Otomotivin liderliğinde ekim ihracatı 24 milyar dolar

Nurdoğan A. ERGÜN

Türkiye’nin mal ve hiz­met ihracatında ekim ayı rakamları, yeni bir ‘rekor’ olarak açıklandı. Geç­tiğimiz ay mal ihracatı bir ön­ceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2.3’lük artışla 24 milyar dolar oldu. Bu rakamın yüz­de 3’ü pariteden kaynaklandı. En çok ihracat yapan sektör­ler sıralamasında otomotiv 3.8 milyar dolarla liderliğini devam ettirdi. Kimyevi mad­deler 2.6 milyar dolarla ikinci, elektrik-elektronik 1.6 milyar dolarla üçüncü sırada yer aldı.

Ekim ayında 17 sektörün ih­racatında artış, dokuz sektör­de ise düşüş görüldü. Ocak-e­kim döneminde 10 aylık mal ihracatı 224.6 milyar dolara, son 12 aylık ihracat ise 270.2 milyar dolara ulaştı. Yıllık mal ihracatı 270 milyar dola­rın üzerine çıktı. Ekim ayın­da hizmet ihracatının ise 11.4 milyar dolar olması bekleni­yor. Ekim ayı ihracat verileri Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gül­tepe tarafından İstanbul’da açıklandı.

Paritenin katkısı 706 milyon dolar oldu

Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre, ekim­de 24 milyar dolarlık ihracata imza atıldığını kaydeden TİM Başkanı Mustafa Gültepe, “Sektörler özelinde baktığı­mızda otomotiv yine ilk sıra­da yer aldı. Otomotivi, kimye­vi maddeler, elektrik-elektro­nik, hazır giyim ve çelik takip etti.

Toplamda 17 sektörümüz ihracatını artırırken, dokuz sektörümüz ekim ayını eksi­de tamamladı. En çok ihra­cat yapan beş ilimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, Ankara ve İz­mir şeklinde sıralandı. Ekim­de bin 85 firmamız ilk kez ih­racat gerçekleştirdi” bilgisi­ni paylaştı. Paritenin geçen ay mal ihracatına 706 milyon dolar katkı verdiğini aktaran Gültepe, “Yani 24 milyar do­ların yüzde 3’ü parite artışın­dan kaynaklandı.

Birim ihra­cat değerimiz ise 1.59 dolar oldu. En çok ihracat yaptığı­mız ülkeler Almanya, ABD, Birleşik Krallık, Irak ve İtalya şeklinde sıralandı. 46 ülkede yüzde 50’nin, 96 ülkede yüzde 10’un üzerinde artış kaydet­tik” dedi. Ekim ayındaki ihra­cat artışının paritenin yanı sı­ra birkaç sektörün katkısıyla gerçekleştiğine dikkat çeken Gültepe, her şeye rağmen yı­lın son çeyreğine artıda başla­mış olmayı önemsediklerini dile getirdi.

İhracatçı farklı destek ve teşvik bekliyor

TİM Başkanı Gültepe, ko­nuşmasında döviz dönüşüm desteğinde sürenin altı ay da­ha uzatılmasından büyük bir memnuniyet duyduklarını bildirdi. Ancak ihracatçının farklı destek ve teşvikler de beklediğini dile getiren Gül­tepe, ekim ayı enflasyon oran­larına göre yıllık TÜFE’nin yüzde 33 sınırında olduğunu, dolar kurundaki 10 aylık de­ğişimin ise yüzde 22’de kal­dığını söyledi. Gültepe, şöyle devam etti: “Aradaki makasın her ay giderek kapandığını gö­rüyoruz.

Umuyoruz ki en kısa sürede bu fark ortadan kalka­cak. İhracat ailesi olarak son 2-2.5 yıldır büyük fedakarlık­larla iş yapmaya çalışıyoruz. PMI verilerine göre yakın ge­lecekte de koşulların iyile­şeceğine yönelik belirgin bir sinyal gözükmüyor. Yeni sipa­rişlere baktığımızda 10 sek­törden 9’u daralma bölgesin­de yer alıyor. Bu anlamda, ih­racatın büyümeye yeniden öncülük edebilmesi için fark­lı destek ve teşviklerin devre­ye alınması gerekiyor. Biz tüm zorluklara rağmen elimizden gelenin en iyisini yapmak için çalışmaya devam ediyoruz.”

AB’ye ihracat yüzde 8 arttı

2025 yılı Ocak-Ekim dö­neminde en fazla ihracat ya­pılan ilk beş ülke ise sırasıy­la; Almanya, Birleşik Krallık, ABD, İtalya, Irak oldu. Bu dö­nemde en önemli ticaret or­taklarından AB’ye ihracat, yüzde 8 oranında arttı ve 97.2 milyar dolar olarak gerçekleş­ti. Yıllıklandırılmış bazda ise AB’ye ihracat 115.7 milyar do­lar oldu.

Bu dönemde İslam İşbirliği Teşkilatı üyelerine yüzde 3.6 oranında artışla 59.3 milyar dolara, OECD ül­kelerine yüzde 6.1 oranın­da artışla 118.9 milyar dola­ra yükselirken, ABD-Mek­sika-Kanada’ya olan ihracat 15.9 milyar dolar olarak ger­çekleşti. Türkiye’nin Rusya, Irak, Singapur, Suudi Arabis­tan ve Cezayir’e olan ihracatı ise bu dönemde azalma gös­terdi.

30 ayın 22’sinde mal ihracatı artış gösterdi

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, küresel ticaretteki belirsizlik ve korumacılığa rağmen Türkiye’nin ekonomisi, üretim kapasitesi ve ihracat gücüyle pozitif ayrıştığını söyledi. Ekim ayında hem aylık hem de yıllıklandırılmış mal ihracatında rekor kırıldığını ifade eden Bakan Bolat, 24 milyar dolarla ‘en yüksek ekim ayı’ ihracatı gerçekleştirildiğini belirtti.

İhracatta tarihin ek yüksek 4 rekorundan 3’ünün bu yıl gerçekleştiğini aktaran Bolat, şunları söyledi: “Son 12 aylık toplamda ise 270.2 milyar dolara ulaşarak yeni bir rekora imza attık. Böylelikle 270 milyar dolar eşiği aşılmış oldu. 2025’in ilk 10 ayının sekizinde mal ihracatımız artış gösterdi. Ayrıca ilk 10 aylık dönemde yüzde 3.9 artış ile ihracatımızda net 8.4 milyar dolarlık bir artış yaşandı. Hizmetler ihracatının ise ocak-ekim 2025 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 4 milyar dolar artışla 103.5 milyar dolara ulaşacağını tahmin ediyoruz.

Böylece, ekim ayında yıllıklandırılmış olarak hizmetler ihracatımızın yüzde 5.4 artışla 121.2 milyar dolara yükseleceğini bekliyoruz.” Bakan Bolat, böylelikle ekim ayında yıllıklandırılmış ihracatın 391.4 milyar dolara ulaştığını belirtti. Bakan, “Mal ihracatında 2023 yılında 1.5 milyar dolar, 2024 yılında 6.2 milyar dolar yıllık artış sağlandı. 2025 yılı ilk 10 ayda ise mal ihracatımızda net 8.4 milyar dolar artış sağlandı. Geride bıraktığımız son 30 ayın 22’sinde mal ihracatımızı artırdık. 30 ayın 17’sinde de rekor kırdık.”

Altın, ithalattaki artışı yüzde 6.6’ya çıkardı

Bakan Ömer Bolat’ın paylaştığı bilgilere göre, ekim ayında mal ithalatı ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.6 oranında artarak 31.4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Mal ithalatında ekim ayında net artış 2 milyar dolar oldu. 2025 yılı Ekim ayında ithalatta kaydedilen artışta 7108-işlenmemiş altın ithalatının yüzde 63.1 artarak 2.8 milyar dolara yükselmesi en önemli faktör olarak değerlendirildi. Bu artışta miktar artışı yüzde 5.5 iken, birim değer yüzde 54.6 arttı.

Ekim ayında ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 3.3’lük azalışla yüzde 76.5 olduğunu aktaran Bolat, “Altın ithalatındaki dalgalanmanın etkisi ile ekim ayında dış ticaret açığı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24 oranında artarak 7.4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu dönemde dış ticaret açığı 74.4 milyar dolar olarak kaydedildi. İlk 10 ayda mal ticaretindeki açık 8.5 milyar dolar artış gösterdi.

Altın ve enerji hariç tutulduğunda ihracatın ithalatı karşılama oranı, yüzde 1.1 puanlık azalışla yüzde 96 olarak gerçekleşti” dedi. İhracatçılara verilen desteklere de değinen Bakan Bolat, “İhracatçılarımızın desteklenmesi, finansmana erişim imkânlarının genişletilmesi ve kolaylaştırılması hususlarına hassasiyetle eğiliyoruz” dedi.