Sigortada ilave karşılık rahatsızlığı

Sigorta sektörü, IBNR (Incurred but not reported / Gerçekleşmiş ancak raporlanmamış) düzenlemesinin rahatsızlığını yaşıyor. Hazine Müsteşarlığı’nın 17 Mart 2015 tarihinde IBNR hesabında bulunan tutarın bir önceki üç aylık dönemdeki tutardan fazla olması durumunda 2015 yılından başlamak üzere önümüzdeki 3 yıla yönelik bir düzenlemeye gitmesi sonrası sektörün ilk çeyrek teknik sonuçları ciddi şekilde bozuldu. Söz konusu bozulma sektörde rahatsızlık yaratırken, düzenleme sonucunda birçok şirket için ilave karşılık ayırma ve sermaye artışına gitme gerekliliği tartışmaya başladı. 

Sektörün özkaynakları eriyecek 

Sektörün ne kadar ilave karşılık ayıracağı ile ilgili net bir öngörüde bulunmanın zor olduğunu söyleyen Aksigorta Genel Müdürü Uğur Gülen, yapılan tahminlere göre, sektörün trafik branşındaki ilave karşılık ihtiyacının yaklaşık 3.5 milyar lira seviyesinde olduğunu söyledi. Gülen, 2014 sonu itibarıyla Türkiye Hayat Dışı Sigorta sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin özkaynak toplamlarının 8.1 milyar lira olduğu düşünüldüğünde, eğer söz konusu tahmin gerçekçi bir tahmin ise, sektörün özkaynaklarının yarıya yakınının eriyeceğini söyledi. Gülen, “Bu da ciddi özkaynak yetersizliği oluşturur” dedi. Şirketlerin potansiyel sermaye enjeksiyonu ihtiyacı ve Hazine’nin alması gereken aksiyonlar hakkında konuşan Gülen, “Tahminlerden bağımsız olarak, ancak içinde bulunduğumuz ekonomik konjonktürde gerek yerli gerekse yabancı hissedarların sermaye artırımı yönünde istekli olacakları beklenmemelidir. Bu beklentiden hareket ile bazı şirketlerin yeni düzenlemenin gereklerini yerine getirmeyebileceği riskini göz ardı etmemek gerekir” dedi. 

IBNR artışıyla özellikle trafikte gerçek maliyetler mali tablolara yansıtılacağını ve primlerin artacağını belirten Gülen, doğal sonucun, düzenlenecek poliçe fiyatlamalarının oluşan bu yeni maliyet seviyesine göre yapılması, yani fiyatların artması olacağını söyledi. Sektör şirketlerinin bu gerçeği bilmelerine karşın bu gerçekle yüzleşmekten kaçınmakta ve ertelenmiş zararlar pahasına rekabeti sürdürmekte olduklarını hatırlatan Gülen, şöyle konuştu: “Şirketlerin IBNR genelgesini yorumlayıp uygulamasını sağlamak gerekir. Bu takdirde tüm şirketlerin gerçek maliyetleri ile yüzleşmiş olarak fiyatlamalarını oluşturmaya başlamalarını ve dolayısı ile fiyatların artış göstermesini bekleyebiliriz ki, bu aşamaya gelmemiz bir miktar zaman gerektirecektir.”

IBNR Genelgesi ana maddeleri 

• IBNR, şirket aktüerleri tarafından hesaplanacak. 
• Her branş bazında olmak üzere; kullanılacak olan verinin seçimi aktüerler tarafından yapılacak. 
• Hayat dışı bıranşlarda IBNR hesabı, aktüeryal zincirleme merdiven metotları (Standart Zincir, Hasar/Prim, Cape Cod, Frekans/Şiddet, Munich Zinciri veya Bornhuetter-Ferguson) kullanılarak yapılacak. 
• Hesaplama sonucunda bulunan tutar, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş muallak tazminat karşılığı ile kıyaslanacak ve aradaki fark IBNR olarak tanımlanacak. 
• Bilançoda yaşayan dosya muallaklarının; IBNR hesaplanmasına konu olmayan tutarları ile büyük hasar ayıklaması sonucunda IBNR hesabı dışında bırakılan hasar tutarları, IBNR hesabı sonucu bulunan tutara ilave edilecek. 
• IBNR hesabı, gerçekleşen hasarlar üzerinden yapılacak. Ancak, aktüeryal dayanakları ile gerekçelerine ilişkin açıklamaların ilgili finansal tabloların dipnotlarında ve detaylı olarak aktüerya raporunda yer alması kaydıyla, IBNR hesabı ödenen hasarlar üzerinden de yapılabilecek. 
• Reasürans şirketlerinin IBNR hesabında, reasürans işlemlerinin özelliği nedeniyle kaza dönemi yerine iş kabul dönemi esas olarak alınarak veriler oluşturulabilecek ve IBNR hesabı yıl sonu itibarıyla yılda bir kere yapılabilecek.

IBNR nedir?

IBNR (Incurred But Not Reported) genelde aktüerler tarafından hesaplanan, muallak hasarlar içindeki sigortacılık teknik karşılığı. Gerçekleşmiş fakat raporlanmamış hasarların, mali tablo döneminde eksi etki yaratma ihtimali için hesaplanmaktadır.