Türkiye'nin ilk afet bonosu ihraç edildi
İSTANBUL - Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), Türkiye'nin ilk afet bonosunu ihraç etti. DASK'tan yapılan açıklamaya göre, DASK Türkiye'nin ilk afet bonosunu (Cat Bond) ihraç ederek olası bir İstanbul depremi için hasar ödeme kapasitesini artırdı. Aynı zamanda Türkiye'de ilk defa kullanılan bir finansal araçla farklı piyasalardan teminat sağlamış oldu.
Başlangıçta 100 milyon dolar olarak öngörülen ihraç için 6 katına yakın talep toplayan DASK, 3 yıl vadeli afet bonosunun tutarını daha sonra 400 milyon dolara çıkardı. Afet bonosuna özgü olarak DASK tarafından Bermuda'da kurulan Bosphorus 1 Re şirketi aracılığıyla ihraç edilen afet bonosu uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's'tan (S&P) BB notu aldı.
DASK Yönetim Kurulu Başkanı Selamet Yazıcı, 400 milyon dolarlık afet bonosu ihracıyla birlikte kurumun ödeme gücünün 7,2 milyar liraya yükseldiğini vurgulayarak şunları ifade etti:
"Her yıl uluslararası reasürans piyasasından sağladığımız reasürans korumasına ilave olarak, çoğunlukla sermaye piyasalarına yönelik yeni bir risk transfer aracını ülkemize ve Türk sigorta sektörüne kazandırmış olmaktan dolayı mutluyuz. Afet bonosu piyasasında bir Türk riskinin ilk defa yenilikçi bir anlayışla sunulmuş olması ve bunun büyük ilgi görmesi gurur verici. ABD'de kasırga ve deprem, Avrupa'da sel ve fırtına, Japonya'da da deprem için çıkarılan afet bonolarından sonra, Türkiye'den bir kuruluşun ilk defa deprem riski için parametrik afet bonosu ihraç etmesi ve bunu yenilikçi özelliklerle yapması piyasada dikkati çekti. İhraç Amerikalı ve Avrupalı yatırımcılar tarafından büyük bir ilgi gördü."
Bosphorus 1 Re şirketi aracılığıyla yapılan bu ilk ihracın başlangıç olduğunu belirten Yazıcı, "Afet bonosu ile DASK, Türk sigorta sektörü için önemli bir örnek oluşturdu. Artan sigortalı konut sayısına bağlı olarak reasürans ve sermaye piyasalarının durumuna göre ilerleyen dönemlerde yeni ihraçlar yapabiliriz" dedi.
Afet bonosu nasıl çalışacak?
Afet bonosu 400 milyon dolar tutarında ve 3 yıllık olarak çıkarıldı. Söz konusu tutarın tamamı bağımsız bir banka hesabında tutulacak ve kısa vadeli Amerikan hazine kağıtlarına yatırılacak. Yatırımcılara bu kağıtların getirisi ile DASK tarafından 3 yıl boyunca ödenecek sigorta primi kadar bir gelir sağlayacak.
Bu süre içinde İstanbul'da meydana gelecek olası bir depremle birlikte "afet bonosunun tetiklenmesi", yani belirlenen parametrenin aşılması halinde ihracı yapan DASK, bu hesaptaki 400 milyon doların tamamını hasar ödemesi için kullanabilecek ve geri ödeme yükümlülüğü olmayacak. Afet bonosunun tetiklenmesi deprem kayıt cihazlarından elde edilecek verilere bağlı olarak hesaplanacak bir indeks vasıtasıyla olacak. Deprem olmaması halinde dönem sonunda tüm fonlar yatırımcılara iade edilecek.
Bosphorus 1 afet bonosunun özellikleri
Talep toplama döneminde 100 milyon dolar olarak öngörülen afet bonosu için 6 katı talep gelmesi ve oluşan uygun fiyat nedeniyle nihai bono ihracı 400 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bononun süresi 3 yıl ve deprem durumunda, bononun tetiklenmesi yani belirlenen parametrenin aşılması halinde ödeme yapıyor. Yıllık 250 baz puan prim ile gerçekleştirilen bono ihracı, yatırımcılar nezdinde sağladığı çeşitlendirme ve alternatif sağlama özelliği nedeniyle yoğun rağbet gördü.
Afet bonosu deprem kayıt cihazlarından alınacak verilerle tetiklenecek
DASK, afet bonosu ihracında, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (BÜ-KRDAE) ile işbirliği yaptı.
Bu kapsamda, İstanbul Deprem Acil Müdahale Sisteminde yer alan kuvvetli yer hareketi kayıt istasyonlarına 35 adet ilave edildi. İzleme altyapısı güncellendi ve toplam 130 istasyondan 70 adedinden gelen veriler afet bonosunu tetikleyecek olası deprem indeksinin belirlenmesi için kullanıldı.
Yatırımcıların olası bir depremle ilgili bilgilere erişimini kolaylaştırmak amacıyla yeni ve şeffaf bir internet altyapısı kuruldu. Bu şekilde, yatırımcılara gerçek zamanlı veri akışı gerçekleştirilmesi, deprem verilerinin değerlendirilmesi, şiddet analizlerinin yapılması ve BÜ-KRDAE tarafından afet bonosu için geliştirilen hesaplama aracıyla tetikleme indeksinin belirlenmesi sağlandı.