Kayısıyı don vurdu

ANKARA - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye kayısı üretiminin çok büyük bir kısmını karşılayan Malatya'da hava sıcaklıklarının Mart ayının ortasında ve sonuna doğru eksi değere düşmesi nedeniyle kayısı ağaçlarında yüzde 80 ile yüzde 90'a varan oranlarda don zararı meydana geldiğini bildirdi.

TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar yaptığı yazılı açıklamada Türkiye'nin dünya kuru kayısı üretimi ve ticaretinin yaklaşık yüzde 75'ini elinde tuttuğunu belirterek, "296.6 milyon dolarlık ihracat yapıyoruz. Don felaketi ihracatımızı olumsuz etkileyecek, çiftçimiz mağdur olacaktır. Çiftçimizin mağduriyeti giderilmelidir" dedi.

Bitkilerdeki büyüme ve gelişme olaylarının genetik yapının yanında çevre koşulları tarafından yönlendirildiğini belirten Bayraktar, bu durumda üretimin, iklimsel faktörlerden önemli ölçüde etkilendiğini ve üretimin bu faktörlere göre şekillendiğini vurguladı.

Özellikle yağış ve sıcaklık rejiminde meydana gelen düzensizliklerin zaman zaman üretimde önemli kayıplara yol açtığını bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

"Nitekim Malatya ilimizde bu yıl havaların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle kayısı ağaçları önceki yıllara göre 20 gün daha erken çiçek açmıştır. Hava sıcaklıklarının Mart ayının ortasında ve sonuna doğru eksi değere düşmesi nedeniyle kayısı ağaçlarında yüzde 80 ila yüzde 90'a varan oranlarda don zarı meydana gelmiştir. Malatya'nın yanı sıra Elazığ'da da kayısılar dondan zarar görmüştür.
Erken çiçek açan meyve türleri arasında yer alması nedeniyle don riskiyle karşı karşıya olan kayısı ağaçlarının bu yıl erken çiçek açması üreticilerimizin kaybını daha da artırmıştır. Bölgede hasar tespit çalışmaları devam etmektedir. Net veriler hasat tespit çalışmaları tamamlandıktan sonra ortaya çıkacak olmakla birlikte, halihazırda eldeki verilere göre bu yıl kayısı üreticisi büyük kayıptadır.

Zarar gören sadece kayısı üreticisi değildir. Dünya kuru kayısı üretimi ve ticaretinin yaklaşık yüzde 75'inin Türkiye tarafından yapıldığı, 2012 yılı itibarıyla kuru kayısı ihracatımızdan 296.6 milyon dolar gelir elde edildiği dikkate alındığında ülke ekonomisi de önemli bir kayba uğrayacaktır."

Malatya'da don teminatı poliçe sayısı %68.7 azaldı

Tarım Sigortaları Kanunu'nun 21 Haziran 2005 tarih, 25852 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini hatırlatan Bayraktar, şöyle devam etti:

"Kanun kapsamında sigorta yaptıran çiftçiler devlet tarafından desteklenmekte, devlet destekli tarım sigortası yaptıran üreticiler, belirtilen risklerden zarar görmesi halinde zararları karşılanmaktadır. Kayısıda çiçeklenme döneminin de sigorta kapsamına dahil edilmesiyle birlikte çiftçilerimizin sigorta yaptırabilmelerine imkan tanınmıştır.
Çiçeklenme döneminin kapsama alınması oldukça sevindirici bir gelişme olmuştur. Ancak prim desteğine rağmen ödenen sigorta bedellerinin üreticilere yüksek gelmesi, muafiyet oranlarının, müşterek sigorta oranlarının fazlalığı nedeniyle çiftçinin alacağı tazminatın azalması ve buna bağlı olarak üreticinin uğradığı zararın karşılanma oranının düşük kalması gibi nedenlerle tarım sigortası yaptıran üretici sayısı yetersiz kalmaktadır. Kayısının başkenti olan Malatya'da don teminatı için alınan poliçe sayısı, 2011 yılında 9 bin 994 iken bu rakam 2013 yılında yüzde 68.7 oranında azalarak 3 bin 126'ya gerilemiştir."

Üstü açık fabrika tarım çeşitli risklere maruz kalıyor

Üstü açık fabrika olarak nitelendirilen tarım sektörünün her yıl çeşitli risklere maruz kaldığını bildiren Bayraktar, tarımsal üretimin hemen hemen her yıl çeşitli il ve ilçelerde kuraklık, zamansız gerçekleşen yağışlar, fırtına, don, sel, dolu gibi risklerle karşı karşıya bulunduğunu belirtti.

Üreticilerin kayıplarının karşılanmasının yanı sıra, tarımsal üretimde sürekliliğin sağlanması açısından tarım sigortasının düzenli olarak her yıl yaptırılmasının büyük önem taşıdığını vurgulayan Bayraktar, tarım sigortalarından beklenen faydanın sağlanabilmesi, üreticinin tarım sigortasına talebin artması için prim miktarlarının ve muafiyet oranlarının düşürülmesi gerektiğine dikkati çekti. Bayraktar, kayısı üreticisinin mağduriyetinin giderilmesinin önem taşıdığını belirtti.