Türkiye kuru üzüm ihracatında gözünü tekrar zirveye dikti

SEDAT ALP

İZMİR - Türk kuru üzümünün, yeniden dünyada en çok talep gören kuru üzüm haline getirilmesi hedefleniyor. Dünyanın en kaliteli üzümlerinden olmasına rağmen, geçen sezon uluslararası piyasalarda tonu 1.500 ile 1.700 dolar arasında değer bularak rakip ülke ürününden daha ucuza giden Türk kuru üzümünde, ihracatçı bu yıl kalitenin fiyata yansıması için çalışıyor. Yeni sezonda miktar ve kalite açısından sorun olmadığını belirten Ege Kuru Meyve İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep, fiyatın 1.800 dolar/ ton olması gerektiğini belirterek, üreticilerin spekülatif hareketlere inanmaması gerektiğini söylerken, İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi İlhan Zincircioğlu da, “Panik yapmayın” diye seslendiği üreticiye, ürününü açığa dökmemesi ve ihtiyacı kadar satması uyarısında bulundu.

Artan şikayetler fiyatı düşürdü

Türkiye, dünya piyasasında söz sahibi olduğu kuru üzümde geçen sezon umduğunu bulamadı. Ege Bölgesi dahil ürünün yetiştiği bölgelerde kışın ağır geçmesi, don nedeniyle ürünün zarar görmesi ile ülkede ortalama 250-270 bin ton olan rekolte, geçen sezon 196 bin tona gerileyince, piyasada yüksek fiyat beklentisi oluştu. Kuru üzüm piyasası 6 TL/kg ile açıldı ancak bu fiyattan yeterince alıcı olmayınca Türk kuru üzümünde fiyat-kalite dengesi yitirildi. Uluslararası piyasada yerli ürünün kilogramı 3.5 TL’ye kadar gerileyerek, Arjantin, Özbekistan ve İran üzümlerinden de ucuza ihraç edildi. Fiyat dengesizliğinin yanı sıra Avrupa’da pestisit kalıntısı konusunda şikayetlerin artması da Türk kuru üzümünün ihracatını gerileten ikinci önemli etken oldu.

Son 5 yılın en iyi ürünü bekleniyor

Bu olumsuzluklardan sonra Türk kuru üzümü için umut veren yeni bir sezon başlıyor. İzmir Ticaret Borsası yeni mahsuldeki ilk işlemini iki gün önce gerçekleştirdi. Ege’de sergi alanları kurutulmak üzere serilmiş üzümlerle dolu. Yapılan rekolte tahmin çalışmalarına göre 2016- 2017 sezonu için 313 bin ton kuru üzüm yetişecek. Miktar ve kalite açısından son 5 yılın en iyi ürünü beklenirken, AB’nin kuru üzümde Chlorpyrifos- ethil içeren ilaçları kullanımını yasaklamış olmasının paralelinde Türkiye’de de kullanımı terk edildiği için pestisist konusunda da sorunsuz bir yıl bekleniyor.

Fiyatta istikrar sağlanmalı

Eylül ayı itibariyle yeni mahsul kuru üzüm ihracatının başlayacağını belirten Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep, yeni sezon ürününde kalite ve miktar açısından hiçbir sorun olmadığının altını çizdi. AB’nin çekirdeksiz kuru üzümde salkım güvesi ile mücadele amacıyla kullanılan Chlorpyrifos- ethil kalıntısı taşıyan ürünlerin ithalatını yasaklamasının ardından Türkiye’de de bu etkin maddeleri içeren zirai ilaçların yasaklandığına dikkat çeken Celep, “Tarım Bakanlığı bu işi ciddi anlamda gündemde tuttu. İlacı tamamen gündemden kaldırdı. Bu nedenle yeni mahsulde bu konuda bir sorun yok” diye konuştu.

Türkiye’nin kuru üzümde geçen sene yaşadığı hatalara tekrar düşmemesi için sektörün tüm paydaşları arasında işbirliği yapılmasını isteyen Birol Celep, şunları söyledi: “Bugün Arjantin, Özbekistan ürünü bile bizim fiyatın üzerinde değerleniyor. Yıllarca İranlılar bizden 100- 150 dolar hep aşağı üzüm satmıştır. Bu yıl 200-250 dolar hep bizden pahalı ürün sattılar. Burada istikrarı sağlayacak bir çizgiyi oluşturamadığımız sürece belirli kesimler cezalandırılıyor. Bu cezalandırmaya ülke olarak katlanıyoruz.”

Tek endişe Rusya pazarının açılmaması

İTB Yönetim Kurulu Üyesi İlhan Zincircioğlu, bu yıl rekolte ve kalite açısından son 5 yılın en iyi ürünün yetiştiğini, kuru üzüm ihracatında bir sorun beklenmediğini belirterek, “Alkole gidecek olan üzümlerin de alındığını duyuyoruz. Tek endişemiz Rusya pazarının yaş üzüme açılıp açılmayacağına dairdir. Rusya pazarı 10 gün içinde açılmazsa ürününü yaş olarak hazırlayan üretici vazgeçip kurutmaya alacaktır” dedi. Geçen yıl fiyatın düşmesinden dolayı sektörün hezeyan içinde olduğunu belirten Zincirlioğlu, Türk üzümü fiyat tutturamadığmız için elimizde kaldı. Gelecek sezona 20 bin ton stok devretmesi bekleniyor. Bu durum İran üzümüne yaradı. İran elindeki bütün malları bitirdi. Büyük aksilik olmazsa bu yıl dünya üzüm piyasasında birinciliğ yeniden alırız” dedi.