'Zeytinyağında fiyat problemi bitkisel yağ dengesiyle çözülür'

KEZBAN KARABOĞA

İZMİR - Zeytinyağında tüketicinin fiyat artışlarını çok fazla tolere edemeyeceğini belirten Kristal Yağları Genel Müdürü Christopher Dologh, "Bir teneke zeytinyağına 50 lira verirken bir yıl sonra 100 lira olduğunda tüketici: 'Bir dakika ne oluyoruz?' diyor. Baz alınan 5 litrelik çiçek yağının tenekesi 25 lira, zeytinyağı 100 lira, yani 4 katı. Tüketimin hızlanması için normal paritesi 1'e 2 ya da 1'e 2.5'dur" dedi.

Kristal Yağları Genel Müdürü Dologh, zeytinyağında fiyat problemi ve sektöre ilişkin açıklamalarda bulundu. Türkiye'de ağaç varlığının 170 milyon adede ulaştığını ve üretimin de 150 bin tonlarda süreklilik oluşturduğunun altını çizen Dologh, "Türkiye'nin ortalama 150 bin ton ürettiğinde devir stoku ile kendi tüketimine yetecek bir üretimi var. Üretimde 150 bin ton sürekliliğe oturdu" dedi. Tüketimin de Türkiye içinde bir yere oturması için fiyatların bitkisel yağ ile dengede olması gerektiğini anlatan Dologh, "Fiyatlar 1'e 4 olduğu zaman fiyat-fayda dengesini anlatamazsınız, bu yüzden önümüzdeki sezon için diyoruz ki fiyatların tüketici açısından kabul edilebilir noktaya gelmesi aynı zamanda da üreticiyi mağdur etmemesi gerekiyor" diye konuştu. Dologh, "Bir teneke zeytinyağına 50 lira verirken bir yıl sonra 100 lira olduğunda tüketici: 'Bir dakika ne oluyoruz?' diyor. Baz alınan 5 litrelik çiçek yağının tenekesi 25 lira, zeytinyağı 100 lira, yani 4 katı. Tüketimin hızlanması için normal paritesi 1'e 2 ya da 1'e 2.5'tur" dedi. Fiyatların 'normal' pariteye gelmesi için verimliliğin önemli olduğunu anlatan Dologh şunları söyledi:

"Plantasyonlar ve çiftçimiz verimli değil, burada dekarda 25 ağaç koyabilirken, başka yerde 100 ağaç koyuyor, toplama makinesi yatırımı var. Verimli olmadığımız için maliyeti, var senesinde de aşağıya çekemiyoruz. Bunun için ziraat mühendisleri ile sahaya gidiyoruz. Çiftçilere ürünün kalitesini, verimini, toplama, sıkma, çalışma şeklini nasıl iyileştirecek anlatıyoruz."

Herkes rekolte konuştu fiyatlar yüzde 100 arttı

Yok senesinde ürünün kenara koyulmasıyla fiyatların kurşun gibi yukarı çıktığını anlatan Dologh, "Bu yılki tahmini rekolte 177 bin ton olarak açıklandı. Geçen sene 150 bin ton bir önceki sene de 170 bin tondu. Fiyatlar, bir önceki sene 170 küsur bin ton olan sene arttı" dedi. Herkesin rekolte hakkında konuştuğuna dikkat çeken Dologh, "Üretici bunu duydu, köylerde bile herkes yağlarını kenara koydu. Devir stoklu gitmeye başladı. Üretici baktı stokta mal yok, bu kez elindeki malı kenara koydu. Fiyatlar kurşun gibi, yüzde 100 arttı. Ham yağ 6-6.5 lira seviyelerindeyken sezon sonunda 10.5 liralara geldi. Sızmalar Güney Ege'de aşağı yukarı 8 liralardayken sezon sonu 16 liralara geldi" diye konuştu.

Hızlı fiyat yükselişi tağşişe neden oluyor

Diğer yandan fiyatlar yükselince tağşişin (karışım) arttığına dikkat çeken Dologh, "Fiyatlar yükseldiğinde, bu iş patladığı için zeytinyağı yerine bitkisel yağ da tüketildi. Fiyat yükseldi insanların zeytinyağına gidişi azaldı. Açık satın alanların bir kısmı da zeytinyağı diye bitkisel yağ aldı. Dolayısıyla onların zeytinyağları da depoda kaldı. Çünkü bizde belki 150 bin ton üretiliyor, tüketiliyor ama bunun sadece 50 bin tonu marketlerden alınıyor. Bunun 100 bini aşağı yukarı açıkta satılıyor. Kontrol yeterli değil" dedi.

'Zeytinyağı aşık olduğumuz bir iş'

Türkiye'nin üretimde 150 bin tondan 450 bin tona gelmeyi hedeflediğini belirten Dologh, "Biz, bu artışa hazırız. Geçen 5 yılda tesislerimizin yüzde 90'ını yeniledik. Kapasite, dolum, rafinasyon ve depolama açısından mevcudumuzu 3 katına çıkarmaya hazırız" dedi. Türkiye'nin rekolte artışına hazır olması gerektiğinin altını çizen Dologh, "Daha fazla ürün geldiğinde Doğu ve Karadeniz'in tüketiyor olması gerekir. Buralar da bir günde zeytinyağına geçmeyecek. Yavaş ve organik büyüme gerekiyor. Oradaki yemeklerin içine de zeytinyağını sokabilmemiz gerekiyor. Bu açıdan riviera tipi çok önemli" diye konuştu. Türkiye'nin önünde ciddi bir fırsat olduğunu anlatan Dologh, "Zeytinyağı dünya toplam sıvı yağ üretiminin yüzde 2.5-3 seviyelerinde. Niş bir ürün. Rekolte artsın. Bizim 80 yıllık tecrübemiz var. 80 sene daha yapmaya talibiz. Zeytinyağı aşık olduğumuz bir iş" diye konuştu.