Dijitalleşme, şirketleri 'şehir lojistiği'ne zorluyor

HİLAL SARI

Konut sektöründe özellikle de lojistik konutları alanında danışmanlık veren JLL'in EMEA Bölgesi Lojistik ve Sanayi Direktörü Guy Gueirard, 25 yıldır lojistik dünyasında çalışmakta olan ve teknolojinin tedarik zincirini akıllılaştırması hikayesinde önemli rol oynayan kişilerden biri. NewYork Borsası'nda işlem gören şirketin 60 binden fazla çalışanı var ve cirosu 6 milyar dolar. Şirketlerin hammadde ve yarı mamul satın almasından, ürünlerini son kullanıcıya ulaştırdığı ana kadar - hatta iade süreçlerine kadar - aldığı yol, son yirmi yılda teknolojik değişimlerle birlikte hayli değişti. Kullanılmış ürünlerin geri dönüşümünden tutun, internetten aldığımız bir ürünün geri iadesine, artık geleneksel tedarik zinciri diye bildiğimiz döngü teknoloji ve dijitalleşmeyle kökten bir değişim yaşıyor.

JLL verdiği hizmetle alanında tek; şirketlerin lojistik ve tedarik zinciri konusunda rekabet gücünü artırması için şirketlere konut danışmanlığı yapıyor. Yani dev bir marka deposunu nereye kurması gerektiği konusunda JLL'in akıllı algoritmalarıyla (stratejik lokasyon seçim yazılımı vb. uygulamalarla) düşünüp en uygun noktayı seçiyor. EMEA Bölgesi Lojistik ve Sanayi Direktörü Guy Gueirard'ın ifadeleriyle "Dünyanın en büyük internet alışveriş şirketleri JLL'in akıllı çözümleriyle lojistik merkezini nereye konumlandıracağına karar veriyor ve tedarik zincirlerini nasıl dönüştürecekleri konusunda danışmanlık veriyor".

AKILLI TEDARİK ZİNCİRİ ABD'DEKİ İŞ HACMİNİ ÜÇ KATINA ÇIKARDI

- Nasıl oldu da bir gayrimenkul danışmanlık şirketi tedarik zinciri konusuna odaklandı?

Bir konut danışmanlık firmasında olmamın sebebi Kuehne + Nagel ve Civa Logistics gibi şirketlerdeki 25 yıllık tedarik zinciri tecrübemle JLL'in müşterilerine daha iyi bir lojistik konut danışmanlığı vermek ve depolama ve dağıtım süreçlerini, tedarik zincirlerini akıllı hale getirmek konusunda çözüm ortağı olabilmek. Uzun yıllardır konut sektöründe hizmet veren JLL sekiz yıl önce ABD'de ve iki yıl önce EMEA bölgesinde bu alanda danışmanlık vermeye başladı ve sekiz yıllık süreçte ABD'deki işimiz üç kat büyüdü. Bu yüzden Avrupa'da tedarik zinciri danışmanlığı verme kararı aldık. Temelde her zamanki prensip yatıyor: Eğer tedarik zincirini daha iyi anlayabilirsek, depolama ve dağıtım konularında daha iyi danışmanlık verebilecektik. JLL olarak şirketlere şu danışmanlığı vermeye çalışıyoruz: Şirketlerin tedarik zinciri konusunda karşılaştıkları zorlukları inceliyoruz, bütünsel bir yaklaşımla lojistik konutlarını nereye konumlandırmaları, nasıl bir büyüklükte binaya ihtiyaç duyacakları ve nasıl bir mülke sahip olmaları gerektiği konusunda tavsiye veriyoruz.

TEKNOLOJİ LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE KONSOLİDASYONA NEDEN OLDU

- Son 20 yılda tedarik zincirinde yaşanan en önemli değişimler nelerdi?

Değişim bazen kademeli, bazen de teknolojik gelişmelerle kökten ve hızlı oldu. Ekonominin dijitalleşmesi en büyük ve zorlayıcı değişimdi. E-ticaret sektöründeki en büyük bazı oyuncuların operasyonlarına bakarsanız, lojistik operasyonları hiçbir lojistik şirketinde bile göremiyorsunuz. İnsanlar bu operasyonların aynısını gerçekleştirmek istiyor. Çünkü çok farklı bir bakış açısı gerektiren bir sistem. Çok daha fazla yatırım gerekiyor ve lojistik sektöründe daha önce ihtiyaç duyulmayan bir incelik gerektiriyor. Yani bir deyişle teknolojinin değişimi, lojistik sektörünü olgunlaşmaya ve gelişmeye zorluyor. Teknolojik değişimler lojistik sektöründe konsolidasyona neden oldu. Çünkü daha önce sektör çok daha dağınık ve bölünmüştü. İnsanların talep ettiği standartlar ekonominin dijitalleşmesiyle artınca buna karşılık verebilen şirketler güçlü kaldı, karşılık veremeyen büyüklerin bir parçası oldu.

TEDARİK ZİNCİRİ DİJİTALLEŞMEYLE 'TALEP ZİNCİRİ'NE DÖNÜŞÜYOR

- Ekonominin dijitalleşmesiyle müşteri istekleri nasıl değişti?

Tedarik zincirinden, müşteri odaklı tedarik zincirine geçiş yapıyoruz. Hatta bazı uzmanlar tedarik zincirine artık 'talep zinciri' de diyor. Vaktimizi bu konuya odaklanmaya veriyoruz. JLL'in 250 tedarik zinciri uzmanı ve üst düzey yöneticisiyle yaptığı araştırmada onlara geceleri uykularını kaçıran şeyin ne olduğunu ve gelecekte karşılaşabilecekleri zorlukları sorduk. Bu zorlukları üç kategoriye ayırabiliriz. İlk sırada teknoloji geliyor. Teknoloji tedarik zincirini hem satış tarafını hem de operasyonel tarafı etkiliyor. Müşteri artık herşeyi 'dün' veya iyi ihtimalle 'hemen' istiyor. İkinci konu ise off shoring trendinin geriye dönmesi ve üretimin tekrar off shore noktalarından nüfusun daha yoğun olduğu şehirlere geri geliyor olması. Bunun da tedarik zincirinde deponuzu nereye konumlandıracağınız, ne büyüklükte olması gerektiği veya olabildiği gibi konular üzerinde ciddi etkisi var. Üretimin nüfus yoğun şehirlere geri gelmesi demek, lojistiğin daha akıllı ve kompakt olması demek. Bu yüzden de üçüncü zorluk şehir lojistiği. Şehirlerde nasıl dağıtım yaparsınız ve şehir lojistiği ne demek? Kasım sonunda şehir lojistiği konusunda beyin fırtınası yapabileceğimiz kişilerle Paris, Frankfurt ve Londra'da sadece bu konuya özel konferanslar gerçekleştireceğiz.

LOJİSTİK GAYRİMENKUL TALEBİ DE DÖNÜŞÜM YAŞIYOR

Tedarik zincirinin dijitalleşmesi ve akıllanması konusunda bütün bulgularımızı dünyada ve Türkiye'de yöneticilerle paylaşıyoruz. Geçtiğimiz haftalarda İstanbul'da otuz ila kırk şirketin yöneticileriyle bir araya geldik. Araştırmamızın sonuçlarını paylaştığımız bu kapalı etkinlikte Türkiye pazarında şehir lojistiği konusunda bulgularımızı paylaştık. Rapora göre teknolojik değişimler tedarik zincirlerinde ve gayrimenkul talebinde bir dönüşüme neden oluyor. Bunun en açık biçimde görüldüğü alan perakendedeki dijitalleşme. Büyük veri, nesnelerin interneti, 'Uberleşme' ve 3D baskı teknolojilerinin etkileşimi de gelecekte bu değişim sürecini yakından etkileyecek.

YENİ NESİL TAKİP ET VE İZLE SİSTEMLERİ ÇOĞALACAK

- Büyük veri ve nesnelerin internetinin nasıl bir etkisi olacak?

JLL araştırmasına katılan tedarik zinciri uzmanlarının yüzde 51'i büyük verinin ve veri analizinin önümüzdeki 5-10 yıllık dönemde tedarik zinciri stratejilerinin üzerinde en büyük etkiyi yapacağını düşünüyor. Yüzde 35'i ise büyük verinin getireceği en büyük potansiyel değişimin 'tahmine dayalı talep' modellemesi olduğunu düşünüyor. Fakat teknolojinin bu alanda kullanımı hala gelişime çok açık çünkü katılımcıların yüzde 63'ü yani büyük bir çoğunluğu performanslarını geliştirme bağlamında yeni teknolojilerin getirdiği verilerden etkin bir biçimde yararlanamadıklarını ifade ediyor. Nesnelerin interneti ise tedarik zinciri boyunca mal ve ürünlerin hareketinin görünürlüğünü artırıyor. Önümüzdeki günlerde yeni nesil takip et ve izle sistemleri çok daha yaygın bir şekilde kullanılıyor olacak.

DEPOLAR 'AKILLANARAK' ŞEHİRLERE DÖNÜYOR

Örneğin e-ticaret devi Amazon halihazırda Londra ve Birmingham'da bir dizi binayı satın alarak bunları 'Prime Now' adlı hızlı teslimat hizmeti kapsamında kullanmaya başladı. Araştırma sonuçlarına göre Avrupa genelinde e-siparişlerin aynı gün yerine getirilmesi doğrultusundaki değişim müşteriye daha yakın ve daha küçük ölçekli yerel tesislere olan talebi artıracak. Ayrıca eve teslime alternatif olarak tıkla ve teslim al bankoları ve paket dolapları gibi seçenekler göreceğiz. Almanya'da DHL'in Packstation ağı veya İngiltere'de InPost ağı bunların ilk örnekleri. Müşteri kendine gelen barkodu tamamen dijital işleyen posta istasyonuna gidip okutuyor ve postasını kendisi teslim alıyor. Ama yaşanan en önemli değişim depolardaki operasyonda, bu depoların nerelerde konumlandığında ve depoların şeklinde. Bu alanlarda gittikçe daha fazla otomasyon kullanılıyor olacak. Verimin giderek arttığını göreceğiz. Bu da müşteri talebini daha iyi karşıladığınız anlamına gelecek ve tedarik zincirinin teknolojiyle 'talep zincirine' dönüştüğünü daha net göreceğiz. Depo ve ikmal alanlarının şehirlere dönmesi ve otomasyonun artması elektrik tüketimini artırıyor olacak. Çok daha güvenli ve hızlı Wi-Fi bağlantısına ihtiyaç duyulacak. Depolarla robotlar gitgide daha fazla kullanılıyor olacak çünkü hata yapmaları çok daha zor.