Makinelerin dünyasında işler nasıl yürüyecek?

ALİ ATİLLA MEDE

Geçtiğimiz yıllardan bu yana yeni teknolojilerle birlikte hangi mesleklerin ve hangi meslek gruplarının değişime uğrayacağı ya da ortadan kalkacağıyla ilgili pek çok şeyler yazıldı, söylendi.

Hatta gelecekte mavi yakalılar tarafından yapılacak işlerin robotlaştırılması sayesinde çalışmaları yürütmek adına robotları koruyacak bir köpek ve köpeği besleyecek bir kişinin yeterli olacağına dair bilim kurgu vari şeyleri öngörüsü yaşanılacak değişimlerle ilgili düşüncelerin ne kadar büyük ölçekte olduğunu ortaya koyuyor. Şu anda günümüzden 50 yıl sonrasına yönelik olan söylemlerin inandırıcılığı olmamasına karşın, zamanla iş ortamına dair neredeyse tüm detayların değişebileceğini söylemek mümkün.

Teknolojinin iş gücü üzerine etkisi konusunda çalışmalar yapan araştırmacılar, önümüzdeki yirmi ile otuz yıllık süreçte küresel iş gücünün yüzde 30 ile 50'sinin risk altında olduğunu belirterek, iş kollarının önemli düzeyde değişeceğini ve iki yeni iş kolunun ortaya çıkacağını söylüyor.

İş pazarına önemli düzeyde etki edecek teknolojiler iki grup olarak tanımlanıyor: Yapay Zeka, Bilgisayarla Görü ve donanım ya da yazılım tabanlı robotların olduğu "Tekil Gelişen Teknolojiler." Diğeri de Otonom araçlar, Avatarlar, Bulut, Bağlı Ev, Her Şeyin İnterneti, Daha Akıllı Şehirler, Giyilebilir Teknolojiler ve Telesağlık gibi farklı teknolojileri bir araya getirerek platform oluşturulan "Kümeleşerek Gelişen Teknolojiler".

Dünyanın kendi kendine öğrenen en iyi yapay ve sezgisel bilgisayar sistemleri halihazırda danışmanların, sanatçıların, yorumcuların, doktorların, araştırmacıların, müzisyenlerin, katiplerin, öğretmenlerin, çevirmenlerin ve hatta algoritmik modeller geliştiren veri bilimcilerin yerini almış görünüyor. Diğer taraftan bilgisayarla görüntüleme sitemlerinin kalite inspektörlerinin, güvenlik analistlerinin ve güvenlik görevlilerinin yerini aldığını da söylemek mümkün. Benzer şekilde donanımsal robotların fabrika sahalarında, depolardaki çalışmalarda, askeri alanda, garsonluk ile ilgili işlerde ve cerrahi operasyonlarda kullanılması yaygın olarak karşılaşılan durumlar arasında yer alıyor. Son olarak yazılım altyapılarının müşteri hizmetleri çalışanlarının, yönetici personellerin görevlerini yerine getirebilecek nitelikte olduğunu göz ardı etmemek gerekiyor.

Otonom araçlar, otomobillerden kamyonlara, uçaklardan yarım milyon tonluk kargo gemilerine kadar her türlü taşıma aracında sürücülere, operasyon ekibine, pilotlara ve hatta trafik işaretlerine olan ihtiyacı azaltan teknolojilerin başında geliyor.

Girişimcilik yükselişte

Teknolojinin iş dünyasını etkileme sürecini kuşkuyla izliyorsanız ufukta yeni hamlelere yönelik hala yapılabilecek bir şeyler var. Nitekim teknolojideki gelişmelerle birlikte şirketlerde çalışma yerine bireysel olarak çalışma yönündeki imkanların daha kolay haline geleceğini söylemek mümkün.

Geçtiğimiz beş yıl içerisinde kayıt altındaki girişimcilik başlangıçlarında teknolojinin daha hızlı, daha kolay, daha basit ve daha rahat kaynak bulabilme yönündeki katkısı girişimcilerin elini güçlendiren etkenler olarak ön plana çıkıyor. Ortaya çıkan gelişmelerle uzmanlık sağlamak, kaynak oluşturabilmek, toplu pazarlar için gelişmiş yazılım ve donanım prototip teknolojileri kullanılabiliyor.

İnsanüstü nitelikler

Ancak girişimcilik fikri düşünceleriniz arasında yer almıyorsa gelecek konusunda karamsar olabilirsiniz. Çağımızda ortaya çıkan "Teknolojik tekillik" kavramı ile insanlık tanımının hangi ölçüde değişeceğini öngörebilmek oldukça güç. Günümüzde akıllı cihazlarımızdan istediğimiz verilere erişebiliyoruz. Fakat gelecekte beyinden bilgisayar ara yüzüne aktarma yaparak doğrudan web ortamına dahil olmayı sağlayan ara yüzler kullanıyor olacağız. Aynı süreçte CRISPR gibi yeni genetik teknolojilerle "insanüstü" niteliklere sahip olarak kendi genetik kodumuzu yeniden yazarak doğal özelliklerimizi geliştirebiliyor olacağız. Makineler korkutucu olabilir. Fakat hibrit insan makinelerinin geleceği daha da korkutucu olabilir. Kim bilir belki de 1980'lerdeki ilk robot-insan hibriti "Cyborg" hayatımızın bir parçası haline gelecek.

TEKNOLOJİ İLE İŞ HAYATI DAHA FAZLA DEĞİŞECEK

Avatarlar aktörlerin, banka memurlarının, çağrı merkezi elemanlarının, öğretmenlerin ve destek personelinin yerini alabilecek nitelikler sunuyor. Bulut altyapısı yöneticilere, kurumsal mimariye ve operasyon ekibi içerisinde değişikliğe olan ihtiyacı düşürüyor. Nesnelerin internet teknolojisini kullanan cihazlar mühendislere, bakım ve onarım operasyonlarını gerçekleştiren personele ve yöneticilere olan ihtiyacı azaltmasıyla biliniyor. Daha Akıllı Şehir teknolojileri polise, sokak temizleyicilerine ve diğer kamu hizmetlerine; giyilebilir teknolojiler ve telesağlık gibi araçlar hekimlere, bakıcılara olan ihtiyacı en aza indiriyor. Bu konudaki listenin uzatılması mümkün. Ayrıntılarını belirlemenin güç olan ve üst düzey uzmanlık gerektiren veya farklı disiplinlerin bir araya geldiği meslekler otomasyonu en zor olan branşlar olarak ön plana çıkıyor. El çabukluğu, duygusal zeka, uzlaşı, orijinallik, algı, ikna kabiliyeti ve sosyal zeka gibi kriterler otomasyonun mümkün olmadığı kriterler olarak dikkat çekiyor. İş hayatında bizleri pek çok değişiklik bekliyor.