Oyun’u Tasarlamak

Son yılların üzerine en çok konuşulan konularından biri Gamification/Oyunlaştırma oldu ve kendinden söz ettirmeye devam edeceğe benziyor. Oyunlaştırma, ‘oyun yapılarının ve oyun mekaniklerinin oyun dışı alanlarda, motivasyonu arttırmak ve kullanıcıları/üyeleri eğlence unsurunu da barındıracak şekilde üretmeye teşvik etmek için kullanılması’ olarak açıklanıyor.

Oyunlaştırma, aslında farkında olduğumuz veya olmadığımız pek çok alanda da karşımıza çıkıyor. Bu alanlara Müşteri Sadakati, Eğitim, Medya ve Yazılım dünyası örnek olarak verilebilir. Bunların bir kesişim kümesi olarak da sosyal medyanın son yıllardaki yükselen trend olması, “oyunlaştırma” mantığıyla yapılmış uygulamaların önemini işaret etmekte. Örneğin; Foursquare / Swarm. Yer bildirimi yaptıkça puan toplama mantığına dayanan bu uygulama, aslında bir oyun değil. Fakat konum bazlı haftalık ve aylık zirve yarışları, toplanan ‘rozetler’ gibi unsurlarla oyunlaştırma konusunda çok başarılı bir örnek!

Benzeri şekilde, film ve dizi izleme bildirimi yaptıkça puan toplamaya dayalı yürütülen GetGlue isimli mobil uygulama da bir oyunlaştırma örneğiyken; esasında online bir kitaplık kurma fikrine dayanan Goodreads portalının yıllık kitap okuma 'challenge'ı da normal bir sitede bu pratiği nasıl uygulayabileceğimizin çok başarılı bir örneği olarak dikkat çekiyor.

Bu örnekleri ve Oyunlaştırma’nın kökenini birlikte ele aldığımızda, Oyunlaştırma uygulamalarının sayısal/ölçülebilir temelleri olan teknolojik yaklaşımlar ile iş hayatında kendine yer edindiğini görebiliriz.

Oyun’u oyun yapanın kurallar, hedefler, ödüller ve oyuncular olduğunu düşünecek olursak Oyunlaştırma uygulamaları için en uygun alanlardan birinin de İnsan Kaynakları alanı olduğunu görebiliriz. Özellikle ölçme, değerlendirme ve performans alanlarında kullanılan geleneksel yöntemlerin karşısında Oyunlaştırma’nın büyük bir başarı göstermesi hayal değil.

İnsan Kaynakları uzmanlarının önemini anlatmakta ve uygulamakta en zorlandığı alanlardan olan Performans Değerlendirme uygulamalarının, çalışanların gözünde ‘zam yapmamak’ için kullanılan bir yöntem gibi görülmesini Oyunlaştırma ile aşmak mümkün. Özellikle global şirketlerin çok önem gösterdiği Performans Değerlendirme uygulamaları; hedef koymak, puan belirlemek ve ödüle ulaşmak (ücret, prim, yan haklar gibi) üzerine kuruluyor. Şeklen oyun olarak tasarlanmaya çok müsait olsa da, yılda bir kez yapılan görüşmelerle değerlendirilmesi nedeniyle çalışanlar tarafından çok da motive edici olmayan bir zorunluluk olmaktan öteye geçmiyor.

İyi oyunlar!

- Performans Değerlendirmesi gibi inanılarak yapıldığında yüksek motivasyon yaratabilecek uygulamaları Oyunlaştırma mantığıyla kurgularken kullanmanız gereken birkaç temel unsur şöyle sıralanabilir:

- Oyun’un kurallarını net belirleyin. Çalışanlar engelleri aştıkça, engellerin tuhafl aşacağını düşünmemeli.

- İçsel motivasyon (kişisel gelişim, gönüllülük, uzmanlık vb.) ve dışsal motivasyon (ücret, prim, ödül, terfi vb.) unsurlarını hedefl er olarak dengeli bir şekilde belirleyin. Tek birine fazla odaklanan Oyun motive edici ve inandırıcı olmaktan çıkabilir.

- Oyun’u daha üretken, yaratıcı ve verimli olmak için kurgulamalıyız. Bu nedenle her zaman bir kaybeden olmak zorunda değil. ‘En iyi atışını yap’ motivasyonunu tetiklemenin yolu, en kötü atışta dahi başınıza kötü şeyler gelmeyeceğini bilmektir.