“Teknolojimiz insanın yerine geçmiyor, onu tamamlıyor"

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

Watson, IBM tarafından geliştirilen ve doğal dilde sorulan sorulara cevap vermek için tasarlanan bir yapay zeka programı. İnanılmaz büyüklüklere ulaşan veriyi hızlı bir şekilde okuyor, anlamlandırıyor, öğreniyor ve analiz ediyor. Tıpkı insan beyni gibi herhangi bir görüntüdeki detayları ayırt edebiliyor, duygu veya karakter analizi yapabiliyor. Yani; bilgi toplayan, yorumlayan, hisseden, öngören, çözüm üreten ve asla unutmayan bir sistem. Örneğin, 0.011 saniyede 214 bin 016 adet makale okuyup, bu makalelerin içeriğini analiz edip, genel bir “duygu skoru” belirleyebiliyor.

IBM Türkiye Genel Müdürü Defne Tozan’ın dediği gibi, önemli olan teknolojiyi nasıl ve ne amaçla kullandığımız. IBM’in Watson’u geliştirme amacı, insan hayatına katkı sağlamak, insan hayatını iyileştirmek, kolaylaştırmak. “IBM’in geliştirdiği teknolojinin hedefi, insanoğlunu tamamlamak, insanoğlunun yerine geçmek değil” diyor Tozan.

IBM’in Watson için yaptığı tanım da bu yönde: “Robotlar sadece filmlerde dünyayı ele geçirmeye çalışır. Gerçek hayattaysa, IBM Watson bize rakiplerimizi, karşılaşabileceğimiz zorlukları ve limitleri anlamamızda yardımcı olur.”

IBM Türkiye Genel Müdürü Defne Tozan, “Türkiye’de herkes dijital dönüşümü konuşuyor. Şirketler, bu alana yatırım yapmak zorunda olduklarının farkındalar. Eski modellerin üzerine teknoloji ekleyerek ilerlemek imkansız. Tüm yapının yeniden tasarlanması gerekiyor; çünkü iş modelleri yeniden şekilleniyor” derken, IBM’in son dönemde odak konusunun kognitiv sistemler denilen bilişsel teknolojiler olduğunu söylüyor. Defne Tozan’a kulak verelim ve geleceğe dair düşüncelerini dinleyelim:

Programlanan sistemlerin yerini öğrenen sistemler alıyor

“Belli işler otomotize olacak, bunun kaçışı yok, ama yeni işler ortaya çıkacak. Bizim son dönemde odaklandığımız alan, herhangi bir sektörde oluşan verinin, o sektörde çalışan uzmanın işine yarayacak şekilde analiz edilmesini sağlamak. Şu anda veri analizi gerçekleştiren sistemler var, ama veri hacminin bu derece hızlı bir şekilde arttığı günümüzde, yapılandırılmamış verinin analiz edilmesine ihtiyaç var. Bu nokta da programlanan sistemlerin yerini, öğrenen sistemler alıyor. IBM, Watson ile yapay zeka ve makine öğrenmesi konusuna 15 yıldır yatırım yapıyor. Yapay zekayı ticari boyuta taşıyacağımızı açıkladığımız kimse inanmamıştı. Bugün ise, sağlıktan, finansa insana dokunan her sektörde bu dönüşüm yaşanıyor. Bugün herkes yapay zeka ile ilgilenmeye başladı. Tabi ki kötü amaçlı kullanmak isteyenler da olacaktır. IBM yapay zeka prensipleri yayınladı. Bu sistemleri kimin eğittiğini saydam olarak duyuracağız"

Watson doktorun yerini almıyor, işini kolaylaştırıyor

“IBM Watson önce sağlık sektöründe çalışmaya başladı. Önceliğimiz onkoloji oldu. Bu konu ile ilgili tüm literatür sisteme yüklendi. Sistem tıp dilini öğreniyor ve en ümit vadeden tedaviyi bulmak için çalışıyor. Onkologlar ortaya çıkan sonuçların çok başarılı olduğunu söylüyorlar. Watson, doktorun yerini almıyor; doktorun işini kolaylaştırıyor. Doktorun daha fazla hastaya bakmasını sağlıyor. Sağlık sektörünün ardından finans sektörü de yapay zeka uygulamalarını kullanmaya başladı. Çağrı merkezlerine yönelik önemli senaryolar gündemde. Çağrı merkezlerinde; çağrı yapan kişinin kişisel bilgilerinin yanı sıra; kaç kez çağrı yapmış, hangi şikayette bulunumuş, sosyal medya paylaşımları ne yönde olmuş gibi verilerin analizi yapılabilecek. Bir diğer uygulama alanı ise kanun ve yönetmelik değişiklikleri ile ilgili. Akıllı zeka, tüm bu değişiklikleri inceliyor ve bankanın operasyonlarına ne şekilde yansıyacağını analiz ediyor. Bu uygulama ABD’de başladı. Türkiye gelmesi için Watson’un Türkçe anlaması gerekiyor; ki bu süreç de oldukça hızlandı.”

Türkiye kişisel verilerin en fazla çalındığı ikinci ülke

“Türkiye, verilerin çalınması konusunda ciddi sorunlar yaşıyor. Öyle ki dünyada kişisel verilerin çalınması konusunda en çok zarar gören ikinci ülke konumunda. Buna ek olarak, siber saldırıların merkezi Türkiye gibi gösterilebiliyor. Bu durum, bizim güvenlik açığımızdan kaynaklanıyor. Siber güvenlik konusu önümüzdeki dönemde çok daha fazla gündeme gelecek; çünkü siber saldırılar ekonomik anlamda büyük zarar verebildikleri gibi, aslında en ucuz ve ve kolay saldırı yolu. Dünya genelinde, siber güvenlik uzmanı çok az; hatta en zor bulunan insan kaynağı. Watson, son bir senedir güvenlik dili öğreniyor. Şubat ayı sonunda, “Watson for security” adı altında, güvenlik uzmanı hizmeti vermeye başlayacak.”

IBM, DÜNYANIN EN BÜYÜK DİJİTAL AJANSI

“Dijitalleşme sürecinde büyük bir dönüşüm yaşanıyor. Eski süreci alıp yeni araçlar ekleyerek dijitalleşemezsiniz. Tüm yapının baştan kurgulanması gerekiyor. IBM bir süredir, dijital ajanslara yatırım yaptı ve yaptığı satın almalarla dünyanın en büyük dijital ajansı oldu. İstanbul’da kurduğumuz 'Design Studio'da dijital tasarımcılar, teknoloji uzmanları ve iş sahipleri bir araya gelip, bu dönüşümü birlikte tasarlıyorlar.”

BLOCKCHAIN GELECEĞİN İNTERNETİ OLACAK

Bitcoin ile hayatımıza giren Blockchain, kısaca “şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağıtık veri tabanı” olarak tanımlanıyor. Defne Tozan, blockchain’i ‘geleceğin trendi’ olarak gösteriyor ve “Blockchain, internetten sonraki en büyük dönüşüm olacak” diyor. Tozan şu bilgileri veriyor: “Bugün herhangib bir varlık transferi gerçekleştirdiğimizde, güvenlik sistemi gerekiyor. Blockchain ise, tüm paydaşların birbirini görmesini sağlayarak, transfer işlemlerinin güvende tutulması gerekliliğini ortadan kaldırıyor. New York Stock Exchange’de uygulamalar yapılıyor. Sistem henüz test aşamasında, fakat önümüzdeki dönemin en önemli trendlerinden biri olacak.”