Türkiye'nin GSYH’sı 1,3 trilyon dolara ulaşacak

ANKARA - Onuncu Kalkınma Planı'na göre, 2018 yılında GSYH 1,3 trilyon dolara ulaşacak ve ihracat 277 milyar dolara çıkacak.

Kalkınma Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Onuncu Kalkınma Planı, Yüksek Planlama Kurulu ve Bakanlar Kurulunun onayından sonra 13 Haziran 2013 tarihinde TBMM’ye sevk edildi.

Bakanlık tarafından uzun süredir hazırlıkları sürdürülen Onuncu Kalkınma Planı çalışmalarının resmi süreci, 5 Haziran 2012 tarihli Başbakanlık Genelgesiyle başlatıldı. Bu çerçevede, planın katılımcılık boyutunun esas bölümünü oluşturan 46 adet Özel İhtisas Komisyonu ve 20 adet çalışma grubu kuruldu. Söz konusu komisyonlarda üç bini aşkın akademisyen, kamu, özel kesim ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi bir araya gelerek çalışmalara katkı sağladı.

Onuncu Kalkınma Planı'nın geniş bir perspektifle hazırlanması amacıyla özel ihtisas komisyon çalışmalarına paralel bir biçimde 1 Mart 2012 - 5 Mart 2013 tarihleri arasında farklı kesim ve kişilerle de katılımcı toplantılar gerçekleştirildi. Söz konusu toplantılarla iş dünyası, siyaset dünyası, sivil toplum kuruluşları, düşünce kuruluşları, akademik çevreler, kamu kuruluşları, özel sektör ve medya kuruluşları temsilcilerinin plan çalışmalarına katkı vermesi sağlandı. Ayrıca kalkınma ajansları aracılığıyla, mahalli idarelerin ve yerel aktörlerin Türkiye’nin kalkınma öncelikleri konusundaki görüşleri alındı. Bu çalışmalara, ülke genelinde yedi bini aşkın kişi katkıda bulundu.

Plan, katılımcı toplantılardan elde edilen girdilerin yanı sıra bakanlığın planlama deneyimi, yetişmiş uzman gücü, kapsamlı makroekonomik modeli ile sektörel ve bölgesel stratejiler, kurumsal stratejik planlar ve uluslararası trend çalışmalarından faydalanılarak hazırlandı. Planda yer alan hedef, politika ve programlar hazırlanırken küresel eğilimler ve Türkiye'nin potansiyeli ile çözülmesi gereken sorunlu alanlar dikkate alınarak bunlara yönelik ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri de plana yansıtıldı.

Türkiye'nin potansiyelini harekete geçirerek kalkınma sürecinin hızlandırılması amacıyla hazırlanan ve 2014-2018 dönemini kapsayan Onuncu Kalkınma Planı, 2023 hedefleri doğrultusunda, Türk toplumunu yüksek refah seviyesine ulaştırma yolunda önemli bir kilometre taşı olacak.

Onuncu Kalkınma Planı'yla Türkiye’nin uluslararası değer zinciri hiyerarşisinde üst basamaklara çıkmış, yüksek gelir grubu ülkeler arasına girmiş ve mutlak yoksulluk sorununu çözmüş bir ülke haline gelmesi amaçlanıyor.

Kalkınma Planı'nın hedef ve politikalarını içeren dört ana bölümünden ilki olan "Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum" başlığı altında, insan için ve insanla beraber kalkınma yaklaşımının hayata geçirilmesi ve gelişmişliğin toplumun farklı kesimlerine yaygınlaştırılması amacıyla uygulanacak politikalara yer veriliyor. Burada, insan haklarının ve bireysel özgürlüklerin adil ve hızlı çalışan bir hukuk sistemiyle garanti altına alındığı; etkili, öngörülebilir ve kurumsallaşmış kamu politikaları ile fırsat eşitliği sunan; erişilebilir ve nitelikli kamu hizmetleriyle desteklenen toplumsal ve idari bir yapının oluşturulması hedefleniyor.

"Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme" başlığı altında üretimde yapısal dönüşüme ve refah artışına yönelik hedef ve politikalar ele alınıyor. Sermaye birikimi ve sanayileşme sürecinin hızlandırılması; yurtiçi tasarruflar, üretken yatırımlar ve üretim faktörlerinin verimlilik düzeylerinin artırılması; cari açığın kalıcı bir şekilde makul düzeylere çekilmesi; ekonominin yenilikçi ve ithalat bağımlılığı azalmış bir yapıya dönüştürülmesi amaçlanıyor. Bu dönüşüm sürecinde, Türkiye’de yenilik üretme kapasitesinin yükseltilmesi, yeniliklerin mevcut üretim yapısıyla bütünleştirilerek üretim yapısında dönüşümün sağlanması öngörülüyor.

Planın hedef ve politikalarının üçüncü temel bölümü olan "Yaşanabilir Mekanlar, Sürdürülebilir Çevre" başlığı altında çevreye duyarlı yaklaşımların sosyal ve ekonomik faydalarının artırılması, vatandaşların şehirlerde ve kırsal alanlarda yaşam kalitesinin sürdürülebilir şekilde yükseltilmesiyle bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılması kapsamındaki hedef ve politikalara yer veriliyor. Bu bölümde sosyo-ekonomik uyumun güçlendirilmesi ve topyekün kalkınmanın sağlanması, bölge ve şehirlerin potansiyellerinin değerlendirilerek rekabet güçlerinin geliştirilmesi hedefleniyor. Yerleşimlerde temel yaşam kalitesine yönelik standartların oluşturulması; düşük gelirli bölge ve şehirler başta olmak üzere ulaştırma, lojistik ve iletişim altyapısı iyileştirilerek piyasalara ve kamu hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması; gelişmiş bölge ve şehirlerin küresel ekonomiyle bütünleşmesinin güçlendirilmesi öngörülüyor.

Kişi başına gelir 16 bin dolara yükselecek

Türkiye, Kalkınma Planı'nın ekonomik ve sosyal amaçlarını gerçekleştirerek, daha fazla değer üretmeye devam ederek, küresel ve bölgesel sorunların çözümünde daha etkili olabilecek. Bunun sağlanmasına yönelik olarak kalkınmanın dış dinamikleriyle Türkiye'nin ikili, bölgesel ve çok taraflı ilişkilerindeki temel öncelik ve politikaları, "Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği" başlığı altında ele alınıyor.

Ayrıca, 2023 hedeflerine ve Onuncu Kalkınma Planı'nın amaçlarına ulaşılabilmesi açısından önem taşıyan, temel yapısal sorunlara çözüm olacak, dönüşüm sürecine katkıda bulunacak, kurumlar arası etkin koordinasyon ve sorumluluk gerektiren kritik reform alanları için 25 adet "Öncelikli Dönüşüm Programı" da planda yer alıyor.

Plan döneminde ekonominin potansiyel büyüme hızının artırılarak yıllık ortalama yüzde 5,5 büyüme sağlanması, 2018 yılında GSYH’nın 1,3 trilyon dolara ulaşması, kişi başına gelirin 16 bin dolara yükselmesi, enflasyonun yüzde 4,5’e düşürülmesi, ihracatın 277 milyar dolara çıkarılması, cari işlemler açığının GSYH’ya oranının yüzde 5,2’ye düşürülmesi hedefleniyor. Plan döneminde ilave 4 milyon istihdam oluşturulması ve işsizlik oranının dönem sonunda yüzde 7,2’ye düşürülmesi öngörülüyor.

Öte yandan, plan dönemi boyunca mali disipline 'titizlikle' uyularak plan dönemi sonunda kamu kesimi borçlanma gereğinin GSYH’ya oranının yüzde 0,5’e düşürülmesi, program tanımlı kamu kesimi faiz dışı fazlasının ise yüzde 1’e yükseltilmesi hedefleniyor.

Onuncu Kalkınma Planı hedefleriyle Türkiye, 2023 yılı için daha önce ortaya konulan 2 trilyon dolarlık GSYH büyüklüğü, 25 bin dolarlık kişi başına gelir, 500 milyar dolarlık ihracat ve yüzde 5’lik işsizlik hedefine bir adım daha yaklaşacak.