Karbon emisyonlarında korkulan artış yaşanmadı
Temiz enerji, küresel enerji sektörü kaynaklı karbon emisyonlarında korkulan artışı engelledi. Sektör kaynaklı karbondioksit emisyonları 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 0,9 artarken, küresel ekonomide ise 3,2 büyüme yaşandı.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Karbondioksit Emisyonları 2022 raporu yayımlandı. Rapora göre küresel enerji sektörü kaynaklı karbon emisyonlarının 2022’deki yüzde 6 artışın ardından 2022’de düşüşe geçse de sürdürülemez büyümenin devam ettiği belirtildi.
Karbon emisyonlarında geçen yılki 321 milyon ton ya da yüzde 0,9 artışla, dünyada enerji sektöründen kaynaklanan toplam karbon emisyonlarının 36,8 milyar tonla yeni bir rekor seviyeye ulaştığı kaydedildi. Sıfır emisyon hedefleri doğrultusunda temiz enerji kaynaklarının yanı sıra elektrikli araçlar, ısı pompaları ve enerji verimliliği teknolojileri yaygınlaşmaya devam ediyor.
Bu yaygınlaşma, karbon emisyonlarında ilave 550 milyon ton artışın da önüne geçmeyi başardı. Gazdan kömüre geçişin devam etmesi, kömür sektörü kaynaklı karbon emisyonlarının yüzde 1,6 büyümesine neden olurken, gaz kaynaklı karbon emisyonları ise yüzde 1,6 geriledi. Yaşanan düşüşte gazdan kömüre geçişin yoğunlaşması ve Rusya’nın özellikle Avrupa’ya gaz tedarikini kısması etkili oldu.
En fazla artış petrolde
Karbon emisyonlarının en fazla arttığı sektör yüzde 2,5 ile petrol olurken, Kovid-19’ün ardından toparlanma sürecini devam ettiren havacılık sektörü, petrol kaynaklı emisyonlardaki artışın da yarısını oluşturdu. Çin'in karbon emisyonları Kovid-19 önlemlerinin getirdiği ekonomik yavaşlamayla geçen yıl yatay seyretti.
Asya'da Çin hariç gelişmekte olan ekonomilerde karbon emisyonları ise yüzde 4,2 yükseliş gösterdi. Avrupa Birliği'nde (AB) karbon emisyonları yüzde 2,5 gerilerken, bu düşüşün altında yatan ana etken ise yenilenebilir kaynakların kapasitesindeki hızlı artış ve kış döneminde hakim olan ılıman hava şartları sebebiyle tüketimin düşük kalması oldu. Öte yandan ABD’de ise hava sıcaklığının aşırı düşüşü, özellikle binalarda doğal gaz tüketiminin artışına bağlı olarak karbon emisyonlarının yüzde 0,8 artışına etki etti.
Fosil yakıt şirketlerinin sorumluluk alması gerek
Rapora ilişkin değerlendirmede bulunan IEA Başkanı Fatih Birol, enerji krizinin karbon emisyonlarında korkulan artışa neden olmadığını belirterek, "Temiz enerji teknolojileri olmasaydı karbon emisyonlarındaki artış üç kat daha yüksek olabilirdi" dedi.
Birol, buna rağmen fosil yakıtlardan kaynaklı emisyonların hala yükseldiğine ve bu durumun iklim hedeflerinin başarıya ulaşmasına yönelik çabaları baltaladığının da altını çizdi. Rekor gelirler elde eden uluslararası ve ulusal fosil yakıt şirketlerini iklim değişikliğiyle mücadelede sorumluluk almaya çağıran Birol, "Şirketlerin stratejilerini yeniden değerlendirmeleri ve emisyonlarda anlamlı artış yapacak stratejiler geliştirdiklerinden emin olmaları gerek” diye konuştu.