'Yeşil'de yatırım çekemiyoruz
"Kahverengi'den Yeşil'e: G20 Ülkelerinde düşük karbonlu ekonomiye geçiş" raporuna göre, Türkiye'nin yenilenebilir enerjilere yatırım çekme performası çok düşük. Türkiye, G20 ülkeleri arasında bu açıdan 17'nci sırada bulunuyor.
Didem ERYAR ÜNLÜ
Climate Transparency 7 Temmuz'da "Brown to Green Report 2017 – The G20 Transition to a low-carbon economy/Kahverengi'den Yeşil'e: G20 Ülkelerinde düşük karbonlu ekonomiye geçiş" adlı bir rapor yayımladı. Rapor, G20 üyelerinin düşük karbonlu ekonomi alanındaki performanslarını değerlendiriyor.
Türkiye'nin de aralarında olduğu tüm G20 üyelerindeki düşük karbonlu ekonomiye dair analizleri içeren rapor, ülkelerin emisyon, politika performansı, finans ve karbonsuzlaşma başlıkları altındaki performanslarını ortaya koyuyor.
Rapora göre, G20 ekonomileri karbondan arınmaya, enerjiyi daha verimli bir biçimde kullanmaya ve temiz enerji kaynaklarına daha fazla yatırım yapmaya başladılar. Ancak, G20 ülkelerinde enerji dönüşümü başlamış olsa da, bu çabalar Paris İklim Anlaşması'nın hedeflerine ulaşma konusunda hala yeterli değil. G20 genelinde, her ne kadar yenilenebilir enerji önemli aşama kaydediyor olsa da, kömür ve diğer fosil yakıtlar enerji piyasasında hakimiyetlerini sürdürüyorlar.
Trump darbesi
Rapora daha detaylı bakalım: ABD Başkanı Donald Trump'un Paris Anlaşması'ndan çekileceğini açıklaması, küresel ısınma ile mücadeleye önemli bir darbe oldu. Trump, çekilme nedeni olarak, Paris Anlaşması'nın ABD için "adil" olmadığını ileri sürdü.
Anlaşmanın herkes için adil olup olmadığı, ya da uzun vadeli hedeflere ulaşmak için ülkelerin ihtiyaç duyulan adımları atıp atmadığı gerçekten çok önemli. Her ne kadar herkes küresel ısınmanın 2 derece altında kalması; hatta ısı artışını 1.5 derece ile sınırlamak için her türlü çabanın gösterilmesinden yana olsa da, yaşanan tüm zorlukların ve fırsatların hükümetler tarafından şeffaf bir şekilde açıklanması gerekiyor. Tabii ki her hükümetin uygulamaları ve katkıları farklılık gösteriyor. Önemli olan uzun vadeli hedefin gerçekleşmesi için herkesin katkılarını net bir şekilde ortaya koyması.
Kahveden Yeşile raporu, siyasetçilere, iş dünyası liderlerine, uzmanlara, medya ve sivil topluma G20 üyelerinin küresel ısınmaya karşı neler yaptıklarını açıklayan veriler sunuyor. Ülkeler arasında yapılan karşılaştırmalar, sürece dair elde edilen ilerlemenin ne boyutta olduğunu daha net bir şekilde ortaya koyuyor.
Raporun ortaya koymak istediği gerçek; küresel ısınma ile mücadelenin yeşil yatırımların artması ve "kahverengi" fosil yatırımların azalması ile mümkün olduğu.
Rapora göre G20 ülkeleri bu dönüşüme öncülük edebilecek durumda. Çünkü küresel GSYIH'nın yüzde 85'ini, küresel CO2 emisyonlarının ise yüzde 80'ini oluşturuyorlar. Bu ülkeler aynı zamanda, kurulu küresel rüzgar enerjisinin yüzde 98'ine; güneş enerjisinin yüzde 97'sine; elektrikli otomobillerin ise yüzde 93'üne sahipler.
Raporda yer alan bilgilere göre G20 ülkelerinin CO2 emisyonları 1990 ile 2014 yılları arasında yüzde 34 oranında artış göstermiş durumda. Aynı dönemde ekonomileri ise yaklaşık yüzde 117 büyümüş. Bu arada Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, küresel anlamda enerji kaynaklı CO2 emisyonları 2014 yılında ilk kez artış göstermeden sabit kalmış. Bu durum 2015 ve 2016 yıllları için de aynı şekilde gerçekleşmiş.
Fakat Paris Anlaşması sınırları içinde kalabilmek için, G20 ülkelerinin CO2 emisyonlarının 2050 yılına kadar sıfır seviyesine inmesi gerekiyor.
Türkiye, G20 içinde 6. en büyük kömür payına sahip ülke
Türkiye ile ilgili raporda yer alan temel göstergeler şöyle:
►Türkiye'nin sera gazı emisyonları ve kişi başı enerji kullanımı G20 üyeleri arasında orta düzeyde görünüyor.
►Türkiye, G20 ülkeleri içerisinde 6. en büyük kömür payına sahip ülke.
►G20 ülkeleri içerisinde, Türkiye ulusal iklim politikası ve uluslararası iklim politikası açısından son sıralarda yer alıyor. Türkiye'nin enerji verimliliği hedefl erinin yetersiz olduğu ileri sürülüyor.
►Türkiye'de ulusal iklim politikası projeleri, ulusal bütçe yerine, uluslararası kurumların desteği ile finanse ediliyor.
►Türkiye'nin yenilenebilir enerjilere yatırım çekme performansı ise çok düşük. Türkiye, G20 ülkeleri arasında bu açıdan 17'nci sırada bulunuyor.
►Ülkedeki güneş ve rüzgar kapasitesi 2016 yılında artış kaydetti. Fakat hükümet, kömür başta olmak üzere fosil yakıtlara önemli teşvikler veriyor. Bu durum da yenilenebilir enerjinin geleceği açısında önemli belirsizlikler ortaya çıkarıyor.