Bütçe açığı küçük olan sayılı ülkelerden biriyiz
Maliye Bakanı her ayın başında, bir önceki ayda bütçe gelir giderlerinin ne olduğunu açıklıyor.
Devlet bütçesi, devletin gelirlerinin nerelerden geldiğini, bu gelirlerin nereye harcandığını gösterir.
Ocak-kasım döneminde 11 ayda bütçeye değişik kaynaklardan 387 milyar TL gelir geldi. Bütçeden 398 milyar TL harcama yapıldı.
Yılın 11 ayında bütçe 11 milyar 300 milyon TL açık verdi.
Bütçeler, açık rakamının milli gelire göre büyüklüğüne bakılarak değerlendiriliyor. Biz bütçe açığı küçük olan sayılı ülkelerden biriyiz.
Bütçelerin uygulamasında da yılbaşında belirlenen açık rakamının aşılıp aşılmadığına bakılıyor. Bizim yılbaşında belirlenen açık tahminimiz 33 milyar TL idi. 11 ayda açık 11 milyar TL.oldu. Demek ki Maliye Bakanlığı bütçe uygulamasında dikkatli davranmış.
Harcamaları, gelire göre sınırlamakta başarılı olmuş.
Bizde bütçe harcamalarının yaklaşık yüzde 30’u personel harcamalarına gider. Devletin mal ve hizmet satın almaları ile yatırımları, bütçe harcamalarının yüzde 20’sini oluşturur. Sosyal güvenlik açıkları için bütçe giderlerinin yüzde 20’si dolayında para ayrılır. Mahalli idareler de bütçe giderlerinin yüzde 10’u dolayında pay alır. Bütçenin ana gelir kaynağını vergi gelirleri oluşturur. Vergi gelirleri ekonominin canlılığına bağlı olarak artar veya eksilir.
2013 yılının 11 ayında vergi gelirleri artışı yüzde 17 iken, bu yıl yüzde 7’ye geriledi.
Vergi gelirlerinin büyük bölümü dolaylı vergidir. Harcamalardan alınan vergilerdir. Maydanoz, buzdolabı, ayakkabı alınırken ödenir.
Bu vergilerin değişimi ekonominin durumunu izleme şansı verir.
2013 yılında dahilde alınan KDV yüzde 19 artmıştı, bu yıl binde 6 azaldı. Demek ki halkımız KDV’li ürünler için geçen yılın 11 ayına göre daha az para harcayabilmiş
Buzdolabı, TV, otomobil gibi mallardan alınan Özel Tüketim Vergisi, geçen yılın 11 ayında yüzde 20 artmıştı. Bu yıl yüzde 5 arttı. İthalden alınan Katma Değer Vergisi artışı geçen yıl yüzde 17 iken, bu yıl yüzde 7 oldu. Dolaylı vergi olanlarının 11 aydaki artış oranları 2014 yılında piyasanın önemli ölçüde daraldığını gösteriyor.
