İşsizlik oranı yüzde 10’a oturdu
2014 yılı başında işsizlik oranı yüzde 10.3 idi. Mayısta yüzde 8.2’ye kadar geriledi. Ağustostan itibaren yükselmeye başladı. Eylülde yüzde 10.5 oldu. Ekimde yüzde 10.4’e geriledi.
TÜİK şimdilerde her ayın işgücü verilerini hem mevsim etkilerinden arındırmadan hem de arındırarak açıklıyor.
Mevsim etkisinden arındırılmış verilere göre 2013 Ekim ayında yüzde 9.2 olan işsizlik, 2014 Ekim ayında yüzde 10.6 oldu. Tarım dışı işsizlik yüzde 11.2’den yüzde 12.7’ye yükseldi. Genç işsizlerin oranı yüzde 17.9’dan yüzde 19.5’a çıktı.
İşsizlik oranı, iş bulduğunda çalışmaya hazır nüfus sayısı, işsiz sayısına bölünerek hesaplanıyor.
Ekim ayında çalışmaya hazır nüfus (ki buna işgücü diyoruz) 29.1 milyon. İşsiz sayısı 3 milyon. 29.1 milyonu, işsiz sayısı 3 milyona bölünce, işsizlik oranı bulunuyor.
2013 Ekim ayında 2.4 milyon olan işsiz sayısı, bir yılda 573 bin arttı. 2014 Ekim ayında 3 milyon oldu.
Acaba iş yerleri kapandığı, çok sayıda iş yeri işçi çıkardığı için mi işsiz sayısı arttı ve işsizlik oranı arttı?
Hayır. İşsiz sayısının ve işsizlik oranının artışının ana sebebi, hızlı nüfus artırışı. Ve de her yıl daha çok kadın ve erkeğin çalışmak istemesi.
2013 Ekim ayından 2014 Ekim ayına kadar çalışmaya hazır nüfus 1.9 milyon arttı.
İş piyasasına çıkan 1.9 milyonun 1.3 milyonuna iş bulunabildi. Tamamına iş bulunamadığı için 573 bini işsizler ordusuna eklendi.
Küresel ekonomideki dalgalanmaya, Türk ekonomisinin büyümesinin yavaşlamasına rağmen Türkiye’de 1 yılda 1.3 milyon kadın ve erkeğe yeni iş imkanı yaratılması çok hem de çok önemlidir.
Daha da önemlisi 1 yılda toplam 1.3 milyonun 1.1 milyonunun tarım dışı sektörlerde iş bulmasıdır.
Bir yılda sanayi kesimi 263 bin ek iş imkanı yarattı. Tarımda yeni iş imkanı 228 bin, inşaatta 44 bin, hizmetler kesiminde 820 bin oldu. Yani iş imkanlarının yüzde 60’ı hizmetler sektöründe.
•Olumlu gelişme, çalışanların yüzde 66’sının maaşlı ve ücretli işte çalışmasıdır. Maaşlı ve ücretli iş genelde devamlı, genelde kayıt içi çalışma demektir.
•Toplam çalışanların yüzde 8’ini oluşturan 3 milyon kişi “ücretsiz aile işçisi” durumunda. Açık anlatımla aile işinde ücretsiz çalışıyor.
•Kayıt dışı çalışma azalıyor ama gene de toplam çalışanların yüzde 35’i (üçte birinden fazlası) kayıt dışı çalışıyor. Kadın çalışanların yaklaşık yarısı kayıt dışı çalışıyor.
•Çalışmaya hazır nüfus hızla artınca, tamamına iş yaratmak güçleşiyor ama gerçekte çalışmaya hazır nüfusun arkasında çok büyük bir birikim var. 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun sayısı 57 milyon iken bunların sadece 29 milyonu çalışmak istiyor. Geride iş aramayan 28 milyon (çalışmaya hazır olanlar büyüklüğünde) nüfus var.
•İşgücüne dahil olmayan, çalışabilir oldukları halde iş aramayan 28 milyon kişinin yüzde 41’i ev işleriyle meşgul. Yüzde 16’sı eğitime devam ediyor. Yüzde 28’i emekli veya çalışamaz durumda, yüzde 8’i ise “çalışmaya hazır ama iş aramıyor”.
•Çalışmaya hazır ve iş aramayan 2.4 milyonun 600 bini iş bulma ümitleri olmadığından iş aramadıklarını söylüyorlar.
•3 milyon işsizin yüzde 9’u, ilk kez iş arayanlar. Yüzde 5’e yakını 8 yıl önce işten ayrılanlar. Yüzde 20’si daha önce sanayide, yüzde 13’i inşaatta, yüzde 48’i ise hizmetler sektöründe çalışanlar.
•İşsizlerin yüzde 20’si 1 yıldan daha fazla süredir işsiz. Yüzde 70’i son 6 aydır iş bulamayanlar.
•Eğitim düzeyi artıkça işsizlik oranı da artıyor. Okur yazar olmayanlarda işsizlik oranı yüzde 7 iken, yüksek öğretim görenlerde yüzde 12 oranında.