Üretimde yabancıların kontrol oranı yüzde 13.6

Mali aracı kurumlar ile medya sektörü hariç, Türkiye’de sanayi ve hizmet sektöründeki toplam üretimde yabancıların kontrolündeki üretimin payı 2012 yılında yüzde 13.6 olarak hesaplandı.

Daha açık anlatım ile sanayi ve hizmet sektöründeki toplam üretimin yüzde 13.6’sını yabancıların kontrolündeki girişimler gerçekleştiriyor.

Yabancı kontrolü demek, üretimin her aşamasında, işletme ile ilgili her türlü kararın yabancı sermayenin temsilcileri tarafından alınması demektir.

Yabancı kontrollü işletmelerde yatırım, üretim, istihdam, ihracat gibi konulardaki kararların tamamını yabancı sermayenin temsilcileri alırlar.

Yabancıların kontrol oranının son yıllarda sabit kaldığı anlaşılıyor. Yabancıların payı genelde yüzde 14’ün biraz üzerinde, biraz altında.

Genelde biz yabancıların Türkiye’de üretime dönük yatırım yapmalarını, fabrika kurmalarını isteriz.
Bunu isterken bekleyişimiz, yabancıların bizim yapamadığımız ölçekte büyük yatırımlar yaparak yüksek teknolojiye dayalı yüksek katma değeri olan yatırımlar gerçekleştirmeleridir.

Ne var ki son verilere göre yabancı kontrollü girişimlerin üretimlerinin sadece yüzde 7.8'i yüksek teknolojili üretim.
Üretimlerinin yüzde 22.0’si düşük, yüzde 18.1’i orta düşük teknolojiye sahip.
Yabancı kontrollü işletmelerin sektörlerdeki dağılımı farklı. 

Toptan ve perakende ticarette yabancı kontrollü işletmeler toplam cironun yüzde 22.5’unu, imalat kesiminde ise yüzde 14.7’sine hakim durumdalar.
Motorlu kara taşıtları üretiminde yabancı kontrollü girişimlerin payı yüzde 45.3, bilgisayarda yüzde 45.8, temel eczacılık ürünlerinde yüzde 40.9, kimyasallarda yüzde 35.0 oranında. 

Tütün ürünleri imalatında yabancı kontrollü girişimlerin payı yüzde 87.9 oldu. Türk tekeli yerine yabancı kontrollü girişimlerin tekeli oluştu.

Ülke kaynaklı sermaye girişi bakımından ülkedeki toplam üretimin yüzde 2.3’ü Almanya kaynaklı, yüzde 1.9’u ABD kaynaklı, yüzde 1.5’u Fransa kaynaklı sermayenin kontrolünde.

TÜİK tarafından bu ayın başında yayınlanan 2012 yılına ait göstergelerden anlaşılıyor ki, ülkede genel olarak yabancı kontrollü işletmelerin sanayi ve hizmet sektörü üretimindeki payları küçük. Artmıyor. Üretimde en büyük yabancı kontrollü işletme payına sahip Almanya’nın payı bile toplam üretimin sadece yüzde 2.3’ü büyüklüğünde.