Zeytinyağı fiyatları artıyor
Zeytinyağının litre fiyatı 20 lira dolayına yükseldi.
Türkiye’de zeytin ağacından bol ağaç yok. Türkiye zeytinyağı ülkesi diyoruz. Acaba fiyat artışının arkasında ne var.
Bizde zeytin ağacı bol ama, yanlış ve aşırı gübreleme nedeniyle yağlık zeytin verimi düşük.
Toplama işçiliği yüksek.
Buna rağmen zeytin üreticisi geçen yıl ortalama 2 TL'den zeytin sattı kazanamadı. Bu fiyatı yetersiz buldu. Mutsuz oldu.
5 kilo zeytinden 1 litre yağ çıkar. Sıkılan yağın 10 TL'si zeytin parası.
Buna sıkıcının, yağcının, aracının yükünü, vergi yükünü, kirayı, depo parasını ekleyiniz. En düşük maliyet 15 TL'nin üzerine çıkar. Maliyet böyle iken, arz yetersiz. Kişi başı düşük tüketime rağmen iç talep canlı. İhracat talebi canlı.
Zeytin ağacı varlığımız son on yılda yüzde 70 dolayında arttı. 165 milyon ağacımız oldu. Bu ağaçların yaklaşık 24 milyonu daha meyve vermiyor. Genç ağaç. Bunların da meyve vermesiyle üretimde büyük artış olacak.
Toplam 165 milyon ağacın 55 milyonundan yemelik-sofralık zeytin, 105 milyonundan yağlık zeytin alınıyor.
Ağaç başı zeytin verimi 10-18 kilo dolayında. Yılda 1.4 milyon ton yemelik-sofralık ve yağlık zeytin üretiliyor.
Verimin normal olduğu yıllarda ortalama olarak 190-200 bin ton zeytinyağı üretimimiz var. İçeride 150 bin tonunu tüketiyoruz. Yıllık ihracat rakamları çok dalgalı oluyor. 50 -70 bin ton dolayında ihracat yapıyoruz.
Genel şartlar dışında, yaşadığımız dönemin özel şartları da zeytinyağı fiyatında artışa yol açıyor.
Dünya zeytinyağı pazarının yüzde 70’ine sahip İspanya ve İtalya’da üretim düşüklüğü var.
Bu nedenle biz son yılların en yüksek zeytinyağı ihracatını yaptık.
Bizde bir yılda tüketilen kişi başı 18 kilo yağın ise sadece 2 kilosu zeytinyağı.
Yıllardır 2 kilonun üzerine çıkamadık.
Alışkanlık önemli. Halkımızın büyük bölümü zeytinyağının tadına alışamadı. Sıvı yağ olarak ayçiçeği yağı, pamuk yağı gibi tohum yağları tüketiliyor.
Bu tercihte fiyatın da etkisi var. Zeytinyağı göreceli olarak diğer bitkisel yağlara göre daha yüksek fiyatla satılıyor.