Fintek’te ‘Series A’ bilmecesi  

Magicpay CEO’su LATİF VARDAR

Son yıllarda birçok girişimci gibi ben de Türkiye'de fin­tek alanında bir dönüşü­mün eşiğinde olduğumuza inan­dım. Ancak içinde bulunduğumuz gerçekler, bize devrimden çok, de­rin bir duraksama dönemi yaşadı­ğımızı gösteriyor. Rakamlar net: 2025'in ilk çeyreğinde sadece 49 işletmede toplam 58 milyon dolar­lık yatırım yapılabildi. Bu, son yıl­ların en zayıf dönemlerinden biri.

Bu yazıyı kendi markamdan ya da ürünlerimden bağımsız olarak kaleme almak istedim. Çünkü me­sele artık kişisel başarı öyküleri­ni değil, kolektif bir sıçramayı ko­nuşmamız gereken bir noktada.

Türkiye fintek devrimini gerçek­leştirmek istiyorsa, önce neden bu kadar geciktiğini ve bugün hangi zorluklarla karşı karşıya olduğunu anlamalıyız. Bu anlayış, geleceğe dair atılacak adımlarda gerçekçi, uygulanabilir ve kırılma yaratabi­lecek kararlar almamızı sağlar.

Neden bir fintek patlaması yaşanmıyor?

1. KOBİ'ler fintek'ten korkuyor

Yüzlerce KOBİ ile birebir te­mas kurmuş biri olarak şunu net söyleyebilirim: Fintek çözümleri hâlâ ‘anlaşılmaz’, ‘güvenilmez’ ve ‘yük getirici’ olarak görülüyor. Re­gülasyonlara uyum, MASAK de­netimleri, KVKK süreçleri, çoğu KOBİ için ciddi bir bariyer. Fintek, kolaylaştırmak yerine bürokratik­leştirildiğinde tabana inemez.

2. Girişimler ürün-pazar uyumsuzluğuyla boğuşuyor

Pek çok fintek, batıdaki model­lerin yerelleştirilmiş versiyonu olarak piyasaya sürülmüş durum­da. Ancak Türkiye'de hâlâ çek-se­net kullanılıyor, vadeli satış esas­tır ve ticari davranışlar dijitalden çok fiziksel alışkanlıklara dayanı­yor. Böyle bir pazarda ‘global gibi olalım’ refleksi, büyümekten önce çöküş getiriyor.

3. Yatırımcı güvensizliği artıyor

2021-2022 yıllarında şişirilmiş değerlemelerle yatırım alan bir­çok fintek, 2024 sonu itibarıyla ya küçüldü ya da kapandı. Bu, yatı­rımcıların ‘erken başarı = sürekli­lik algısı’nı kırdı. Bugün fonlar da­ha temkinli; bekliyor, izliyor, ba­zen tamamen piyasadan çekiliyor.

Tablodaki son beş çeyreğe bak­tığımızda yatırım sayısı ve hac­minde dramatik bir düşüş oldu­ğu görülüyor. Fintek alanında bu düşüşün temel nedenlerinden biri de ‘Series A’ krizi. Tohum yatırım alan girişimler, büyümek için ge­rekli ikinci fonlamayı bulamıyor. Sonuç: Ya yerinde sayma ya da er­ken sonlanma.

Peki, Türkiye fintek devrimini gerçekten istiyorsa ne yapmalı?

1. KOBİ’yi eğiten kazanır

Onboarding süreci karmaşık­sa kaybedersiniz. Sadeleştirilmiş kayıt, demo çözümler, bölgesel tanıtımlar ve pilot uygulamalar­la KOBİ'ler kazanılabilir. İstanbul dışındaki KOBİ'lerin çoğu fintek­lerle tanışmamış durumda.

2. Series A krizi çözülmeli

2025 Q1’de Series A alan girişim sayısı yalnızca 4. Bu, erken aşama­daki girişimlerin ikinci adımda takıldığı anlamına geliyor. Devlet destekli köprü fonlar ve özel teşvik paketleri hayati.

3. B2B fintek'e odaklanılmalı

Tüketiciye yönelik çözümler doygunlaştı. Gerçek fırsat, B2B alanında: dijital tahsilat, tedarik zinciri finansmanı, nakit akışı yö­netimi gibi çözümler geleceği şe­killendirecek.

4. Yabancı yatırımcıya kapı yeniden açılmalı

2025 yılı ilk çeyreğinde yabancı yatırımcı oranı sadece yüzde 10. Halbuki potansiyel halen var. Doğ­ru anlatım, şeffaflık, İngilizce ra­porlama ve güven inşası şart.

Bir hayal değil

Fintek, sadece teknolojiyle de­ğil, davranış değişikliğiyle dev­rim yaratır. Türkiye’de bu değişi­min kapısını aralayacak enerji­miz, bilgimiz ve teknolojimiz var. Ama bunu sürekli hale getirmek için cesur olmamız, gerçekleri göz önüne alarak hareket etme­miz gerekiyor.

Fintek devrimi, bir hayal değil. Ama onu gerçek kılacak irade, viz­yon ve sistematiği kurmadıkça, o hayal sadece bir konferans başlığı olarak kalmaya mahkum.

‘Series a’ krizi nedir?

Fintek alanında yaşanan ‘Series A krizi’, genel olarak erken aşama fin­tek girişimlerinin, ilk yatırım turu olan ‘Seed’ aşamasını başarıyla ta­mamlamalarına rağmen, büyüme ve ticarileşme için ihtiyaç duydukla­rı daha büyük ölçekli ‘Series A’ yatı­rım turunu kapatmakta karşılaştık­ları zorlukları ifade ediyor. ‘Series A krizi’, erken aşama büyüme finans­manına erişimde yaşanan zorlukları ifade eder ve sektörün genel dina­miklerini etkileyebilir. Hem girişim­ler hem de yatırımcılar açısından dikkatle takip edilmesi gereken bir süreç olarak değerlendiriliyor.

Krizin temelinde önemli faktörler yatıyor

● Artan rekabet: Son yıllarda çok sayıda fintek girişimi ortaya çıktı. Bu durum, yatırımcıların daha seçici davranmasına ve yalnızca potansi­yeli yüksek, iş modeli kanıtlanmış ve belirgin bir pazar avantajı olan girişimlere odaklanmasına neden olabilir.

● Yüksek değerlemeler: Özellikle 2020 ve 2021 yıllarındaki hızlı büyü­me döneminde bazı fintek şirketleri yüksek değerlemelerle ‘Seed’ yatırı­mı aldı. Ancak bu şirketler, ‘Series A’ aşamasında bu değerlemeleri hak­lı çıkaracak büyüme ve metrikleri gösteremeyebilirler.

● Makroekonomik belirsizlikler: Küresel ekonomik yavaşlama, ar­tan enflasyon ve faiz oranları gibi faktörler, yatırımcıların risk iştahını azaltabilir ve daha temkinli bir yak­laşım sergilemelerine yol açabilir. Bu durum, özellikle kârlılık konu­sunda henüz netliği olmayan erken aşama girişimlerin yatırım bulması­nı zorlaştırabilir.

● Yatırımcı beklentilerindeki deği­şim: Yatırımcılar artık sadece bü­yüme odaklı değil, aynı zamanda sürdürülebilir iş modelleri, gerçek kullanıcı kazanımı ve kârlılık potan­siyeli olan şirketlere yatırım yapma­ya daha istekli olabilirler.

● ‘Seed’ aşamasındaki şişkinlik: Son yıllarda ‘Seed’ aşamasına yapılan yatırımlarda önemli bir artış yaşan­dı. Bu durum, Series A aşamasında daha fazla sayıda şirketin yatırım arayışında olmasına rağmen, bu aşamaya ayrılan fonların aynı oran­da artmaması sonucunu doğurabi­lir. Bu durum ‘Series A sıkışıklığı/Se­ries A Crunch’ olarak da adlandırılır.