Macbeth yeniden yazılırsa…

Nesbo, Macbeth'i yeniden yorumlarken hikâyeyi distopik bir şehre taşımış. Bu şehirde, işsizlik ve sanayi kirliliği had safhadadır. Uyuşturucu çeteleri cirit atmakta, yöneticiler ise sadece kendi çıkarlarını ve koltuklarını koruma sevdasıyla karanlık güçlerle işbirliği yapmaktadır.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

ÇİĞDEM SİRKECİ

The Hogart Press, 1917'de Virginia Woolf ve eşi Leonard Woolf tarafından döneminin yenilikçi isimlerini yayınlama misyonuyla kurulmuş bir yayınevi. Yaklaşık 100 yıl sonra, yayınevini yine yeni bir proje, "Shakespeare Yeniden" ile karşımızda buluyoruz.

Proje kapsamında günümüzün çok satan, usta kalemleri Shakespeare'in eserlerini yeniden yazıyor. 2015'in son çeyreğinde Jeanette Winterson'un "Kış Masalı"ını yeniden yorumladığı "Zaman Boşluğu" ile başlayan seri, Howard Jacobson, Anne Tyler ve Margaret Atwood gibi isimlerle devam etmiş.

2018 başında İngilizce orjinali yayınlanan Jo Nesbo'nun Macbeth'i geçtiğimiz ay içinde Türkçe olarak raflarda yerini aldı. Norveçli yazar Jo Nesbo, Harry Hole romanlarıyla ün kazanmış, dünyanın önde gelen ve çok satan polisiyecilerinden biri. Ancak kendisini daha ilginç kılan bir de kariyeri var. Yazmaya başlamadan önce Norveç birinci liginde futbol oynamış. Sakatlandığı için ekonomi ve işletme okumuş ve finans alanında çalışmış. Aynı dönemlerde Di Derre rock grubunu kurmuş, müzisyen ve şarkı sözü yazarı olarak da başarı göstermiş.

Böyle ilginç bir yazarın Shakespeare'in Macbeth'ini nasıl yorumladığı tabii ki okuyucuda merak uyandırıyor. Nesbo okuyanlar bilirler; yazarımız az yazmayı sevmez. Dolayısıyla orijinali 120 sayfa olan eseri 570 sayfalık bir roman olarak yazması bizi şaşırtmıyor. Akıcı dili ve sürekli canlı tuttuğu gerilim sayesinde kitap, deyim yerindeyse bir çırpıda bitiveriyor.

Shakespeare'in Macbeth'i, İskoç Kralı Mac Bethad'den esinlenilmiş olup bize insanın güce düşkünlüğünü, iktidarı ele geçirince kendini nasıl kaybettiğini anlatır. Hecate'nin (Cadıların Başı) kehanetine inanarak kral olma hevesine kapılan Macbeth, eşi Lady Macbeth ile birlikte İskoçya Kralı Duncan'ı haince bir planla öldürerek tahta çıkar. Sonrasında kendisine ayak bağı olacağına inandığı herkesi, çok yakın arkadaşları dâhil ortadan kaldırmaya girişir.

Nesbo, eseri yeniden yorumlarken hikâyeyi distopik bir şehre taşımış. Bu şehirde, işsizlik ve sanayi kirliliği had safhadadır. Uyuşturucu çeteleri cirit atmakta, yöneticiler ise sadece kendi çıkarlarını ve koltuklarını koruma sevdasıyla karanlık güçlerle işbirliği yapmaktadır. Ancak yeni emniyet müdürü Duncan, bütün bu olumsuzluklarla savaşmaya, şehri daha yaşanılır bir yere dönüştürmeye kararlıdır.

Romanda Macbeth, yetimhaneden kaçıp sokaklarda uyuşturucunun pençesinde debelenirken Banquo adında bir polisin himayesine giren ve sonunda polis teşkilatında Özel Hareket Timi'nin başına geçen başarılı bir gençtir. Şehrin en lüks kumarhanesini işleten zeki sevgilisi Lady'ye âşıktır ve O'nun sözünün dışına çıkmaz. Başarılı bir operasyon sonrasında Organize Suçlar Birimi'nin başına geçen Macbeth, büyük uyuşturucu çetesinin lideri Hecate'nin kendisi ile işbirliği yapıp emniyet müdürü olma önerisini reddeder. Ancak zamanla, Lady'nin de yönlendirmesiyle şehir üzerinde tek hâkim olma sevdasına kapılır. Yola çıkarken amacı şehri tüm kötülüklerden temizlemekse de, yavaş yavaş etrafındaki herkesi kendi iktidarına tehdit olarak algılayıp yok etmeye başlayan bir canavara dönüşür.

Nesbo, hikâyesini aksiyonlu ve gerilimli sahnelerle desteklemiş; karakterlerin geçmiş yaşantılarını detaylandırarak okuyucuyu etkileyecek yan hikâyeler türetmiş ve sonuçta başarılı bir polisiye kotarmış. Tüm roman boyunca ağırlığını koruyan depresif havayı, romanın sonunda uyuşturucu müptelası bir gencin ağzından dökülen şu sözlerle dağıtmaya çalışmış sanki: "Çünkü bence değişebilme ve daha iyi insanlar olabilme becerimiz var… O yüzden Macbeth'ten sonra gelecek insanların biraz daha iyi olacağını düşünüyorum. Küçük, çok küçük adımlar atacaklar ama biraz daha iyi olacaklar."

MACBETH, Jo Nesbo, Türkçesi: Can Yapalak, Doğan Kitap, 572 s.

Bu konularda ilginizi çekebilir