2013'te Çin ekonomisine dair 10 sürpriz gelişme

Lider kadrosu geçtiğimiz yılın sonlarında değişen dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin, 2013 yılında kritik değişikliklere sahne olabilir.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

 

İSTANBUL - Ünlü online ekonomi dergisi McKinsey Quarterly'ya göre bu yıl ülkede bankalar, perakendeciler ve altyapı projelerinden domuz fiyatlarına, futbola ve "zorunlu" tatil iznine kadar her şey değişebilir. Dergi, Çin için beklediği 2013'e dair 10 sürpriz veya oyun değiştirici gelişmeyi şöyle sıraladı:

1) Bankalar düşük performans gösterir

 
Çin anakarasındaki bankalar son 10 yılda sektörün ilk rekapitalizasyonu ve ülkenin hızlı büyümesiyle dikkate değer finansal toparlanma yaşadı. Ancak ekonomi yavaşladıkça iki konu ciddi sorun teşkil ediyor: İlk 2009 ekonomik teşviği sonrası batık kredilerin ölçeği ile perakende yatırımcılarının düzgün getiri amacıyla kapıştığı servet yönetimi ürünlerinin hacmi. Özellikle ikincisinin Çinli bankaları küresel finansal krizin erken aşamalarında Batılı bankalarda olduğu gibi zorlayabileceği belirtiliyor.      
 
2) Domuz veya tavuk fiyatları yüzde 100 artar
 
Çin'in yurt içi gıda arzı yıllarca baskı altında kaldı. Ülke tüm küresel domuz üretiminin yüzde 50'sini tüketiyor. Proteine artan talep sistemi sınırlarının ötesine itiyor. Temmuz 23011'de domuz fiyatları domuz üreticilerinin 2010 başından itibaren sektörden çıkmaya başlaması ile 2010 sonu ve 2011 başında domuzlarda hastalık rastlanmasıyla yüzde 57 yükseldi. Çiftliklerdeki sorunlar ve gelişmemiş soğuk arz zinciri gibi sorunlardan ötürü bu, daha büyük ölçekli yeniden gerçekleşebilir. İthalat açığı kapatacak kadar artamaz.
 
3) Yerel protestolar artar ve daha sık sonuç alır  
 
Xiamen'de Haziran 2007'de yerel protestocular bir kimyasal fabrikanın inşa edilmesini başarılı bir şekilde önlediler. O zamandan bu yana artan sayıda kimyasal tesis projesi protestolardan sonra değiştirildi, iptal edildi ya da ertelendi. Bu tür gelişmelerin sayısı 2012'nin ikinci yarısında ikiye katlandı. 2013'te bu tür protestoların yoğunlaşması sağlık ve çevre kaygılarının ekonomik büyüme kaygısının önüne geçmesine giderek daha fazla yol açabilir. Bu tarz protestolar karşısında yerel yönetimler daha fazla geri adım atabilir.
 
4) Çin altyapıya daha fazla harcar   
 
Pekin'deki havalimanı geçen yıl 80 milyon yolcuya ev sahipliği yaptı. Çin dünyanın en geniş paralı otoban ve hızlı tren ağına sahip. Bununla beraber yüksek lojistik maliyetleri Çin'in daha yaygın ulaştırma altyapısı inşa etmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Örneğin Çin'de standartlara uygun pisti bulunan 452 havalimanı bulunuyor. Bu sayı ABD'de 5194, Brezilya'da 713. Dolayısıyla altyapı harcamaları 2013'te ekonomik büyümenin itici güçlerinden biri olmaya devam edecek.
 
5) Online rekabet büyük bir alışveriş merkezini iflasa götürebilir
 
[PAGE]
 
5) Online rekabet büyük bir alışveriş merkezini iflasa götürebilir       
 
Tarihsel olarak ekonomik büyüme bu sektördeki tüm oyuncuları desteklemek için yeterli oldu. Fakat bu durum değişiyor. Modern perakendeciliğin yeterince gelişmediği üçüncü veya dördüncü sınıf Çinli kentler online perakendeciler ürün yelpazesi ve fiyatlarda en büyük avantaja sahip. Pek çok sanal olmayan perakendeci düşük performansları bir süreliğine gizleyebilir. Çokuluslu perakende zincirlerinin (Home Depot, Mattel ve OBI gibi) Çin'den çıkışı devam edebilir.
 
6) Orta sınıflar da kayıplarını telafi edebilir
 
Çinli üst düzey liderlerin çoğu çocuklarını İngiltere, ABD gibi ülkelerin yüksek öğrenim kurumlarında okutuyor. Bu eğilim daha da artabilir. Özel sektör oyuncularının da uluslararası yatırım ve Çin dışında mülk satın alma gibi seçenekleri bulunuyor. Kanada, Avustralya ve Singapur gibi birkaç milyon dolar yatırım karşılığında kalıcı ikamet teklifleri Çinli zengin girişimciler dikkate alıyor. Bazı araştırmalara göre Çinliler ikinci en büyük Londra'da lüks emlak alıcısı.
 
7) Avrupalı futbol takımları Çin Süper Ligi'ne yatırım yapabilir
 
Devlet denetimindeki Çin Süper Ligi geçen yıl futbol yıldızı Didier Drogba'nın Şanghay Şenhua'daki Nicolas Anelka'ya katılmasıyla oldukça parlak bir dönem geçirdi. Bununla beraber Çin Süper Ligi Çinli futbolseverlerin maçların şeffaf olduğu, antrenörler ile oyuncuların daha iyi performans gösterdiklerine inandığı ana dek potansiyelini harekete geçiremeyecek. Çin'de yeni bir liderlik ligi özelleştirip reform programının bir parçası olarak uluslararası yatırımı davet edebilir.
 
8) Tarımda yurtdışı yatırım "bir sonraki büyük iş" olabilir    
 
Çin tarımsal ürünlerde ticari dengeden şu anda 40 milyar dolar büyüklüğünde olan bir tarımsal ticaret açığına geçti. Bu açık yılda yüzde 50 artıyor. Çin şu anda ikinci en büyük pirinç ve arpa ithalatçısı. Mısır ithalatında ilk 10'da yer alıyor. Çinli şirketler Kazakistan'dan Arjantin'e soya fasulyesi yetiştirmek için yüz binlerce hektar arazi kiralıyor. Pek çok Çinli özel firma, gıda zincirini bir sonraki büyük iş faaliyeti olarak tanımlıyor.
 
9) Bir kentin ekonomisi çöker
Çinli kentler halen arsa satışlarına bel bağlıyor. Pek çok durumda brüt gelirin yüzde 30 ila yüzde 50'si arsa satışlarından geliyor. Fakat mevkisi cazip satılık arsalar bitmez tükenmez değil. Bazı kentler, özellikle de imalatın düşüşte olduğu yerlerde kurulu olanlar, arsa fiyatlarının düştüğüne tanık olabilir. Merkezi hükümet tarafından kurtarılmadıkları takdirde, devlet işletmelerine olan kredi borçlarını uzatmak sorunu çözmez yalnızca öteler.   
 
10) Orta sınıf resmi tatil düzenini değiştirir
Ülkede 15 yıl önce tatil haftaları zorunlu kılındığında Çin ekonomisi çok farklı bir durumdaydı. Zorunlu tatiller olmadan çoğu Çinli işçinin tatil olanağı olmayacağına dair inanç yaygındı. Bugün ise büyüyen orta sınıflar geçmişe göre tatillerini kendileri çok daha iyi planlayabilir. Bu bakımdan resmi tatil programlarının giderek daha fazla ölçüde dikkate alınmamaya başlanması bu ülkede resmi tatil düzenini ortadan kaldırabilir.