İran'a yaptırımların yankıları sürüyor

Türkiye'nin 'hayır' kararına saygı duyan da var, hayal kırıklığına uğrayan da.

YAYINLAMA 10 Haziran 2010 14:41

GÜNCELLEME 27 Haziran 2022 10:54

İSTANBUL- BM Güvenlik Konseyi, İran'a nükleer programı nedeniyle yeni ve sıkı yaptırımlar getiren karar tasarısını kabul etmesinin yankıları sürüyor. Önceleri yaptırım kararına sıcak bakmadığını belirten Rusya, yaptırımı hayata geçiren ilk ülke oldu ve S-300 füze sistemi satışını dondurduğunu açıkladı.

Rusya yaptırıma hemen uydu

İran'a yaptırıma Türkiye 'hayır' dedi

Rusya Başbakan Yardımcısı Sergey İvanov, İran'ın uluslararası toplulukla silahsızlanma konusundaki işbirliği yönteminden memnun olmadıklarını söyledi.

Avusturya Dışişleri Bakanı Michael Spindelegger, BM Güvenlik Konseyinin İran'a yeni yaptırım kararının ardından yaptığı yazılı açıklamada, İran'ın uluslararası güveni yeniden tesis etmesi gerektiğini belirtti.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philip Crowley, İran'a yaptırımların etkisi ve kararın zamanlaması konusunda Türkiye ve Brezilya'nın farklı bakış açısına sahip olmasına saygı duyduklarını söyledi.

Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, BM Güvenlik Konseyinin İran'a yeni yaptırımlar uygulanması kararının en ufak bir değeri olmadığını belirtti.

Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, BM Güvenlik Konseyinde İran'a karşı yaptırım kararı alınmasından memnuniyet duyduğunu açıkladı.

Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner, BM Güvenlik Konseyi'nde İran'a karşı yeni yaptırımların kabul edilmesinin "diyaloğun reddi" değil, "tam tersi Tahran ile diyaloğun gerekliliğinin teyidi" olduğunu söyledi.

İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki de uluslararası haber kanalı France 24'e yaptığı açıklamada, ülkesinin BM Güvenlik Konseyi'nin yeni müeyyide kararına tepkisinin ne olacağını düşünmekte olduğunu söyledi.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, televizyonda yaptığı açıklamada, BM Güvenlik Konseyi'nin dün yeni yaptırımlar uygulayarak İran ile nükleer programı konusunda müzakere için "tarihi bir fırsatı" kaçırdığını ve bu kararın bir hata olduğunu savundu.

Çin yönetimi, İran nükleer sorununda en doğru yöntemin diyalog ve müzakere yoluyla bütün tarafları memnun edecek bir çözüm bulunması olduğu şeklindeki görüşünü yineledi.

ABD Dışişleri Bakanlığının Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı William Burns, BM Güvenlik Konseyi'nde İran'a yeni yaptırımlar getiren tasarının oylanmasında Türkiye'nin "hayır" oyu kullanmasından hayal kırıklığı duyduklarını söyledi.

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, BM Güvenlik Konseyi'nin İran'a yaptırım kararı almasının ardından bir açıklama yaparak, İran'ın nükleer programından kaynaklanan meselenin müzakereler yoluyla çözülmesini desteklemeye devam ettiğini belirtti

Rusya: İran'ın işbirliğinden memnun değiliz

Rusya Başbakan Yardımcısı Sergey İvanov, İran'ın uluslararası toplulukla silahsızlanma konusundaki işbirliği yönteminden memnun olmadıklarını söyledi.

İvanov, İngilizce yayın yapan "Russia Today" televizyonuna yaptığı açıklamada, "İran'ın uluslararası toplulukla BM ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) ile silahların yayılmasının önlenmesi anlaşması, nükleer ve füze programı konusundaki işbirliği yönteminden memnun değiliz" dedi.

İran'ın nükleer programıyla ilgili birkaç karar yayımlandığını hatırlatan İvanov, "Şunu vurgulamam gerekiyor; Elbette İranlılar bu durumdan hoşlanmıyor ama İran'ın önceden yaptığı uranyum zenginleştirme ve nükleer araştırmalarla ilgili faaliyetleri konusundaki soruları yanıtsız bıraktığını da kabul etmek gerekiyor. Bütün dünyanın İran'ın nükleer programının yüzde 100 barışçıl olduğuna herhangi bir endişe duymadan emin olması gerekiyor" ifadesini kullandı.

Avusturya: İran'ın uluslararası güveni yeniden tesis etmesi gerek

BM Güvenlik Konseyindeki oylamada İran'a daha sert yaptırım uygulanması lehinde oy kullandığını ifade eden Spindelegger, "Güvenlik Konseyinin kararının İran'daki rejimin bir an önce kendisinden beklenen rota değişikliğini gerçekleştirmesi için güçlü bir sinyal olduğunu" kaydetti.

Güvenlik Konseyi toplantısında ülkesinin 1929 sayılı yeni karar lehinde oy kullanmasını savunan Spiendelegger, "yıllardan beri süren diplomatik girişimlere ve BM Güvenlik Konseyinin aldığı dört ayrı karara rağmen İran yönetiminin uranyum zenginleştirme programını durdurmadığını ve yeni nükleer tesisler açarak, uluslararası kamuoyuna karşı yükümlülüklerini yerine getirmediğini" ifade etti.

Veneuzela: Bu kararın, bir metelik kadar değeri yok

Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, BM Güvenlik Konseyinin İran'a yeni yaptırımlar uygulanması kararının en ufak bir değeri olmadığını belirtti.

Chavez televizyonda yaptığı konuşmada, "bu kararın, bir metelik kadar değeri olmadığını" söyleyerek, "Neden İsrail'e yaptırım uygulamıyorlar" diye sordu.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, BM Güvenlik Konseyinin yeni kararının hiçbir değer taşımadığını ve "kullanılmış bir mendil gibi çöp kutusuna atılması gerektiğini" söylemişti.

Almanya: BM kararı açık bir sinyaldir

Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, BM Güvenlik Konseyinde İran'a karşı yaptırım kararı alınmasından memnuniyet duyduğunu açıkladı.

Westerwelle, yaptığı yazılı açıklamada, yaptırım kararının İran'ın nükleer programının barışçıl olduğuna ilişkin şüpheleri gidermeye direnmesine karşılık açık ve dengeli bir yanıt olduğunu belirterek, "BM kararı, İran'ın nükleer silahlanmasının kabul edilemeyeceğine dair devletler topluluğunun açık bir sinyalidir" dedi.

İran'ın yıllardan beri BM Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Atom Enerji Kurumunun öne sürdüğü şartlara uymadığını ve atom programına şeffaflık getirmediğini ifade eden Westerwelle, yeni yaptırımların İran yönetimi için, devletler hukukuna aykırı tutumun olumsuz sonuçlarını da gözler önüne serdiğini kaydetti.

Westerwelle, İran'ın bu tutumuna rağmen hedeflerinin diplomasi olduğunu, iş birliği ve saydamlık için kapıyı açık tuttuklarını belirterek, uluslararası sorumluluklarını yerine getirmesinin ve devletler topluluğu ile iş birliği yapmasının İran'a bağlı olduğunu ifade etti.

@page@

Çin: Diyalogla taraflar memnun edilsin

Çin yönetimi, İran nükleer sorununda en doğru yöntemin diyalog ve müzakere yoluyla bütün tarafları memnun edecek bir çözüm bulunması olduğu şeklindeki görüşünü yineledi.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Çin Gang, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin aldığı son kararla ilgili olarak erken saatlerde yaptığı açıklamada, ikili stratejiyi izlediklerini ifade ederek, "Bu konuya yaklaşımlarında uluslararası nükleer silahların yayılmasının önlenmesi mekanizmasının geçerliliğinin sürdürülmesi ile Orta Doğu'da barış ve istikrarın korunmasını dikkate aldıklarını" belirtti.

Çin Gang, Güvenlik Konseyi'nin yeni kararının ve 6 ülkenin dışişleri bakanları tarafından yapılan ortak açıklamanın, uluslararası toplumun hassasiyetini ve İran nükleer sorununu diplomatik müzakerelerle kısa süre içinde çözme beklentisini yansıttığı görüşünü dile getirdi.

Söz konusu kararın kabul edilmesinin diplomatik çabalara kapıların kapandığı anlamına gelmediğini söyleyen sözcü, uluslararası toplumun bunu soruna en kısa zamanda kapsamlı ve uygun bir çözüm bulunması amacıyla daha çok diplomatik çaba harcanması için bir fırsat olarak değerlendirmesi gerektiğini savundu.

Sözcü Çin'in ilgili taraflarla çabalarını sürdürerek bu konuda barışçı ve diplomatik yoldan katkıda bulunacağını sözlerine ekledi.

ABD: Türkiye'nin 'Hayır' oyu bizi hayal kırıklığına uğrattı

Burns, Washington'daki Dış Basın Merkezi'nde düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'nin 'hayır' oyunun Türk-Amerikan ilişkilerini nasıl etkileyeceğine" dair bir soru üzerine, "göreceğiz" ifadesini kullandı.

Türkiye'nin, nasıl bir oy kullanacağına karar vermede bağımsız bir seçim yaptığını kaydeden Burns, "Daha önce de söylediğim gibi, Tahran'daki araştırma reaktörü teklifi konusunda Türkiye'nin çabalarını kabul ediyor ve saygı duyuyoruz" dedi.

Türkiye'nin "hayır" oyuna dair, "hayal kırıklığı duyduğumuz gerçeğini gizlemeyeceğim" ifadesini kullanan Burns, Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ertuğrul Apakan'ın bugünkü açıklamasına atıfta bulunarak, Türkiye'nin, İran'ın yükümlüklerine uymadığı ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) taleplerini karşılamadığına dair uluslararası kaygıları paylaştığına inandıklarını kaydetti.

Fransa: Yeni yaptırımlar, diyalog reddi değil

Kouchner, Amerikan Ekonomik Forumu'na katılmak üzere geldiği Kanada'nın Montreal kentinde yaptığı açıklamada, "Bu diyaloğun reddi değil, zaten Viyana Grubu'nun (ABD, Fransa ve Rusya) İran, Türkiye ve Brezilya girişimine yanıt olarak Uluslararası Atom Enerjisi Kuruma'na (UAEK) verdikleri mektupta bu açıkça ifade edilmişti. Tam tersi diyaloğun gerekliliğinin bir teyidi" dedi.

İran: Tepkimizin ne olacağını düşünüyoruz

"Şu anda düşündüğümüz bu" diyen Mutteki, şüpheler üzerine yaptırım kararı alındığını, bunun kabul edilemez olduğunu ifade etti.

Brezilya: Yaptırım kararı bir hata

"Maalesef bu sefer müzakere etmek isteyen İran'dı ve bu gücün herşeyi çözeceğine inanan diğerleri müzakere etmeyi istemiyor. Bu kararın hata olduğunu düşünüyorum" diyen Lula, bu kararın Brezilya'nın uzun süredir Güvenlik Konseyi'nde reform yapılmasının gerekliliği yönündeki çağrısının önemini ortaya koyduğunu belirtti.

Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim de yeni yaptırımların nükleer tartışmalara bir etkisi olması için bir neden görmediğini ifade ederek, "Daha çok olumsuz etkisi olacak gibi" dedi.

Amorim, Brezilya ve Türkiye'nin bundan sonra İran ile müzakerelere dahil olup olmayacaklarını henüz bilmediğini, ancak İran konusundaki görüş ayrılığına rağmen ülkesinin ABD ile ilişkilerinin eskisi gibi sağlam olmasını umduğunu söyledi.

BM: Ban, meselenin müzakereler yoluyla çözülmesini istemektedir

BM Sözcülüğü'nden yapılan açıklamada, Genel Sekreterin, İran'ın tüm BM Güvenlik Konseyi kararlarına tam olarak uymasının ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) ile işbirliği yapmasının önemi üzerinde durduğu, uluslararası toplumun İran'ın nükleer programına yeniden güven duyabilmesi için İran'ın bu adımları atmasının şart olduğunu düşündüğü bildirildi.

Kılıçdaroğlu: Biz hiçbir komşumuzun nükleer silaha sahip olmasını istemeyiz

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Biz bu coğrafyada, Türkiye dahil, İsrail dahil, İran dahil, hiçbir komşumuzun nükleer silaha sahip olmasını istemeyiz" dedi.

"Türkiye konumu gereği dünyanın çok önemli bir coğrafyasında bulunuyor. Biz bu coğrafyada, Türkiye dahil, İsrail dahil, İran dahil, hiçbir komşumuzun nükleer silaha sahip olmasını istemeyiz. Ortadoğu'da barışı egemen kılmak istiyorsak nükleer silahlardan sadece bu bölgenin değil dünyanın da arındırılmasını istiyoruz. Çünkü bizim temel felsefemiz barışı egemen kılmaktır. Eğer kaynayan bir coğrafyada nükleer silahlara kapı aralayacak silahların oluşmasına katkı verirseniz bu son derece tehlikeli bir girişim olur. Biz CHP olarak önceden beri nükleer silahlara karşıyız."

Bu konularda ilginizi çekebilir

ABD Haberleri