Sıcaktan kavrulan ABD’nin işi yağmur duasına kaldı!

İSTANBUL -  Tarımsal emtia fiyatlarının rekor seviyelere ulaşmasına neden olan ABD'deki sıcak hava dalgası tarımsal emtia fiyatlarında yeni rekorlar getirdi. ABD'nin 1956 yılından bu yana gördüğü en sert kuraklık üretimi olumsuz etkilemesinin son kurbanı kanola oldu. Kanola fiyatları bu hafta rekor seviyeye yükseldi. Diğer yandan, Amerika'nın en büyük üretici olduğu soya fasulyesi fiyatları zirve yaparken, sıcakların zarar verdiği mısır fiyatları da rekor kırdı. Fiyatlarda rallinin devam etmesi bekleniyor. ABD Tarım Bakanlığı (USDA), kuraklık nedeniyle alarmda. Tarım Bakanı, durumun ne kadar ciddi olduğunu anlatmak için "Her gün dizlerimin üzerine çöküp dua ediyorum. Eğer bilseydim yağmur duasına çıkardım' dedi.

Mısır, 8 doları aştı

ABD'de 50 yılı aşkın sürenin en büyük kuraklığının yarattığı arz korkusu mısır ve soya fasulyesi fiyatlarını rekora taşıdı. ABD'de mısır fiyatları ilk kez 8 dolar sınırını aştı ve vadeli işlemlerde mısırın fiyatı 8.05 dolar/buşele çıktı. Soya fiyatı da 17.11 dolar/buşel ile tüm zamanların en yüksek düzeyini gördü. Mısırda hasat zarar görürken bir yandan talebin artması fiyatları körüklüyor. Rabobank International'a göre, başta Çin olmak üzere Asya ülkelerinin mısır talebinde kaydedilen artış, küresel piyasalardaki gerginliği tırmandırıyor. 2012-2013 pazarlama yılında Çin'in bu yıl 5 milyon ton civarında olan mısır ithalatını en az 8 milyon tona yükselteceği tahminleri yapılıyor. Japonya'nın da bu yıl yaptığı 15.5 milyon tonluk alımının 16 milyon tona çıkarması bekleniyor. Buna karşın, üretim hacmini azalan dünyanın en büyük mısır üreticisi ABD'nin ihracatın gerileyebileceği belirtiliyor. Böylece, Asya ülkeleri tarafından artan talebinin karşılanmasında zorluk yaşanacağı endişesi fiyat yükselişlerine katkıda bulunuyor. Mısır fiyatlarının 8.5 dolara çıkması beklenirken, analistler fiyatların 10 dolara kadar tırmanması halinde müdahale edilebileceğini söylüyor.

Soya fasulyesinin sadece yüzde 34'ü iyi durumda

USDA, soya konusunda piyasaları rahatsız edecek bir açıklama yaptı. Bakanlık, bir hafta ürünün yüzde 40'inin iyi ya da çok iyi olarak tanımlanacak durumda olduğunu bildirirken, 15 Temmuz itibariyle bu oranın yüzde 34'e indiğini bildirdi. Chicago'da soya fasulyesinin fiyatı, üretim endişeleriyle 17 doları aştı.

ABD yemek pişirmede kullanılan kanola yağının başlıca üreticisi olmadığı halde kanola fiyatları, hem yağ ve hem de hayvan yemi için kullanılan yağlı tohum ve soya fasulyesindeki yükselişi takip ediyor. Avrupa'da gösterge niteliğindeki kanolanın ağustos vadeli fiyatı 526.25 euro/tona çıkarak, 2011'de ve 2007-08 gıda krizinde gördüğü seviyeleri aştı. ABD'deki kuraklığın sor kurbanı olan kanola üretiminin, Avrupa'da da düşmesi bekleniyor. Avrupa ile Ukrayna'da kuraklığın aksine sert geçen kışın yıllık üretimi aşağı çekeceği tahmin ediliyor. Rabobank'ın tarımsal emtia analisti Erin Fitzpatrick, Financial Times'a yaptığı değerlendirmede, Avrupa'nın çok soğuk bir kış geçirdiğini hatırlattı ve kanolanın diğer tarım ürünlerine kıyasla soğuğa karşı daha dayanıksız bir bitki olduğunun altını çizdi.

AB ve Ukrayna'nın da kanola üretimi düşüyor

ABD Tarım Bakanlığı (USDA) uzmanları, dünyanın bir numaralı üreticisi Avrupa Birliği'nin 2012'deki kanola üretiminin geçen yılki 19.1 tondan 18 tona, Ukrayna'nın üretiminin ise geçtiğimiz yıla kıyasla yarıdan fazla azalıp 1.5 milyon tondan 0.7 milyon tona düşmesini bekliyor. Kanada'nın kanola ekinlerinin ise geçen yılın aksine hızlı bir artış göstermesi bekleniyor. Ancak Fitzpatrick "Genetiği değiştirilmiş organizmalara getirilen kısıtlamalar nedeniyle Avrupa'nın, yağlı tohum ithalatı için Avusturalya gibi başka ülkelere yönelmesi gerektiğini ifade etti. Çin ve AB tarafından artan talepten dolayı, Kanada ve Avustralya'dan kanola ihracatının 2012-13 döneminde 0.52 milyon ton artarak toplam 11.1 milyon tona ulaşacağı hesaplanıyor. USDA, 2011-12 sezonunda 60.66 milyon ton olan küresel arzın 2012-23'te 60.43 milyon tona ineceği tahmini ediyor.
Kanola piyasasında yaşanan sıkışıklık son yıllarda kanola fiyatlarını soya fasulyesinden yukarıda tutuyordu. 2010 sonlarından bu yana kanola ton başına 120 dolar primli satılıyordu. Ancak soya fasulyesi fiyatlarının rekor seviyeye yükselmesi nedeniyle aradaki fark 43 dolara kadar indi. Macquarie analisti Chris Gadd, "Kanola, Avrupa'nın ve Ukrayna'nın üretiminde gördüğümüz problemlerden dolayı baskı altında fakat gerçek şu ki kanolanın fiyatındaki sert yükseliş, soya fasulyesindeki artışın bir yansıması" yorumunu yaptı.

Tarım Bakanlığı alarmda

Kuraklığın alarma geçirdiği ABD Tarım Bakanlığı yetkilileri, durumun çok ciddi boyutta olduğunu belirtiyor. Tarım Bakanı Tom Vilsack, çarşamba günü yaptığı açıklamada, kuraklığın tahıl fiyatlarında ciddi bir artışa neden olacağı uyarısı yapmıştı. Vilsack, "Her gün dizlerim üzerine çöküyorum ve daha fazla dua ediyorum. Eğer yağmur duası ya da yağmur dansı bilseydim, kesinlikle yapardım" dedi.