Ukrayna Merkez Bankası'nın döviz rezervleri geriledi

LONDRA- Ukrayna para birimi grivna ABD doları karşısında 18 yıllık tarihinin en düşük düzeyine inerken, aylardır ekonomik durgunluk içindeki ülkenin dış borçları ve dış ticaret açığı da hızla büyüyor.

BBC'nin analizine göre, para biriminin aşırı değer kaybetmesini engellemek için döviz piyasalarına haftalardır yapılan müdahalelerden sonra Ukrayna Merkez Bankası geçen Perşembe günü faiz hadlerini düşürdü ve sermaye hareketlerine denetim getirdi.

Yapılan analizde, yurtdışına yapılan özel fon aktarımlarına bir sınır konuyor ve dövizle dış yatırım da yasaklandığı vurgulanıyor. 

Resmi rakamlara göre, Ukrayna Merkez Bankası sadece Ocak ayında döviz kurlarını sabit tutmak için 1 milyar 700 milyon dolar harcadı ve döviz rezervi 17 milyar 800 bin dolar düzeyine geriledi ve  bu para, Ukrayna'nın iki aylık dış alımını ödemeye bile yeterli olmadığı bildiriliyor.

Ukraynalı yetkililer ulusal para biriminin Kasım ayından bu yana yüzde 10 devalüe olmasını, kitlesel gösteriler ve gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik yavaşlama ile açıklıyorlar.

Fakat gözlemciler, grivnanın düşüşünün, ekonomiyi giderek daha büyük bir dış ticaret ve bütçe açığı, 18 aydır çıkılamayan durgunluk ve dev bir dış borç yükü ile karşı karşıya bırakan, yılların kötü ekonomik politikalarının bir sonucu olduğu görüşünde. 

Ukrayna merkezli Avrupa İşadamları Birliği'nin yaptığı açıklamada, ülke 2013 yılı sonu itibariyle yabancı yatırımcı gözündeki cazibesi açısından son beş yılın en düşük düzeyine gerilediğini ve yatırımcılar bu ülkede iş yapanların evvel eski karşılaştığı yolsuzluk, ticareti engelleyici teknik engeller, kontrollü kur politikası ve gümrük muayenesi gibi sıkıntılara bir de Ukrayna hükümetinin AB-Ukrayna işbirliği anlaşmasını imzalamayı reddetmesinin eklendiğini söylüyorlar.

Grubu, Ukrayna'da iş yapan 900 şirketi temsil eden, Avrupa İşadamları Birliği geçici başkanı Anna Derevianko, "Yatırımcılar AB ile işbirliği anlaşmasının Ukrayna'da daha şeffaf ve adil ticaret kurallarının yerleşmesine hizmet edeceğini düşünmüşlerdi ama bu olmadı" diyor ve sürdürüyor: "Şimdi yatırımcılar ilk defa artık olumlu hiç bir değişiklik beklemediklerini söylüyorlar."

Ayrıca, yabancı sermaye risklerini farketmekle birlikte Ukrayna piyasasının gelişebileceği umudu ile bu ülkeye yönelmiş ama bu değerlendirmenin artık değiştiği görünüyor.

Kraft Foods'un Ukrayna'daki genel müdürü Taras Luckachuk, durumu "Şu anda riskler çok yüksek, ileriye yönelik beklentiler de çok sınırlı" diye özetliyor.

Analiz, dev boyutlardaki yolsuzluktan, işletmeleri üzerindeki vergi, gümrük ya da sağlık teftişlerinden yakındığını ve devlet istatistiklerine göre,  2010 ile 2012 arasında 600 bin işletmenin kapandığını da ortaya koyuyor.