9 bin şirket e-faturaya hazır değil

GÜNÜN HABERİ

Yener KARADENİZ - Hüseyin GÖKÇE

Maliye Bakanlığı tarafından geçtiğimiz yıl duyurusu yapılan elektronik fatura (e-fatura) sistemine kayıt süresi hafta sonu bitiyor. 10 binden fazla şirkete elektronik defter kullanma zorunluluğu getirilen sisteme en geç 1 Eylül 2013 tarihine kadar kayıt yapılması gerekiyor. 10 bin şirketi ilgilendiren sisteme kayıt yaptıran firma sayısı 27 Ağustos itibari ile sadece 864. 1 Ocak itibari ile uygulamaya başlanacak e-fatura zorunluluğuna entegre olmayan şirketleri ise ceza bekliyor.

Söz konusu tarihte uygulamaya geçmeyen şirketler kağıt fatura kesseler dahi hiç fatura kesmiyor sayılarak fatura başına fatura değerinin yüzde 10'u olmak üzere en az 190 TL ceza ödemek zorunda kalacak. E-fatura için yapılacak bilişim yatırımlarının kendilerine "ek maliyet" oluşturacağını belirten iş dünyası, erteleme beklerken, Maliye Bakanlığı'ndan yapılan açıklamalarda ise kesinlikle ertelemenin söz konusu olmayacağı vurgulanıyor.

Sistem 1.5 yılda kendini amorti ediyor

Söz konusu düzenlemeye göre, kolalı gazoz, içki, tütün ithal veya imal eden şirketlerden mal alan 2011 yılı brüt satış hasılatı 10 milyon TL olan tüm mükelleflerin yanı sıra madeni yağ lisansına sahip ve 2011 yılı brüt satış hasılatı 25 milyon TL olan mükelleflerin elektronik faturaya geçmesi gerekiyor. Maliye'ye göre, e-fatura sistemi kısa sürede kendini amorti edebilecek noktada. Bakanlık, e-fatura düzenlemenin, satıcı için kağıt faturaya göre yüzde 57, alıcı için ise yüzde 62 daha fazla tasarruf sağladığını, işletmelerin e-fatura için yapmış oldukları harcamaları da 6 ay ile 15 yıl arasında amorti edeceğini savunuyor. E fatura'nın şirketlere maliyeti ise dahil olacağı seçeneğe 100 dolar ile 100 bin euro arasında değişiyor.

Şirketin ölçüsüne göre 3 yol var

Gelir idaresi Başkanlığı, e-faturaya geçişte şirketlere 3 farklı yöntem sunuyor. Bunlardan ilki GİB'in kendi elektronik fatura portalı. Şirketler kendi içlerinde hiçbir sistem kurmaya gerek duymadan, sadece portala giriş yaparak, buradaki mevcut sistemden fatura gönderip alabilecek. Ancak bu sistem, çok düşük sayıda fatura kesen (yani ayda en fazla 10-15 fatura) şirketler tarafından kullanılabilecek. Bunun herhangi bir masrafı yok. Fatura adedi arttıkça şirketlerin farklı çözümlere ihtiyacı olacak. Bu anlamda da kurumların önüne 2 yöntem geliyor. Bunlardan ilki, şirketler satın alacakları bir sunucu ile muhasebe sistemlerini yeni uygulamaya entegre edebilecek. Bunun maliyeti ise aylık 100 dolar civarında. Diğer bir çözüm ise özel entegratör şirketlerle işbirliği. Üçüncü seçenekte şirketler sadece çalışmak istediği özel entegratörü seçecek, onun dışında kalan tüm işlemler (mali mühür alımı, mevzuat güncellemeleri vs.) özel entegratör tarafından gerçekleştirilecek. Bunun maliyeti de 100 bin euro civarında.

Avrupa'da e-fatura hacmi yıl sonunda yüzde 33'e ulaşacak

AB'de yasal zorunluluk olmadan işletmeler kendi inisiyatifi ile efatura uygulamasına başladı. AB ülkelerinde de örneğin Danimarka yasal zorunluluk ile e-fatura uygulamasına geçti. Dünyada çoğu ülkede e-fatura kayıp ve kaçağın önüne geçmek için zorunlu hale getirildi. Avrupa'da söz konusu uygulama ile 200 milyar euro tasarruf sağlandığı dile getiriliyor. Dünyada ve özellikle Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde e-fatura kullanım oranları oldukça yüksek. Avrupa'da 2013 yılında piyasalardaki toplam efatura hacminin yüzde 33 ortalamaya ulaşması bekleniyor. Dünya genelinde de yüzde 5 olması beklenen bu oran Türkiye'de şu anda binde 5 civarında.

Dört banka daha entegratör olmak için çalışmalarını sürdürüyor

Maliye Bakanlığı tarafından başlatılan ve kapsamın genişletilmesiyle beraber 31 Aralık 2013'ten itibaren binlerce firmanın kullanmaya başlayacağı e-fatura'da ilk özel entegratör banka ING Bank oldu. Dört büyük bankanın daha özel entegratör olmak için çalışmaların sonuna geldiği belirtiliyor. Maliye Bakanlığı tarafından oluşturulan efatura portalındaki bilgiye göre şu ana kadar 13 kurum özel entegratör lisansı aldı. Bu şirketler, "İdea Teknoloji Çözümleri Bilgisayar San. ve Ticaret Limited Şirketi, D.T.P. Bilgi İşlem İletişim ve Ticaret Limited Şirketi (Digital Planet), Mebitech Bilişim Bilgisayar Hizmetleri Danışmanlık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Veriban Elektronik Veri İşleme ve Saklama Hizmetleri A.Ş., Uyumsoft Bilgi Sistemleri ve Teknolojileri Ticaret Anonim Şirketi, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri Anonim Şirketi (KoçSistem), ISIS Bilişim Teknolojileri Sanayi Ticaret Limited Şirketi, C/S Enformasyon Teknolojileri Limited Şirketi (Cybersoft), LOGO Elektronik Ticaret Hizmetleri Anonim Şirketi, Bizofis Bilgi Teknolojileri ve Yönetim Danışmanlık Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi, İzibiz Bilişim Teknolojileri Anonim Şirketi, ING Bank Anonim Şirketi ve BİMSA Uluslararası İş. Bilgi Yönetim Sistemleri AŞ." olarak sıralanıyor.

'Binlerce mükellef olayın farkında değil ya da haberi yok'

Güncel Mali Müşavirlik Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Sezer, bu konu ile ilgili olarak DÜNYA'ya açıklamalarda bulundu. Sezer, "Son başvuru tarihine birkaç gün kalmasına rağmen, kapsama giren binlerce mükellef maalesef hala olayın farkında değil ya da habersiz durumda. 2011 yılında herhangi bir büyük market zincirinden 1 TL'lik alışveriş yapan firmalar, 2011 yılı cirolarının 10 milyon liranın üzerinde olması halinde e-fatura için başvuruda bulunmaları gerekiyor. Kapsama giren mükelleflerin 1 Eylül 2013 tarihine kadar e-fatura için başvurmaları ve Gelir İdaresi Başkanlığı'nın e-fatura portalını kullanmaları veya yetkili şirketlerden bu hizmeti satın almaları gerekiyor. Yetkili şirketlerden bu hizmetin satın alınması ise firmalara hatırı sayılır bir miktarda ek finansman yükü getirmektedir. Bu durum ise özellikle KOBİ düzeyindeki şirketler için ciddi bir sıkıntı yaratmaktadır. Bize göre, bu kadar önemli bir konuda mükellefleri sık boğaz etmeden gerekli hazırlıkları yapabilmeleri ve geçiş sürecinden olumsuz etkilenmemeleri için,efatura başvuru süresinin en az bir ya da iki ay uzatılması gerekiyor" dedi.

KAYSO Başkanı Boydak: E-faturaya ek süre talep ediyoruz

İş dünyasının gündemindeki e-fatura uygulamasına geçişte ek süre talep ettiklerini bildiren Kayseri Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Boydak, "İş dünyası olarak gündemimizde e-fatura ya da edefter meselesi var. Bir takım sektörlerde 1 Eylül'de bu durum mecburi oluyor. Maliye Bakanlığınca bir taraftan ek süre verilmeyeceği ifade ediliyor. Ancak bu altyapıyı tamamlayan firmaların yanında, hala tamamlamayan firmalarımız da var. Bu konuda bize sıkıntılar iletiliyor. Bu nedenle 3 aylık geç başlatma olanağı sağlanmalı. Bu konuda önümüzdeki hafta bir açıklama yapılmasını bekliyoruz" dedi.

E-Fatura'ya kimler tabi olacak?

Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 2011 sonu itibarıyla asgari 25 milyon lira brüt satış hasılatına sahip olanlar. 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (III) sayılı listedeki tütün mamulleri, alkollü içecekler ve kolalı gazozları imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011 yılında mal alan mükelleflerden 2011 yılsonu itibarıyla asgari 10 milyon lira brüt satış hasılatına sahip olanlar, e-faturaya tabiler.

Maliye 'erteleme yok' diyor

Kayıtdışı ekonomiyle mücadele kapsamında yürürlüğe girecek Elektronik Fatura sistemine tabi olan şirketlerin kayıt yaptırmasıyla ilgili belirsizlik sürüyor. Binlerce firma Maliye Bakanlığı'na erteleme yönünde talepte bulunurken, gerek Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gerekse bakanlığın bürokratları bugüne kadar yaptıkları değerlendirmede bu konuda kesinlikle taviz verilmeyeceği yönünde mesajlar verdiler. Kaynaklar, baskıların şiddetinin giderek artmasının küçük de olsa bir esneklik sağlayabileceği ihtimalinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini dile getiriyor. Ancak her ne kadar bu uygulamaya tabi şirketlere 1 Eylül'e kadar sisteme kayıt yaptırma zorunluluğu bulunsa da kapsama giren çok sayıda işletmenin daha kapsama girip girmedikleri konusunda bilgi sahibi olmadıkları ifade ediliyor. Başka bir ifade ile şu ana kadar kapsamda olup da kayıt yaptırmayan firmalar ikiye ayrılıyor. Birinci grup firmalar erteleme olacağı yönünde beklenti içine girip kayıt yaptırmıyor. İkinci gruptakiler ise iştigal alanlarının uygulamada yazılan firmalarla bağdaşmadığını ifade ederek, kapsamda oldukları halde, başvurmalarına gerek olmadığını düşünüyor. Eğer herhangi bir erteleme olmazsa, bu durumdaki firmalar, yani başvurması gerektiği halde başvuruda bulunmayan firmalar, 1 Eylül'den itibaren başvursalar bile kendilerine ceza tahakkuk ettirilecek.