Akaryakıtçılar 'tavan fiyat' için acil toplanıyor

MELİH KOCAGİL

İSTANBUL - Durumun sürdürülebilir olmadığına dikkat çeken sektör temsilcileri, bayilerin çok fazla dayanamayacağını savundu. Akaryakıt Dağıtımcıları Derneği (ADER) üyeleri konuyu yeniden görüşmek için bugün EPDK yetkilieriyle bir araya gelecek.

EPDK, tarihinde ikinci kez tavan fiyat uygulamasını geçtiğimiz hafta başlattı. Kararda baz alınan İstanbul Avrupa Yakası'nda benzinin tavan satış fiyatı 5.07 TL, motorinin tavan satış fiyatı 4.42 TL olarak belirlendi. Benzin ve motorin litrede 5-24 kuruş arası ucuzladı. Sektör temsilcileri, kullanıcılar açısından olumlu görünen karararın bayileri ise olumsuz etkileyeceğini savundu. İstasyonlarda istihdamın azaltılmasının gündeme geleceği ifade edilirken, bir an önce akaryakıtı pahalılaştıran yüksek vergide iyileşme sağlayacak adımların atılması gerektiğine dikkat çekti.

'Asıl taban fiyata bakılsın'

ADER Yönetim Kurulu Üyesi Neşat Bohça, "Bu karar bayileri çok etkiler. Biz bugüne kadar hep söyledik asıl olarak taban fiyatlara bakmak gerekiyor. Konuyu tekrar görüşmek için bugün EPDK yetkilileriyle bir araya geleceğiz. Kaçakçı adam maliyetin altına mal satıyor. Taban fiyata hiç sınırlama gelmedi" diye konuştu. EPDK kararının sektörde kimseye sorulmadığını dile getiren Bohça, "Yetkililere sorulduğunda dünya fiyatlarına bakıldığında hiçbir yerde kârlılık oranlarının bu kadar yüksek olmadığı söyleniyor. Şöyle bir durum var; Avrupa'da istasyonların yüzde 80'i dağıtım şirketlerinin. Tüm kâr doğal olarak onlara kalıyor. Türkiye'de rafinerinin, dağıtıcının ve bayinin kârı ayrı" ifadelerini kullandı. En az kârlılığın rafinelerde olduğuna dikkat çeken Bohça "Kârlılıklar düştüğünde doğal olarak TÜPRAŞ da tedbir alıyor TÜPRAŞ'ın kısıtlamaları her yerde var. Aliağa'da benzin vermiyor. Diğer taraflarda ise kota uyguluyor" diye konuştu.

'Bu sektöre yapılmış darbedir'

Akaryakıt Bayileri İşveren Sendikası (TABGİS) Başkanı Ferruh Temel Zülfikar da, "Sektöre danışılmadan verilmiş bir karardır. EPDK, ben yaptım oldu şeklinde hareket ediyor. Kâr marjı yüzde 3'lere kadar düştü. Bu marjlarla bayilerin ayakta durması mümkün değil. 13 bin bayi var. Her biri minimum 20-25 kişiyle çalışıyor. Bu insanlar zarar edecek" dedi. Zülfikar, "Avrupa ve dünya ile kendinizi mukayese ediyorsanız oradaki şartları getirmelisiniz. Her şeyi özel sektörden beklemek olmaz siz de devlet olarak elinizi cebinize atacaksınız, vergilerden indirim yapacaksınız. Bu tüketiciye yapılan bir indirim değil sektöre yapılmış bir darbedir" şeklinde konuştu.

'İşten çıkarmalar başlayacak'

Kadoil Satış ve Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı Çağdaş Demirağ ise uygulamada bazı anlaşılmazlıkların olduğuna dikkat çekti. Demirağ, "Örneğin navlun fiyatlarında sıkıntılar var. EPDK, bayi ile dağıtım şirketi arasındaki kâr marjını 37 kuruş olarak belirledi. Rafinerinin olmadığı bölgelerde navlunla götürüp taşıdığı yerlerden ürün alınır. O maliyetler de bize yansıtıldığı için 37 kuruşluk model tutmuyor. Bayilerle  anlaşma yaparken belli kârlılık oranı öngörüyoruz. Ancak bu yarı yarıya düştü. Navlun farkları hesaplandığında devletin öngördüğü kâr marjına sahip olamıyorum. 18 kuruş kâr edemiyoruz" diye konuştu. İstihdam kaybından endişe duyduğunu vurgulayan Demirağ "Kârlılık düşünce istasyonlarda işten çıkarmalar başlayacak. Aynı şey dağıtım şirketleri için de geçerli" dedi.

'Avrupa ile kıyaslamak doğru değil'

BP Kurumsal İletişim Direktörü Murat LeCompte, tavan fiyat kararı gibi müdahalelerin kendilerini üzdüğünü belirterek, "Bütün sektör bundan zarar görür. Avrupa ülkeleri ile Türkiye'yi kıyaslamak pek doğru değil" dedi. LeCompte, "Düzenleyici bir kurumun doğrudan piyasaya müdahale etmesi farklı bir olay. Kar marjında çok büyük düşüşlerden bahsediyoruz. 47 kuruşlarda 37 kuruşlara düştü" diye konuştu.