AR-GE için en çok yatırım Arçelik, Vestel ve BMC'den

Deloitte, AR-GE faaliyetlerinde Türkiye'nin gelişmiş ülkelerin "hayli gerisinde" yer aldığını belirterek, şirketlerin halka açık finansal tablolarına göre oluşturulan AR-GE 100 listesine göre 2006 yılında AR-GE alanında en çok harcama yapan ilk üç şirket Arçelik, Vestel ve BMC oldu. Deloitte Türkiye tarafından yayınlanan "Türkiye'de Araştırma Geliştirme Faaliyetleri, Teşvik Programları ve AR-GE Harcamalarının Vergisel Boyutu" araştırmasında, 2006 yılında Arçelik'in AR-GE harcamalarının 76 milyon YTL, Vestel'in 56.8 milyon YTL ve BMC'nin 56.3 milyon YTL olduğu belirtildi. Açıklamada, "Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu Tüpraş ise şaşırtıcı bir şekilde 26 bin YTL ile listenin sondan üçüncü sırasında yer alıyor" denildi. Şirketlerin yaptıkları AR-GE harcamaları net satış gelirlerine oranlandığında ise ilk sırada yüzde 5.79 ile sanayi kuruluşu BMC yer alırken, Arçelik'in oranı yüzde 1.09 oldu. Listenin tamamına bakıldığında ise 100 şirketten 73 tanesinin AR-GE harcamalarının net satış gelirlerine oranı yüzde 1'in altında kaldı. İlk 100 şirket arasında 11 şirketle bilişim sektörü yer alırken, bilişimi takiben tekstil ve metal eşya sanayi listeye en çok şirket veren sektörler oldu. Çalışmanın sonuçlarını değerlendiren Deloitte Türkiye Vergi Ortağı Tufan Teksoy, kamu ve özel sektör arasında AR-GE faaliyetlerinin istenen seviyeye yükseltilmesi için yoğun ve dengeli bir işbirliğinin şart olduğunu belirterek, şunları söyledi: "Ülke ekonomileri AR-GE projelerini ne kadar artırır ve doğru konumlarsa o denli verimlilik yakalıyor ve rekabette öne çıkıyor. Teknolojik yenilikler ekonomik gücü artırmakla kalmıyor aynı zamanda ülkelerin gelişmişlik düzeylerini de doğrudan etkiliyor. AR-GE'nin teknoloji yoğun bir seyir izleyen dünya ekonomik ortamında giderek daha da öne çıkacağını ve rekabet düzlemini belirleyen temel etmen olacağını öngörüyoruz." Açıklamada, "ABD'li üç şirket, Ford Motor 6.78 milyar dolar; Pfizer 6.3 milyar dolar; General Motors ise 5.68 milyar dolar ile ilk üç sıradalar. Türkiye'nin yıllık AR-GE harcama tutarı bu şirketlerin her birinin AR-GE harcamalarının yarısından daha az" denildi. Araştırma, gelişmiş ülkelerin AR-GE harcamalarında özel sektörün başı çektiğini ancak Türkiye'de bu durumun ters bir şekilde işlediğini ve kamu ağırlığının bu alanda daha etkin olduğuna işaret ediyor. AB ülkeleri gibi gelişmiş ülkelerde mevcut AR-GE harcamalarının yüzde 70'i özel sektör tarafından gerçekleştirilirken, Türkiye'de bu oran yüzde 37 düzeyinde bulunuyor.