Dünya pamuk arzı tüketime yetişemeyince fiyatlar artacak

Dünya gıda fiyatlarında yaşanan patlamanın çiftçileri buğday, mısır, soyafasulyesi gibi tahıl üretimine yöneltmesiyle üretimi azalan pamuğun fiyatının artması bekleniyor. ABD Tarım Bakanlığı'na bağlı Amerikan Araştırma Dairesi'nin raporuna göre, 2008-09 döneminde dünya pamuk arzının azalması, fiyatların da yukarı yönlü haraketini sürdürmesi bekleniyor. 'Küresel Pamuk Görünümü' isimli raporda, önceki yıl pamuk ithalatı azalan Türkiye'nin, üretimin azalmasıyla birlikte 2008-09 döneminde pamuk ithalatını yüzde 3.4 artıracağı tahmini yapıldı. Rapora göre, dünya pamuk üretimi 2008/09 döneminde geçtiğimiz yıla oranla yüzde 4 yani 5 milyon balya azalarak 115 milyon balyaya inecek. Tüketimin ise yüzde 1.3'lük artışla 126 milyon balya olması bekleniyor. Hesaba katılamayan kaynaklardan sağlanacak 3 milyon balyanın üretim ve tüketim arasındaki farkı kapatması beklenmesine rağmen, stok bitiminin 8 milyon balya gibi ciddi bir düşüş göstererek 53 milyon balyaya ineceği tahmen idiliyor. 8 milyon balya, dünyanın mevcut tüketiminin yüzde 6.4'üne denk geliyor. Uluslararası piyasalarda pamuk fiyatları 2007-2008 dönemine oranla yüzde 20 yükseldi. Raporda, fiyatlardaki artışa rağmen 2008-2009'de dünya pamuk üretiminin gerileyeceği projeksiyonu yapıldı. Buna nedene olarak da mısır, buğday, soya fasülyesi gibi ürünlerin fiyatlarının daha fazla artış göstermesi nedeniyle çiftçinin bu ürünlere yönelmesi gösteriliyor. Raporda ayırca, Çin hariç tutulararak yapılan hesaplamalara göre global stok bitiminin tüketime oranı da 10 ylı aşkın bir süresinin en düşük seviyesine ineceği tahmin edildi. Stokların 2003 yılına göre ufak çaplı bir daralma göstermesine karşın, doların kur değerindeki değişimlere ve petrol, mısır ve diğer hammaddelerdeki artışa paralel olarak fiyatların yükselmesi bekleniyor. New York Emtia Borsası'nda 1 pamuk geçtiğimiz hafta 0.66 sent/balya civarındaydı. Türkiye'nin üretimi yüzde 16 düşecek Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde, üretimin büyük miktarda hız keseceği ve geçen yıl azalan ithalatın bu yıl yeniden hızlanmaya başlayacağı belirtildi. İhracatın ise geçen seneki seviyesini koruyacağı kaydedildi. Rapora, 2008-1009 döneminde Türkiye'nin pamuk üretiminin yüzde 16 gerileyerek 2,6 milyon balyaya inecek. Bu, yaklaşık 20 yıldır Türkiye'nin pamuk üretiminin en düşük seviyeye inmesi anlamına geliyor. Geçtiğimiz yıl da üretim yüzde 18 düşüş göstermişti. Üretimin düşmesine neden olarak çiftçinin fiyatı hızla yükselen mızır ve buğday üretimine yönelmesi ve akaryakıt, gübre, tohum gibi girdi maliyetlerinin yükselmesi gösteriliyor. Altyapı sorunları ve olumsuz hava koşulları da üretimin azlamasının nedenleri arasında. 2008-2009 döneminde pamuk dikili alan miktarının da geçtiğimiz yıla oranla yüzde 23 azalarak, 60 yılın en düşük seviyesi 400 bin hektara ineceği tahmin ediliyor. Türkiye'nin pamuk tüketiminin de hız kesmekle birlikte, üretimin oldukça üzerine çıkarak 6 milyon balya olacağı tahmin edildi. İthalat yeniden artıyor Raporda, dünyanın ikinci büyük pamuk ithalatçısı olan Türkiye'nin, geçtiğimiz yıl yüzde 20'den fazla azalan ithalatının 2008-09 döneminde yüzde 3.4 artacağı öngörüldü. İthalatın artmasının arkasındaki neden olarak Türk Lirası'nın güçlenmesi, iç tüketimdeki artışa karşın üretimin hız kesmesi gösterildi. Raporda, Türkiye'de pamuk tüketimi içinde ithal pamuğun payının giderek arttığına dikkat çekilerek 2008-09 döneminde bu oranın yüzde 56 ile rekor seviyeye çıkacağı belirtildi. Raporda ayrıca, Türkiye'nin en büyük pamuk tedarikçisinin ABD olacağı ifade edildi.