Elektrik, su, doğalgaz, kablolu TV bağlatırken DASK poliçesi sorulacak / Zorunlu deprem sigortasında vatandaşa 'belediye' kıskacı

Şu anda sadece tapu dairelerinde konut alım satımında karşımıza çıkan zorunlu deprem sigortası artık konutla ilgili bütün kamu hizmetlerinde ön şart olarak aranacak. Bir anlamda zorunlu deprem sigortası zorunlu hale gelirken sigortasını yaptırmayanlar evine elektrik, su, doğalgaz, telefon ve kablo TV bağlatamayacak. 587 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumu'nun (DASK) KHK kapsamından çıkartılması çerçevesinde hazırlanan ve Başbakanlık'a sunulan yasa taslağına göre, zorunlu deprem sigortası olmayanlara konutu ile ilgili hiçbir kamu hizmeti sözleşmesine imza atamayacak. Bugün itibariyle DASK'ın ödeme gücü 2 milyar dolardan fazla. 2,7 milyon konutun sigortalı olduğu sistemde bu rakamın 2010 yılında 5 milyona ulaşması bekleniyor. Tasarının yasalaşması halinde ise bu rakamın kolaylıkla aşılacağı varsayılıyor. Kuruluşundan beri ilk kez bir grup gazeteci ile bir araya gelen Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı ve DASK Yönetim Kurulu Başkanı İdris Serdar, DASK Genel Koodinatörü İsmet Güngör ve Genel Sekreter Serpil Yakut, zorunlu deprem sigortası ile ilgili son gelişmeleri aktardı. DASK, KHK ile kurulduğu için deprem sigortası zorunlu olmasına rağmen cezai bir yaptırımı yok. Sadece İstanbul'un bazı ilçelerinde, Kocaeli ve Bolu gibi illerde tapu dairelerinin yanısıra doğalgaz aboneliklerinde ve bankadan konut kredisi alırken aranıyor. DASK Başkanı İdris Serdar, sözkonusu DASK taslağının yasalaşmasıyla kamusal kontrol noktalarına büyük görevler düşeceğini belirterek bunun da sigortalı konut sayısının artmasına önemli katkılar sağlayacağını söyledi. Zorunlu deprem sigortası yaptırmak için konutun tapusunun olması gerekiyor ama tapuyu göstermek zorunlu değil. Beyan esası ile çalışan sisteme işyerleri ve köy evleri dahil edilmiyor. Hazine arazisinin üzerine yükselmiş tapusuz evler zorunlu deprem sigortası yaptırmış olsa bile kapsam dışı kalıyor. Sistemi tanıtmak ve yaygınlaştırmak için çalıştıklarını anlatan Serdar, kamuoyundaki algıyı ölçmek için bir anket yaptırdıkları bilgisini vererek, "Depem sigortası ucuz bir sigortadır. Ankette pahalı sanıldığı çıktı. Günlüğü 32 kuruşa geliyor. Ortalama prim 93 YTL. İstanbul'da 100 metrekarelik bir dairenin yıllık primi ise 123 YTL'dir" diye konuştu. Ankete göre bireylerin sigorta tercihleri arasında ilk sırada özel sağlık sigortası geliyor. Önceliği zorunlu deprem sigortası olan bireylerin oranı yüzde 33,1. Ankete katılan yüzde 11'lik kesimin ise hiçbir sigorta önceliği yok. Genel ortalamada ise zorunlu deprem sigortası Türk insanı için üçüncü sırada. Bu ortalamayı Malatya, İstanbul, Ankara ve Erzurum bozuyor. Bu illerden ankete katılanlar yaptırılacak sigorta arasında ilk sırada zorunlu deprem sigortasını saydı. Sarsıntı olunca aklımıza geliyor Ankaralılar, İstanbul'dan bilinçli Deprem denildiğinde ilk akla gelen ülke Türkiye ama zorunlu deprem sigortası yaptırmak aklımıza Marmara Bölgesi'nde bir sarsıntı olduğu zaman geliyor. Serdar, Türkiye genelindeki 12 milyon 988 bin 663 konutun sadece yüzde 21.04'ünün yani 2.7 milyon konutun zorunlu deprem sigortası yaptırdığını aktardı. Bölgeler bazında yüzde 30.71'lik penatrasyon oranı ile Marmara Bölgesi başı çekerken, iller bazında yüzde 43.09 ile Bolu başı çekiyor. Bolu'yu yüzde 39.36 ile Muğla takip ederken, Yalova'da sigortalı konut oranı yüzde 39.28, Düzce'de yüzde 37.27, Sakarya'da yüzde 32.7 civarında. 4. deprem bölgesinde yer alan Ankara'da konutların yüzde 37.09'unda zorunlu deprem sigortası bulunurken, 2. deprem bölgesinde bulunan Tekirdağ'da bu oran yüzde 33.77. En çarpıcı olan ise 1. deprem kuşağında yer almasına rağmen İstanbul'un yüzde 31 sigortalılık oranı ile Ankara ve Tekirdağ'ın gerisinde kalması. Deprem riskinin en düşük olduğu il Konya'da bile penetrasyon oranı yüzde 12. Penetrasyon oranının en düşük olduğu il ise yüzde 2 ile Şırnak. Deprem tahvili çıkarılacak DASK Genel Koordinatörü ve Eureko Sigorta Genel Müdür Yardımcısı İsmet Güngör, şu anda deprem hasarlarının neden olacağı mali yükü sigorta yoluyla uluslararası reasürans ve sermaye piyasalarına dağıttıklarını söyledi. Ancak reasürans maliyetlerinin yükselmesi nedeniyle catastrophic tahvil (cat bond) ihracının da düşünüldüğünü kaydeden Güngör, deprem risklerini bir paket halinde tahvile dönüştererek uluslararası finans piyasalarında pazarlanabileceğini aktardı. DASK'ı öğrenmeye Japonlar bile geldi 17 Ağustos 1999 Kocaeli ve 12 Kasım 1999 Düzce depreminin ardından 27 Eylül 1990 tarihinde DASK kurularak konutlar için deprem sigortası yaptırmak zorunlu hale getirildi. Kamu ve özel sektör işbirliği ile kurulan bu sistemin uluslararası kuruluşlar tarafından pek çok ülke için örnek uygulama olarak gösterildiğini anlatan İdris Serdar, "Türki cumhuriyetler, eski Doğu Bloku ülkeleri, Çin, hatta Japonya'dan bile bu sistemi anlatmamız için davet alıyoruz. DASK pek çok ülke için model oldu" dedi. Yetkililer şimdi DASK'ı anlatmak için İzlanda'ya gidecek. Depremden sonra da Hayat devam edecek Geçen yıl kasımda satın alma yönetmeliği çıkan DASK, reklam şirketini de belirledi. Önümüzdeki günlerde sanatçıları da içine alarak bir sosyal sorumluluk projesi çerçevesinde tanıtım filmi hazırlayacak olan DASK, iletişim stratejisini 'depremden sonra da hayatın devam edecek' anlayışı üzerine kuracak. Hazırlanacak olan film, yürek burkan görüntüler yerine sonuca odaklanacak. Anadolu yollarını arşınlayacak Genel Sekreter Serpil Yakut ise DASK'ı anlatmak için şimdiye kadar 5 ile gittiklerini bunların Malatya, Balıkesir, Samsun, Kütahya ve Samsun olduğunu belirterek bundan sonra 18 ile daha gideceklerini anlattı. Yakut, önümüzdeki dönemde Bursa, Hatay, İzmir ve Elazığ programlarının kesinleştiğini kaydederek "Bir ile gidildiğinde sadece o ilin merkezinde bilgilendirme toplantısı yapmıyoruz. Çevre illere de gidiyoruz ve acenteleri bilgilendiriyoruz. Çünkü halkı bilinçlendirme noktasında acentaların payı çok önemli" dedi. 8 yılda 19 milyon YTL'lik deprem hasarı ödendi Yıl Deprem sayısı Dosya sayısı Ödeme (YTL) 2000 1 6 23.022 2001 17 336 126.052 2002 21 1.558 2.284.835 2003 20 2.504 5.203.990 2004 31 587 768.927 2005 41 3.483 8.096.419 2006 22 497 1.293.151 2007 38 949 1.158.032 2008 10 181 135.422 TOPLAM 201 10.101 19.089.850 100 metrekarelik konutun ortalama primi 93 YTL Yapı türü Teminat 1. bölge 2.bölge 3.bölge 4.bölge 5.bölge Betonarme 49.000 118 86 51 37 37 Yığma kagir 35.000 45 106 60 31 31 Diğer 18.500 112 75 43 30 30