Gayrimenkul sektöründe 2018 beklentisi

Gayrimenkul sektöründe 2017 yılı teşviklerin etkisiyle güzel bir yıl geçirirken, sektör temsilcileri gelecek yıl konut kredi faiz oranlarında istikrar sağlanması ve kentsel dönüşümün sürmesi durumunda satış trendinin artarak devam edeceğini öngörüyor.

2017'yi değerlendiren ve gelecek yıla ilişkin beklentilerini açıklayan sektör temsilcileri, özellikle yılın son çeyreğinde yoğunlaşan kampanyalar ve yeni proje tanıtımlarını satış rekorunun arkasındaki itici güç olarak nitelendiriyor.

Geçen yılın 11 ayında 1 milyon 198 bin 740 adet düzeyinde bulunan toplam konut satışları da 2017'nin aynı döneminde 1 milyon 276 bin 342'ye yükseldi. Böylece bu yılın ocak-kasım döneminde toplam konut satışlarında yüzde 7 civarında artış görüldü.

"Sektörde en az 20 yıl bu canlılık devam eder"

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, 2017'de gayrimenkul sektörünün Türkiye ekonomisinin lokomotifi olmayı sürdürdüğünü belirterek, "Sektörün bu yıl yüzde 6-7 büyüyeceğini tahmin ediyoruz. Ekonominin inişli çıkışlı olduğu dönemlerde projektörler hemen bizim sektöre dönüyor. Satış rakamları mercek altına alınıyor. Ancak kısa vadeli düşünülmemeli." dedi.

Elmas, sektörünün darbe girişiminde bile küçülmediğini kaydederek, "16 Temmuz'da bile daire satışı yapıyorsak hem ekonomimize hem de sektörlerimize inanmayı devam ettirmeliyiz. Türkiye'nin en önemli gündem maddesi olan kentsel dönüşüm sektöre canlılık katmaya devam ediyor. Çünkü önümüzde dönüştürülmesi gereken 7,5 milyon konut var. Sektörde en az 20 yıl bu canlılık devam eder." şeklinde konuştu.

"2018 yabancı satışları açısından önemli bir yıl olacak"

Emlak Konut GYO Genel Müdürü Murat Kurum, darbe girişiminden sonra tüm ekonomide olduğu gibi gayrimenkulde de çok hızlı bir toparlanma yaşandığını belirterek, hedeflerine ulaştıklarını, "Güçlü Türkiye İçin Birlik Vakti" kampanyasıyla gayrimenkul sektörünün pozitif ivmesini sürdürmesine destek olduklarını söyledi.

Kurum, TÜİK verileri incelendiğinde de bu yıl içerisinde toplamda gerçekleşen ilk ve ikincil el konut satışlarının, geçen yıl rakamlarının üzerinde olduğuna işaret ederek, 2017'nin hem sektör hem de ülke adına verimli bir yıl olduğunu söyledi.

"Ülkemizde artan güven ortamıyla konut ediniminde yabancılara sağlanan teşvikler sayesinde 2018'in yabancı konut satışları açısından önemli bir yıl olacağına inanıyoruz" diyen Kurum şunları söyledi: "Her yıl olduğu gibi 2018'de de yeni ihale edeceğimiz arsalarla, sektöre yön verecek ölçekte projeler üretmeye devam edeceğiz. 2017'de ihalesini yaptığımız ve ruhsat alım işlemlerini sonlandıracağımız projelerimizin lansmanlarını 2018 yılı içerisinde gerçekleştirmeyi planlıyoruz."

"Bu yılı rekorla kapatırız"

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, ilk çeyrekte yeni projelerin satışa sunulmasıyla 2017'ye hızlı giren gayrimenkul sektörünün ilk altı aylık dönemi iyi bir performansla geçirdiğini belirterek, durgunluğun yaşandığı yaz döneminin sonlarında KDV indirimi ve vergi muafiyeti kapsamında önceki satışların kayda geçmesi nedeniyle yükseliş ivmesi yaşandığını söyledi.

Durbakayım, "Yılın son çeyreğinde art arda gelen yeni lansmanlar ile bir yıl ertelemeli ve yüzde 0,70-0,80 bandında sunulan faiz oranı sunan kampanyaların etkisiyle büyük bir sıçrama gösterdi." diye konuştu.

Nazmi Durbakayım, sonuç olarak üçüncü çeyrek sonunda bir milyon sınırının geçildiğini dile getirerek, "Bu yılı yeni bir rekorla kapatırız. Rekor seviyesinin 1 milyon 400 bin adet olacağını tahmin ediyorum. Özelikle yılın son çeyreğinde yoğunlaşan kampanyalar ve yeni proje lansmanları bu rekorun arkasındaki itici güç olacaktır." ifadelerini kullandı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının başlattığı kentsel dönüşüm sürecinin 2018'e de damga vurmasını beklediklerini dile getiren Durbakayım, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Bu kapsamda başta İstanbul olmak üzere ülkenin her kentinde büyük çaplı kentsel dönüşüm hamlelerinin atılacağını düşünüyoruz. Yeni imar yasasıyla site bazında yenilme çalışmalarının da hız kazanacağı 2018'de konut satışları azalmaz. Hatta kredi faiz oranlarının istikrar sağlaması ve aylık bazda yüzde 1'in altına gerilemesi durumunda satış trendi artarak devam eder. Buna ek olarak sektördeki güven birliğini sağlayan Emlak Konut GYO'nun yeni bir kampanya başlatarak gayrimenkulün en güvenilir limanlardan biri olduğunu göstermesi, 2018'in yine hızlı ve alıcılı başlamasını sağlar."

Durbakayım, özellikle yılın son iki ayında yabancı satışlarında belirgin bir artış bulunduğunu aktararak, "Buna bağlı olarak yabancı satışlarında bu yıl sonunda 20 bin adetlik satış hedefini aşarız diye düşünüyorum. Döviz fiyatlarındaki artış yabancı yatırımcının daha kolay ve uygun fiyattan konut edinmesine neden olduğu bir gerçek." dedi.

Körfez ülkelerinde yaşanan siyasi krizin Türkiye'deki konut satışlarını arttıracağının da gözden kaçırılmaması gerektiğini kaydeden Durbakayım, "Türkiye'yi güvenli ve yaşaması kolay ülke olarak gören Körfez ülke vatandaşları, kendilerine sağlanan teşvikleri de kullanarak 2018'de rekor alım gerçekleştirebilir. Rusya, Körfez ülkelerine en iyi alternatif olarak görülüyor." bilgisini verdi.

"En önemli konu; hane sayısı değişmeden konutların yenilenmesi"

KİPTAŞ Genel Müdürü İsmet Yıldırım, Türkiye'de ekonomi, büyüme ve ihracat olarak pozitif bir yılın sona ereceğini belirterek, "Konut sektörü de kendi içinde kampanyalarla çok iyi geçti. Projelerimiz de çok iyi gitti ve elimizdeki stokları erittik." diye konuştu.

Yıldırım, konut sektöründe zorluk bulunmadığına işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Biz en iyi şekilde çalışacağız ve 2017'nin üzerine koyacağız. Sosyal konut projeleri, gelir getirici projeler ve en önemlisi de dönüşüm projeleri dediğimiz yenileme projeleri... İnsanların ihtiyaçlarını karşılayacak, kendi yerinde dönüştürecek, Büyükşehir Belediyesi ile birlikte bu işin üstesinden geleceğiz. Şirketler de kar marjını yüzde 5-10 düşürerek orta ve alt gelir grubu için çalışma yapabilir, ucuz konut üretebilir.

Sektör için bir banka kurulmasını savunuyorum. Bu daha çok dönüşüm kredilerinde olmalı. Her şeye devlet yetişemez. KİPTAŞ, TOKİ, Emlak Konut bu işlere yetişemez. Vatandaşa faizsiz kredi verilerek, vatandaşın da kendi ihtiyacına kredi alabilmesi lazım. Ancak en önemli konu yoğunluk artmadan, hane sayısı değişmeden konutların yenilenmesi."

2018'de konut satışlarının yükseleceği öngörüsünde bulunan Yıldırım, "Şirketlerin ayakta kalmasını istiyorum. Özel sektör varsa Türk ekonomisi ayakta kalır. Özel sektörün ayakta kalması için kendi hesabını iyi yapması lazım." değerlendirmesinde bulundu.

"750 bin TL'nin üzerinde duraklama var"

Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Melih Tavukçuoğlu, 2017'de özellikle 500 bin TL ve altındaki fiyatlı konutların çok hızlı satıldığını belirterek, 750 bin TL ve üzerindekilerin satışlarında ciddi problemler yaşandığını söyledi.

Bu yıl 2016 rakamlarının üzerine çıkılacağını dile getiren Tavukçuoğlu, bunda fiyatlarda artış yaşanmaması ve kampanyalar düzenlenmesi gibi kriterlerin etkili olduğunu bildirdi.

Tavukçuoğlu, şu anda lüks konut alıcısının gayrimenkul talebinin olmadığını kaydederek, bu yüzde 750 bin TL'den daha pahalı konutların satışlarında ciddi bir duraksama meydana geldiğini vurguladı.

Bu yüzden firmaların ucuz konut üretmesi gerektiğini aktaran Tavukçuoğlu, ayrıca marka algısının yaratılarak yabancıların daha fazla gelmesinin sağlanması gerektiğini kaydetti.

Tavukçuoğlu, bu yıl yabancıya satışta ciddi bir artış yaşandığını ve bunun sevindirici olduğunu belirterek, bu artışın gelecek yıl da artacağını sözlerine ekledi.

"Ekim ve kasımdaki gerileme normal"

Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt, sektörün zaman zaman yaşanan durgunlukları geride bıraktığını, satış rakamlarının da bunu gösterdiğini belirterek, eylül ayında zirve yapan satış rakamlarının ekim ve kasımda küçük de olsa gerilediğini, bunun normal olduğunu söyledi.

Konut satışlarının gelecek yıl da artan bir ivmeyle devam etmesini beklediklerini dile getiren Özyurt, "Bu artışı hükümetin aldığı tedbirlere ve inşaat sektörüne verdiği desteklere bağlıyoruz." dedi.

Özyurt, gelecek yılın daha satış odaklı olacağını kaydederek, özellikle başlamış projelerin tamamlanacağını ve bu projelerin satışlarının tamamlanması için çalışmalar yapılacağını bildirdi.

Konut sektöründe hem kira, hem de prim kaynaklı fiyat artışı yaşandığını dile getiren Özyurt, inşaatta ulaşılabilir rakamlarla konut satmanın ancak kardan fedakarlık yaparak gerçekleşebileceğini aktardı.

Özyurt, "Yabancı yatırımcı konut alımını artan bir ivmeyle sürdürüyor. Hükümetimizin verdiği KDV muafiyeti ve vatandaşlık teşviklerinin desteğiyle, şirketlerimizin yabancı yatırımcıya yönelik yaptığı çalışmaların neticesinde bu artışın süreceğini düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.

"2018 için iyimseriz"

Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu, inşaatta yatırımlara ara vermeden devam ettiklerini belirterek, gayrimenkul sektörünün ekonominin büyümesine etkisinden bahsetti.

Yapılan özel kampanyalar ve müteahhitlerin fedakarlıkları sayesinde yılın başarılı bir şekilde geçtiğini dile getiren Ağaoğlu, kendi şirketlerinin ise 1,5 milyar liralık ciroyla kapattığını, yeni projelere başladıklarını, üretimde hız kesmediklerini anlattı.

Ağaoğlu, "2018'de yeni projelere başlayacağız. Biz ümitliyiz. Çekmeköy'deki projemizin birinci bölümünü bir ayda sattık. 2018 için temkinliyiz ama iyimseriz. 2016'daki toplam satış 1 milyon 340 bin. Bu yıl da 11 ayda 1 milyon 270 bin adede geldik." dedi.

Konut satışında düşük rakam beyanında bulunulduğunu dile getiren Ağaoğlu, "Kurumsal firmalar burada satış rakamı neyse onu gösteriyor. Ancak diğer adam satış rakamının çok altında gösteriyor. Bu da hem adil rekabeti engelliyor hem de devletin alacağı vergiyi olumsuz etkiliyor." diye konuştu.

"Kentsel dönüşüm yıllarca sürecek"

Ağaoğlu, gayrimenkul sektörünün cazibesini kaybetmeyeceğini belirterek, kentsel dönüşümün yıllarca süreceğini belirterek, zaman zaman alımlar ertelense de özellikle orta ve alt kesimin rahat konut alabilmesi için kredi faiz oranlarının düşük olması gerektiğini vurguladı.

Ali Ağaoğlu, "Konut sektöründe hem adet olarak hem de fiyat olarak balon yok. Arsa payı ve diğer maliyetler çok arttı. Türkiye'de metrekare bazında 2 bin doların üzerinde satılan proje yok denecek kadar az. Yani burada alınacak çok yol var." şeklinde konuştu.

Personel ücreti ve demir, beton gibi inşaat malzemelerinde ciddi artışlar yaşandığını dile getiren Ağaoğlu, bunların henüz ciddi şekilde fiyatlara yansıtılmadığını, bu durumun bir yere kadar sürdürülebilir olduğunu, ilerleyen dönemde fiyatlara zam olarak yansıyabileceğini anlattı.

"2018'de yeni rekorlar kırılacak"

Demir İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Demir, gayrimenkul sektörünün 2017'de tüm sıkıntılara rağmen çok ciddi zorluklardan geçerek rekorlar kırdığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Bu yıl hükümetin aldığı yerinde kararların yanı sıra müteahhitler de elini taşın altına koydu. Gerek karımızdan fedakarlık yaptık, gerek maliyetleri satış fiyatlarına yansıtmadık ama sektörün güçlü bir şekilde ayakta durmasını sağladık. Sektör güçlü olunca ekonomiye de çok ciddi pozitif ivme sağladı. Bu yılı 1 milyon 400 bin konut satışı rakamıyla kapatacağımıza inanıyorum. Yabancı yatırımcının ilgisi de mutluluk verici.

Gelecek yıl da sektör yoluna güçlü bir şekilde devam edecek. Projelerimize, inşaatlarımıza ara vermeden yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Zaten çok ciddi konut ihtiyacı var vatandaşın. 2018'in hem ekonomimiz hem de sektör için çok iyi olacak. Gelecek yıl 1,4 milyon konut satışını geçer ve yeni rekor kırarız. Hem yerliye hem de yabancıya konut satışında yeni rekorlar bizi bekliyor."

"Yeni rekor gelecek"

Fuzul Grup Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Eyüp Akbal, ocak-kasım aylarında 2016'nın aynı dönemine göre yüzde 7 daha fazla konut satıldığını belirterek, yıl sonu itibariyle 1,4 milyon adet konut satışı ile bu sene de yeni bir rekor kırılacağını söyledi.

Bu yıl özellikle ipotekli satışların arttığını dile getiren Akbal, burada yıl içinde yapılan seferberlik kampanyalarının etkisi olduğunu bildirdi.

Akbal, gayrimenkul sektörünün GSYH içindeki payına değinerek, sektörün ülke için çok önemli olduğunu, milyonları istihdam ettiğini, yüzlerce sektöre olumlu etki yaptığını aktardı.

"Gayrimenkul sektörü ülkemize destek olmaya 2018'de de devam edecek." diyen Akbal, kendilerinin de çok sayıda proje geliştirdiğini ve bu projelere yoğun ilgi olduğunu söyledi.

Akbal, "2016'da 810 adet konut satışı ile 556 milyon TL ciro elde etmiştik. Bu sene ilk 11 ay itibariyle ise 747 adet konut sattık, 730 milyon TL ciro elde ettik." dedi.

"İstikrar sürdükçe sektör büyür"

Çalık Gayrimenkul İcra Kurulu Üyesi Gonca Özgül, gayrimenkul sektörünün, büyüyen Türkiye'nin lokomotif sektörlerinden olmaya devam ettiğini belirterek, konuta ihtiyacın her geçen gün güçlenerek sürdüğünü söyledi.

Üçüncü çeyrekte yaşanan yüzde 11,1'lik büyümeye inşaat sektörünün yüksek katkısı olduğunu dile getiren Özgül, "Rakamlara baktığımızda, Türkiye ekonomisi azim ve kararlılıkla yolunda yürümeye devam ettiğini ve dirliğini kaybetmediğini görüyoruz. Ülkemizdeki istikrar ve dinamik yapı devam ettikçe, sektördeki eğilimin büyüme yolunda olacağına inancımız tam." diye konuştu.

"Yatırımları hız kesmeden sürdürüyoruz"

Coldwell Banker Türkiye Başkanı Gökhan Taş, Türkiye'de artık yılda yaklaşık 1,3 milyon konut satıldığını belirterek, OECD'ye üye ülkeler arasında bu rakamla Türkiye olarak Amerika'dan sonra ikinci sırada olduklarını söyledi.

Avrupa'daki ülkelerin epey üzerinde konut satışı olduğunu dile getiren Taş, "Biz de Türkiye’nin bu büyüyen potansiyeline inanarak 2013’te Coldwell Banker olarak Türkiye'ye girmiştik. 4 yılda 150 ofis ve yaklaşık 1500 danışmana ulaştık. Fakat bunu yeterli görmüyoruz. Türkiye ekonomisinin ve gayrimenkul sektörünün geleceğine olan inancımızla, yatırımlarımıza hız kesmeden devam ediyoruz." dedi.

"Bundan sonra da olumlu olacak"

İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık, 2017'de sektör grafiği inişler çıkışlar gösterse de yukarı yönlü genel trendin korunduğunu belirterek, ertelenen taleplerin de alım yönüne geçmesi ile bundan sonraki süreçte de olumlu bir tablo beklendiğini vurguladı.

Sektörün tüm sıkıntılara rağmen hükümetin yerinde aldığı tedbirlerle yara almadan kurtulduğunu dile getiren Çulhalık, konut satışlarının gelecek yıl da artacağını bildirdi.

Çulhalık, "2018 yılının sektörümüz için oldukça olumlu geçmesini bekliyoruz. Bu süreçte firmalar içeriden ve dışarıdan gelen ekonomik ve siyasi dalgalardan bağımsız olarak yatırımlarını sürdürmelidir." ifadelerini kullandı.

Haldız İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Haldız, 2017'de sektörün ekonomiye desteğinin devam ettiğini belirterek, "İnşaat sektörü üçüncü çeyrekte yüzde 18,7 büyüme başarısı gösterdi. Yılın son çeyreğinde de hem ekonomi hem de inşaat sektöründe büyüme trendinin sürmesini bekliyoruz." dedi.

Türkiye genelinde depreme dayanıksız binaların yenilenmesine yönelik kentsel dönüşüm projelerinin sürdüğünü dile getiren Haldız, "Hükümetimizin bu yıl içerisinde aldığı kararlar sektörümüzü olumlu yönde etkiledi. Önce damga vergisi kaldırıldı ardından konut satışlarındaki KDV oranları iyileştirildi. Yine yabancı yatırımcılara tanınan vatandaşlık hakkı ve yurt dışında yaşayan vatandaşlarımıza sağlanan KDV indirimi sektörü çok olumlu etkiledi." ifadelerini kullandı.

Haldız, konut satışlarında geçen yılki rakamların geride bırakılacağı öngörüsünde bulunarak, "Yıl sonuna doğru hızlanan kampanyaların da etkisiyle yıllık toplam konut satışlarının 1,5 milyonu yakalayacağını tahmin ediyoruz." dedi.