Havacılık sektörü 2024'te 1 trilyon $ gelir hedefliyor

Necmi ÇELİK

THY ve Pegasus dahil dünya çapında yaklaşık 300 havayolunu çatısı altında toplayan ve yolcu trafiğinin yüzde 83'ünü temsil eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA, sivil havacılık sektörünün 2024 yılında rekor bir gelir rakamına ulaşacağını açıkladı.

IATA'nın yıllık basın toplantısında açıklanan verilere göre, sektör gelirleri 2024 yılında tarihte ilk kez 1 trilyon dolara yaklaşacak. 2024 yılında toplam gelirlerin yıllık bazda yüzde 7,6 artarak rekor 964 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu gelir rakamı içinde yolcu gelirleri 2023 yılına kıyasla yüzde 12 artarak 717 milyar dolarlık bir pay elde edecek.

IATA verileri havacılık sektörünün gelir üretiminde kargonun değil,yolcu gelirlerinin itici güç olacağını gösteriyor. 2024 yılında toplam 4.7 milyar kişinin hava yoluyla seyahat etmesi beklenirken, yolcu sayısında da tarihin en yüksek yolcu düzeyine ulaşılmış olacak.

En fazla harcama yakıta

 IATA, havayolları arasındaki rekabetin tüketiciler için bilet fiyat avantajları sağlamaya devam ettiğini açıkladı. Verilere göre, 2019 yılında ortalama çift yönlü uçuşun bedeli 315 dolar iken 2023 yılında bu rakamın yüzde 20 daha düşerek 254 dolar olması bekleniyor. IATA Genel Direktörü Willie Walsh, sektör kârlarının doğru bir perspektife oturtulması gerektiğini söyledi.

Walsh, “Toparlanma etkileyici olsa da, yüzde 2,7'lik net kâr marjı hemen hemen tüm diğer sektörlerdeki yatırımcıların kabul edebileceğinin çok altındadır. Ortalama olarak, havayollarının taşınan her yolcu için sadece 5.45 dolar elde ettiği gerçeğinden bir şeyler öğrenilmelidir.

Bu, Londra'daki bir Starbucks'ta basit bir 'grande latte' satın almak için yeterli. Ancak şu bilinmeli ki GSYİH'nın yüzde 3,5'inin bağlı olduğu ve 3 milyar insanın geçimini doğrudan sağladığı kritik bir küresel endüstri için şoklara dayanıklı bir gelecek inşa etmek açısından bu çok küçük bir rakam" dedi.

Toplantıda verilen bilgiye göre, havacılıkta giderlerin 2024'te 914 milyar dolara çıkması beklenirken, 281 milyar dolarlık yakıt bütçesi toplam giderler içinde yüzde 31'lik bir pay oluşturacak. Toplam yakıt dışı maliyetlerin ise 2024'te 633 milyar dolara ulaşması bekleniyor. IATA’dan yapılan açıklamada, havacılık sektörünün kırılganlıklarının altı çizildi.

Ukrayna'daki savaşın yanı sıra İsrail-Hamas savaşının havacılık sektöründeki etkisinin şimdiye kadar operasyonel olarak rotalar üzerinde sınırlı bir etkisi olduğuna dikkat çekilen açıklamada, "Savaş ortamı petrol fiyatları üzerinde yukarı yönlü bir etki yaratıyor. Her iki savaş durumunda da beklenmedik bir barış sektöre fayda sağlayacaktır, ancak herhangi bir tırmanış havacılığın bağışık olmayacağı çok farklı küresel ekonomik senaryolar ve sonuçlar üretebilir" denildi.

Kârlılıklar beklenenden daha iyi noktada

Toplantıda IATA ekonomistleri 2023 beklentilerini de açıkladı. Buna göre, 2023 için havayolu kârlılığı, IATA'nın haziran ayı görünümünde beklenenden daha iyi performans gösteriyor. 2023'te gelirlerin 896 milyar dolara ulaşması bekleniyor (beklenenden 93 milyar dolar daha yüksek).

Giderler ise 855 milyar dolara çıkacak (önceki tahminden 74 milyar dolar daha yüksek).Bu rakamlarla sektörel bazda toplam kâr rakamının 23.3 milyar dolar olması beklenirken, net kar marjının yüzde 2.3 gibi düşük bir düzeyde kalacağı öngörülüyor.

Bu yıl yolcu başına ortalama gelir 5.44 dolar olarak hesaplanıyor. Kargo hacimlerinin 2023 ve 2024'te sırasıyla 58 ve 61 milyon ton olması bekleniyor. Kargo gelirlerinin 2024 yılında 111 milyar dolar olacağı öngörülürken,2021 yılında elde edilen 210 milyar dolarlık rekor rakama kıyasla önemli bir gerileme olacak.