İlk yarıda 27 milyar liralık kamu alımı

ANKARA - Bu yılın ilk yarısında, mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için toplam 27 milyar liralık kamu alımı yapıldı.

Kamu kurumları bu dönemde, 57 bin 218'i Kanun kapsamındaki ihale usullerine göre, 16 bin 998'i ise istisna kapsamında olmak üzere toplam 74 bin 216 ihale gerçekleştirdi.

Kamu İhale Kurumu (KİK), 2009 yılının 1 Ocak-30 Haziran tarihlerini kapsayan ilk 6 aylık kamu alımları verilerinin değerlendirildiği, "2009 Yılı 6 Aylık Kamu Alımı İstatistikleri"ni açıkladı.

Buna göre, Kuruma, kamu kurumlarının 2009 yılı ilk yarısında yaptığı kısmi teklife açık olmayan 39 bin 114, kısmi teklife açık 3 bin 911 olmak üzere toplam 43 bin 25 adet ihaleye ilişkin veri ulaştı.

Kamu kurumlarının, ihale bilgisini gönderdiği 43 bin 25 ihalenin 33 bin 181'i Kanun kapsamındaki ihale usullerine göre, 9 bin 844'ü ise istisna kapsamında yapıldı. Bu alımlara ilişkin toplam 56 bin 61 ihale sözleşmesi gerçekleştirildi.

İhale sözleşme bilgilerine göre, 22,6 milyar lirası ihale usullerine göre, 2,7 milyar lirası istisna kapsamında olmak üzere 25,3 milyar lira kamu alımı gerçekleşti.

Doğrudan temin yoluyla yapılan 1,7 milyar liralık alımla birlikte bu yılın ilk 6 ayında mal ve hizmet alımları ile yapım işleri kapsamında, toplam 27 milyar lira kamu alımı yapıldı.

2008 yılı

2008 yılı ilk 6 ayında ise, 60 bin 910'u Kanun kapsamındaki ihale usullerine göre, 18 bin 186'sı istisna kapsamında olmak üzere toplam 79 bin 96 ihale yapılmış, KİK'e ise 45 bin 158 ihaleye ilişkin veri ulaşmıştı. Bu ihalelerin 32 bin 170'i Kanun kapsamındaki ihale usullerine göre, 12 bin 988'i istisna kapsamında gerçekleşmişti. Aynı dönemde, mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için, ihale usullerine göre 19,7 milyar lira, istisna kapsamında 2,6 milyar lira, doğrudan temin yoluyla 1,8 milyar lira olmak üzere toplam 24,2 milyar lira kamu alımı yapılmıştı.

2009 yılı ilk yarısında 2008 yılının ilk yarısına göre toplam ihalelerde sayısal olarak yüzde 6 oranında bir düşüş yaşandı. Geçen yıl ile bu yılın aynı döneminde Kuruma bilgisi ulaşan ihaleler üzerinden yapılan karşılaştırmada ise sayısal olarak yüzde 4,7 düşüş, parasal olarak ise yüzde 13,2 oranında bir artış gerçekleşti. Parasal bazdaki bu artış, Kanun kapsamındaki ihale usullerinde yüzde 15, istisna kapsamında ise yüzde 2,4 düzeyinde gerçekleşirken, doğrudan temin yoluyla yapılan alımlar geçen yılın ilk yarısına oranla yüzde 8 azaldı.

Ayrıca bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre Kamu İhale Kurumuna gelen şikayet başvurusu sayısında yüzde 52,5'lik bir azalma yaşandı. Bu yılın ilk yarısında 1339 şikayet başvurusunda bulunulurken, geçtiğimiz yılın 6 aylık döneminde şikayet başvurusu sayısı 2 bin 822 olarak gerçekleşmişti. Geçtiğimiz yılın 6 ayında 642 ihale iptal edilirken, bu yılın aynı döneminde ise 415 ihale Kamu İhale Kurulu tarafından iptal edildi.

İhale öncelikleri

Kuruma ulaşan verilere göre, ihale yoluyla yapılan alımlarda sayısal bazda mal alımı, parasal bazda hizmet alımı ihaleleri ilk sırada yer aldı.

Kanun kapsamında yapılan 33 bin 181 (22,6 milyar TL) ihalenin 15 bin 804'ünü (6,1 milyar TL) mal alımı, 12 bin 868'ini (10,7 milyar TL) hizmet alımı, 4 bin 509'unu (5,8 milyar TL) yapım işleri oluşturdu.

İstisna kapsamında yapılan 9 bin 844 adet (2,7 milyar TL) ihalenin ise 7 bin 624 adedini (1,4 milyar TL) mal alımı, 2 bin 176 adedini (901 milyon TL) hizmet alımı, 44 adedini (365 milyon TL) yapım işleri oluşturdu.

Günlük ve küçük ölçekli alımları içeren doğrudan temin yoluyla yapılan alımlarda ise mal alımı 1,2 milyar lira, hizmet alımı 350 milyon lira, yapım işleri ise 77 milyon lira düzeyinde gerçekleşti.

26 bin 528'i açık usül

2009 yılının ilk 6 ayında, Kanun kapsamında yapılan 33 bin 181 ihalenin 26 bin 528'i açık ihale, 6 bin 525'i pazarlık, 128'i ise belli istekliler arasında ihale usulüyle gerçekleştirildi.

Parasal bazda bakıldığında ise, ihale usullerine göre yapılan toplam 22,6 milyar lira kamu alımının, 19,6 milyar lirası açık ihale usulü, 2,5 milyar lirası pazarlık usulü, 521 milyon lirası ise belli istekliler arasında ihale usulü ile yapıldı.

İstisna kapsamındaki alımlar

Bu yılın ilk yarısında, kamunun istisna kapsamında gerçekleştirilen 2,7 milyar liralık alımının yüzde 70'i (1,9 milyar TL) kamu iktisadi teşebbüslerinin (KİT) ticari ve sınai faaliyetlerini sürdürmek amacıyla yaptıkları mal ve hizmet alımlarından oluştu.

İstisna kapsamında yapılan alımların yüzde 12'sini (336 milyon TL) savunma, güvenlik ve istihbarata yönelik alımlar, yüzde 11'ini (310 milyon TL) ise Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki restorasyon, düzenleme gibi proje ve uygulamalarına ilişkin mal ve hizmet alımları oluşturdu.

Bu dönemde kamunun Kanun ve istisna kapsamında gerçekleştirdiği toplam 25,3 milyar liralık alıma (43 bin 25 ihale) bakıldığında, eşik değer rakamlarının üzerinde gerçekleştirilen ihaleler sayısal olarak yüzde 10 (4 bin 288 ihale) düzeyindeyken, parasal olarak toplam alımların yüzde 69'una (17,6 milyar TL) ulaştı.

Alımların parasal olarak yüzde 31'i (7,8 milyar TL), sayısal olarak yüzde 90'ı (38 bin 737 ihale) ise eşik değerin altında gerçekleştirilen ihalelerden oluştu.

Bu yıl için eşik değer rakamları, genel bütçeye dahil kuruluşlar için mal ve hizmet alımlarında 606 bin lira, yapım işlerinde 22.2 milyon lira, Kanun kapsamındaki diğer kuruluşlar için mal ve hizmet alımlarında 1 milyon lira, yapım işlerinde yine 22,2 milyon lira.

29 bin 304 yüklenici ihale aldı

Bu yılın ilk 6 ayında sözleşme bilgisi Kuruma iletilen 43 bin 25 adet ihale 29 bin 304 yüklenici arasında paylaşıldı. Mal alım ihalelerinde bir yüklenici ortalama 2,2 adet ihale sözleşmesine imza atarken, bu oran hizmet alımı ihalelerinde 1,6 adet, yapım işi ihalelerinde ise 1 adet olarak gerçekleşti.

Bu dönemde yapılan 43 bin 25 ihalenin yüzde 99,3'ü (29 bin 115 adet) yerli yüklenicilerle, yüzde 0,6'sı (189 adet) ise yabancı yüklenicilerle imzalandı. Yabancı yüklenicilerin 119 adedini AB ülkeleri, 36 adedini ABD, 34 adedini ise diğer ülkelerden yükleniciler oluşturdu.

Yılın ilk yarısında, gerçekleştirilen ihale sözleşmelerinin yüzde 98,4'ü (24,9 milyar TL) yerli yüklenicilerle, yüzde 1,6'sı (404 milyon TL) ise yabancı yüklenicilerle yapıldı.

Sağlık bakanlığı en çok ihale yapan bakanlık

2009 yılı ilk 6 ayında, Kanundaki ihale usulleri ve istisna kapsamında yapılan 43 bin 25 ihaleye göre bakanlıklar arasında yapılan karşılaştırmada sayısal dağılımda, Sağlık Bakanlığı 7 bin 892 ihale ile birinci, Milli Savunma Bakanlığı 3 bin 246 ihale ile ikinci, Çevre ve Orman Bakanlığı bin 444 ihale ile üçüncü sırada yer aldı.

Parasal dağılımda ise toplam 25,3 milyar liralık kamu alımında Sağlık Bakanlığı 3,1 milyar lira ile birinci, Ulaştırma Bakanlığı 1,7 milyar lira ikinci, Milli Savunma Bakanlığı 1,2 milyar lira ile üçüncü sırada yer aldı.

Öte yandan, belediyeler bu dönemde toplam 9 bin 99, KİT'ler 8 bin 633, Yüksek Öğretim Kurumları 2 bin 401, İl Özel İdareleri ise 1862 ihale gerçekleştirdi. Parasal bazda bakıldığında, bu dönemde, belediyeler 7,6 milyar liralık alım yaptı. Belediyeleri 3,7 milyar lira ile KİT'ler, 1,5 milyar lira ile Yüksek Öğretim Kurumları izledi.

Fiyat avantajı

2009 yılının ilk yarısında, Kanundaki ihale usulleri ve istisna kapsamında eşik değerin üzerinde gerçekleştirilen toplam 4 bin 288 ihalenin (17,6 milyar TL) sayısal olarak yüzde 13'ünde (559 ihale), parasal olarak yüzde 18'inde (3,1 milyar TL) yerli istekli lehine fiyat avantajı uygulandı.

Bu dönemde, yerli istekli fiyat avantajı 296 ihale (9,2 milyar TL) ile en çok hizmet alımı ihalelerinde gerçekleştirildi. Eşik değerin üzerinde ve yerli istekli lehine fiyat avantajı uygulanan ihalelerin sayısal olarak yüzde 3,5'inde, parasal olarak yüzde 0,7'sinde yabancı yükleniciler ihaleyi kazandı.

KİK'e 1339 şikayet

Yılın ilk yarısında, KİK'e 1339 şikayet başvurusunda bulunuldu. Şikayet başvurularında hizmet alımı ihaleleri 821 başvuru ile ilk sırada yer alırken, yapım işleri ihalelerine yönelik 304 başvuru, mal alımı ihalelerine yönelik 214 başvuru gerçekleştirildi. 6 aylık dönemde en fazla şikayet başvurusu ise Ocak ayında yapıldı. Kamu İhale Kurulu bu başvurulara yönelik toplam 1703 adet uyuşmazlık kararı aldı.

Kamu İhale Kurulu tarafından itirazen şikayet kapsamında incelenen başvurulardan 1033 ihaleye ilişkin şikayet başvurusu reddedilirken, 415 ihale ise iptal edildi. 182 ihale için idarece düzeltici işlem yapılmasına karar verilirken, 61 ihale için karar verilmesine yer olmadığına, 12 ihale için idare tarafından verilen ihalenin iptali kararının iptali yönünde karar aldı.

Ocak-Haziran 2009 döneminde kamu kurumlarının Kanun kapsamındaki ihale usullerine göre gerçekleştirdiği 57 bin 218 ihalenin yüzde 2,3'ü (1339 ihale) hakkında şikayet başvurusunda bulunuldu. Hizmet alımı ihalelerinin yüzde 4,7'si (821), yapım işi ihalelerinin yüzde 3'ü (304 ihale), mal alımı ihalelerinin yüzde 0,7'si (214 ihale) şikayet edildi.

Yasaklılar

Kamu İhale Kurumunun Aktif Yasaklı Listesinde, 2009 yılı Haziran ayı sonu itibariyle, geçmiş yıllardan gelen ve bu yılın 6 aylık dönemi içerisinde verilen yasaklamalarla birlikte toplam 5 bin 628 kişi ya da kuruluşun yer aldığı belirlendi.

Yasaklayan kuruma göre bakıldığında ise 2 bin 309 yasaklama kararı ile Cumhuriyet Savcılıkları birinci sırada, Milli Savunma Bakanlığı 790 yasaklama kararı ile ikinci sırada, İçişleri Bakanlığı ise 583 yasaklama kararı ile üçüncü sırada yer aldı.