Mısır’ın uyguladığı ‘kayıt’ sistemi Türkiye’nin ihracatını düşürdü

Mehmet FİLOĞLU  

İSTANBUL - Mısır’ın ihracatçılar için bir kayıt sistemi oluşturması ve bu sisteme dahil olmayanlardan ithalatı durdurması, etkilerini göstermeye başladı. Türkiye’den yapılan ihracat, sistemin devreye girmesinin ardından nisanda yüzde 36, mayısta da yüzde 28 geriledi. En çok etkilenen sektörlerin başında KOBİ’lerin ağırlıklı olduğu hububat, mobilya ve tekstil geliyor. İhracatçı şirketler gerekli şartları yerine getirse de Mısır yönetimi gerekli izinleri vermiyor. Malları elinde kalan firmalar, müşterileri aracılığı ile gerekli izinlerin alınması için uğraşıyor. 

Bulut Gümrük Yönetim Kurulu Başkanı İlhan Bulut, müşterilerini hala kayıt yaptırmakla uğraştıklarını belirtti. İhracatçıların sisteme dahil olması için kalite belgesi, marka tescil belgesi gibi birçok belgeyi çok sayıda kurumdan onaylatması ve büyükelçiliğe başvurması gerekiyor. Bazen bu da yeterli olmuyor ve Mısır’da müşteriler devreye sokularak başvuru doğrudan bakanlığa yapılıyor. İlhan Bulut, bazı firmalara bu sürecin zahmetli ve maliyetli geldiğini belirterek, “Yapabilen kayıt yaptıran başka şirketler üzerinden ihracat yapıyor. Ancak çok sayıda firma ihracatını bekletiyor ya da bu ülkeye iş yapmayı bırakıyor” dedi. 

Başkanın 4 konteyner malı Mısır'dan onay bekliyor 

Mısır’ın uygulaması kimya sektöründe ciddi sıkıntılara yol açtı. Mayısta ihracat yüzde 47 düşerek 61 milyon dolara geriledi. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, söz konusu düşüşün yüzde 100 yeni uygulamadan kaynaklandığını söyledi. İzin sürecinin çok uzun sürdüğünü ve ek maliyetler hariç en az 5 bin dolara mal olduğunu kaydeden Akyüz, “Tüm belgeler tamamlansa dahi süreç yürümüyor. 1 ay gibi bir büyükelçilik sürecinden sonra belgeler Mısır’a gidiyor. Ancak bir şekilde oradaki bakanlıktan geçmiyor” dedi. Akyüz, firmaların ihracat yapamaz duruma geldiğini belirterek, “Benim 4 konteyner malımın gitmesi gerekiyor. Ancak onayı beklediğimizden malı gönderemiyoruz” diye konuştu. 

Mısır hükümetine yakın şirket istisna kararı aldırabiliyor 

Akyüz, Mısır’ın söz konusu kanunda bazı şirketlere istisna hakkı tanıdığını aktardı. Orada hükümete çok yakın bir firmanın böyle bir karar aldırabileceğini söyleyen Akyüz, ancak şimdiye kadar kimya sektöründe böyle bir istisna alabilen bir firma duymadığını dile getirdi. Bu sorunun çözülüp çözülemeyeceğini öngöremediklerini bildiren Akyüz, “Tamamen keyfi bir süreç işliyor. Mısır hükümetinin Türkiye ile olan ilişkileri gidişatı etkiliyor” dedi. 

Belgelerin tamam olması da izin için yeterli olmuyor 

İhracat pazarları arasında Mısır’ın önemli bir paya sahip olduğu mobilya sektörü de yeni sistemden en fazla etkilenenler arasında. Mayıs ayında ihracat yüzde 34 geriledi. Mobilya Sanayicileri ve İş Adamları Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Güleç, sorunun Türk firmalarının çözebileceğinden daha büyük olduğunu vurguladı. Şirketin bütün belgelerini tamamlaması durumunda dahi onay çıkmasının Mısır’daki süreçlerin sonunda belli olduğunu kaydeden Güleç, “Mısır’da müşteriniz olan firmanın yönetimle arası iyiyse onay alabiliyor. Aksi takdirde ihracat mümkün olmuyor” dedi. Mısır’ın tarife dışı engeline karşı girişimler olduğunu ama çözüme kadar ihracatçının sıkıntı yaşayacağını söyledi. 

Hububat ihracatında son iki ayda büyük düşüş yaşandı 

Mısır’ın ihracatçı kayıt sistemi 16 Mart’tan itibaren devreye sokmasından en fazla etkilenen hububat sektörü oldu. Yıl başında Mısır’a ihracatı yatay seyreden sektörün mart ayından itibaren satışları dibe vurdu. İhracat martta yüzde 24, nisanda yüzde 71, nisanda yüzde 73 geriledi. Mısır böylelikle bu alanda Rusya’yı dahi geride bırakmış oldu. İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçılar Birliği Başkanı Zekeriya Mete de Mısır’a yapılan ihracatta yaşanan düşüşü araştırdıklarını söyledi.