Nükleerde ikinci zarftan sonra gözler fiyat zarfında
Nükleer enerjide 3 kez başarısızlık yaşayan Türkiye'nin bu defa "muradına erip, eremeyeceği" ise merak konusu
ANKARA - TAEK'in 24 Eylül'de yapılan "Nükleer Santral Yarışması"nda tek teklif veren "Atomstroyexport-Inter Rao-Park Teknik" ortaklığının nükleer santral yapımı için verdiği teknoloji teklifini olumlu karşılamasının ardından, gözler Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş'ye (TETAŞ) çevrildi. TETAŞ'ın üçüncü yani fiyat zarfını açması ve bundan sonraki süreçte teklife ilişkin görüşünü Bakanlar Kuruluna sunması bekleniyor.
Bu çerçevede verilecek fiyat teklifi nükleer santral rüyasının gerçekleşmesi için önem taşırken, nihai kararı Bakanlar Kurulu verecek.
TAEK'in nükleer santral için teknolojik kriterlerinden başarıyla geçen söz konusu ortaklığın alım garantisinin bulunduğu 15 yıl boyunca devlete satacağı elektrik için ucuz fiyat teklif etmesi gerekiyor.
Nükleer enerji konusunda 40 yılı aşkın süredir çalışma yapılmasına rağmen, nükleer santral ihaleleri 3 kez başarısızlıkla sonuçlanan Türkiye'nin nükleer enerjide bu defa "muradına erip, eremeyeceğini" ise gerek bu enerji türünü destekleyen gerekse karşı çıkan tüm kesimler için merak konusu oldu.
Teklif edilen reaktörün özellikleri
Söz konusu ortaklığın TAEK'e teklif sunduğu reaktör, Rus tipi basınçlı su reaktörleri geleneksel olarak VVER olarak adlandırılıyor.
Akkuyu sahasında VVER-1200 (AES-2006) tasarımı reaktörlerden 4 ünite kurulması teklif edilirken, söz konusu tasarım Rusya Federasyonu tarafından geliştirilen VVER tipi reaktörlerin en son modeli.
Hizmet süresi en az 40 yıl
Nükleer güç santralinin hizmet edeceği süre en az 40 yıl olacak. Yerli katkı payına yönelik plan ve program önerilecek. Plan ve programda en az yüzde 60 yerli katkı payına ulaşılacak süreç gösterilecek. Santralin kurulacağı taşınmaz, Maliye Bakanlığı veya Bakanlar Kurulu tarafından bedelsiz olarak tahsis edilecek.
Türkiye'nin nükleer enerji tarihçesi
Türkiye'nin nükleer enerji rüyası 1960'ta başladı. ABD, soğuk savaş döneminde, jüpiter balistik füzelerinin Türkiye'de konuşlanması karşılığında Küçükçekmece'de nükleer araştırma reaktörünün kuruluşuna yardım etti. İlk nükleer enerji projesi ise 1967-1970 yıllarında gündeme geldi. Ancak proje rafa kaldırıldı. 1974'te Akkuyu'da bir nükleer santral kurulması planlandı, fakat bu projede de hayata geçirilemedi. 1983 yılında Akkuyu'da 600 MW'lik kurulu güçte bir nükleer santral projesi gündeme getirildi. Ancak yap-işlet-devret modelinin öne sürülmesi, nükleer ile yolları bir kez daha ayırdı. 1987 Çernobil kazasının ardından TAEK'in Nükleer Enerji Dairesi kapatıldı. 1994 yılında danışmanlık ihalesi açıldı ve Güney Kore kazandı. 1998'de nükleer santral ihalesi tekrar açıldı. ABD-Japonya ortaklı Westinghouse-Missubishi konsorsiyumu, Kanada'nın AECL (Candu) ve Almanya-Fransa ortaklı NPI firmaları ihaleye teklif verdiler. 25 Temmuz 2000 tarihinde dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, nükleer enerji planlarından çok pahalı olduğu için vazgeçildiğini açıkladı ve bakanlar kurulu kararıyla ihale ertelendi.
Sonuçlar kamuoyuna duyurulacak
Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) Genel Müdürü Hacı Duran Gökkaya, nükleer santral yarışması süreci kapsamında genel müdürlükçe belirlenecek yer, gün ve saatte, yarışmada tek teklif veren Atomstroyexport-Inter Rao-Park Teknik ortaklığının çağrılacağını, teklif zarfının açılarak kamuoyuna duyurulacağını Açıkladı.
Gökkaya, yaptığı yazılı açıklamada, nükleer güç santrali kurulması ve buradan TETAŞ'ın 15 yıl süre ile elektrik enerjisi alımıyla ilgili olarak açılan yarışma sürecinde yarışmaya teklifte bulunan ''Jsc Atomstroyexport, Jsc Inter Raoues, Park Teknik Elektrik Mad. Tur. San. Tic. A.Ş İş Ortaklığının'' Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ölçütlerini karşıladığının, bugün ilgili yazı ile teşekküle bildirildiğini kaydetti.
TETAŞ Genel Müdürü Gökkaya açıklamasında, ''Genel Müdürlüğümüzce belirlenecek yer, gün ve saatte söz konusu firma çağrılarak, teklif zarfı açılarak kamuoyuna duyurulacaktır'' dedi.