”ÖTV'den sonra, yeni bir önlem gelmesi lazım”

BURSA - Bosch Sanayi ve Ticaret AŞ Genel Müdürü Hermann Butz, 15 Haziran'da sona edecek olan ÖTV indirimine yönelik olarak, "Hurda teşviki mi geliyor ya da başka bir önlem mi geliyor emin değilim ama bir şey gelmesi lazım" dedi.

Butz, Bursa'daki Bosch Evi'nde düzenlediği basınla sohbet toplantısında, ÖTV indiriminin şu ana kadar özellikle otomotiv ve beyaz eşya sektörleri için çok başarılı bir önlem olduğunu belirtti.

Bu önlem paketi mart ayında tanımlanırken, 3 ay ile sınırlandırıldığını ve 15 Haziran'da sona ereceğini anımsatan Butz, "Şimdi 15 Haziran yaklaşınca, tabii ki herkes merak ediyor. Acaba bundan sonra neler olacak? Çünkü ilk 3 ayda mayıs sonuna kadar o çok başarılı oldu" dedi.

Butz, bundan sonra nasıl bir önlemin geleceğinin önemli olduğuna değinerek, şöyle devam etti:

"Nasıl bir önlem geliyor? Yani ÖTV'yi uzatıp, hurda teşvik primi gelebilir. Hurda teşvik primi aslında, beyaz eşya için de olabilir. Düşünün, eski 20 senelik buzdolabı hala çalışıyor ama nasıl enerji tüketiyorlar. Dolayısıyla onları yenilemenin de faydası olabilir. Bir hurda teşviği geliyor mu ben bilmiyorum. Benim şahsi düşüncem; ÖTV uzatılmazsa güven açısından daha iyi bir şey. Çünkü baştan söylersin, öyle bir indirim 3 ay gider o zaman onu uzatmak güveni sarsabilir. Farklı bir önlem paketi yapmak kesinlikle doğru, uygun. Hurda teşviği üzerinde özellikle bakarsak, bir takım ülkelerde Almanya da dahil bu hurda teşviğini yapıyor ve büyük bir başarı sağlanıyor. Türkiye de yaparsa yine başarılı olabilir..."

"Bir şey gelmesi lazım"

Şu anda yapılan satışların bazılarının, 2010'daki talebi öne çeken alışverişler olduğunu ifade eden Butz, bunun yanlış bir şey olmadığını belirtti. Butz, şöyle konuştu:

"Biz grip olduğumuzda doktora gidiyoruz. Doktor ne yapıyor, bize bir ilaç veriyor. Bu ilaç uzun zaman kullanılmıyor. Çünkü her ilacın yan etkisi var. Aynısı bu önlem paketleri için de geçerli. Bu önlem paketleri kısa ve orta vade için uygun ama uzun vadeli ya da limitsiz yapmak bana göre mümkün değil. Çünkü o zaman yan etkilerinin negatif etkisi yüksek. Şu ana kadar negatif etkisi var mı? Zannetmiyorum. Ama limitsiz yapılmamalı...

Hurda teşviki mi geliyor ya da başka bir önlem mi geliyor emin değilim ama bir şey gelmesi lazım. Düşünüyorum, şu anda bir şey hazırlanıyor herhalde. Ama sadece otomobil için olmasın, diğer sektörlerin de unutulmaması lazım."

Butz, SSK primleri, dolaylı vergileri azaltmak gibi yöntemlerin de tedbirlerin arasında sayılabileceğini ancak, Türkiye'nin vergi toplama oranları dikkate alındığında bunun pek mümkün görünmediğini ifade ederek, bunun için öncelikle vergi toplama sisteminin iyileştirilmesi gerektiğini vurguladı.

"Var olan sapmaları kapatmaya çalışıyoruz"

Dünyada şu anda toplam 90 milyon araç üretildiğini, ancak ihtiyacın 50-55 milyon civarında olduğunu dile getiren Butz, dolayısıyla otomotivin fazla kapasitesinin bütün dünyada 30-35 milyon araç civarında olduğunu belirtti. Butz, şunları söyledi:

"Yaklaşık kaç eder bu? Yüzde 30. Bu yüzde 30 fazlalık hepimizde var. Yani ana sanayinde olsun, yan sanayinde olsun. Tabii ki biz burada hala farklı modeller farklı yöntemler ile bu fazlalığı balans etmeye çalışıyoruz. Bizim fabrikamıza gelirsek, bizde de doğal olarak böyle bir şey var. Ben dersem; 'Bursa fabrikamızda böyle bir şey yok' size yalan atacaktım. Neden? Her zaman ne diyoruz; Bursa, Bosch'un dizel common rail enjektör üretimi için en önemli alanı. Bizim bütün global Bosch'un common rail enjektörlerinin yüzde 40'ı Bursa fabrikamızdan geliyor. Şimdi o piyasa azalırsa, ben Bursa fabrikası olarak etkilenmezsem ya benim diğer fabrikalarımın hepsini kapatıyorum ya da ben size yalan söyleyecektim. Hayır, her ikisi de doğru değil. Biz bunu Bosch içerisinde balans etmeye çalışıyoruz ve bütün yöntemler ile var olan sapmaları kapatmaya çalışıyoruz."

Butz, şu anda durumu idare etmeye çalıştıklarını ifade ederek, "Bursa'da sadece dizel üzerinde değil, yeni üretimlerimizi de açtık. Özellikle benzin enjektör üretimi ve bizim umudumuz, piyasa biraz canlanırken o ürünle birlikte bizim fazlalığımızı daha iyi kapatabiliyoruz" dedi.

Dizel motorlu araç satışındaki artışın, Bosch için bir avantaj olduğunu, çünkü üretimlerinin ağırlığının hala dizel motorlara yönelik olduğunu anlatan Butz, buna rağmen benzin püskürtme sistemleri yatırımı sayesinde riski yaydıklarını ve daha dengeli gittiklerini bildirdi.

"2010'un ikinci yarısında iyileşme göreceğiz"

Butz, Bosch'un ana pazarlarının Avrupa ve Kuzey Amerika olduğunu, bu bölgelerdeki pazarda hala bir hareket gözlenmediğini belirterek, şunları kaydetti:

"Asya'ya bakarsak, Çin olsun, Hindistan olsun orada ilk olumlu sinyalleri almaya başlıyoruz. Şimdi biz Türkiye olarak bundan faydalanabiliyor muyuz? Tabii ki küçük boyutlu faydalanabiliyoruz. Ama benim ana piyasalarım hala Avrupa ve Amerika. Fakat Hindistan ve Çin'de bir iyileşme başlarsa o kesinlikle Avrupa ve Amerika'yı da olumlu etkileyecektir. Tarih açısından bakarsak, Hindistan ve Çin'de bu sene sonunda bir canlanma beklenebilir. Aman aman bir canlanma değil belki ama bir iyileşme olabilir. Ben genelde olumlu düşünen bir insanım, bir optimistim. Benim kişisel tahminim; 2010'un ilk yarısı, en geç ikinci yarısında iyileşme göreceğiz. Krizin çok daha uzun süreceğini zannetmiyorum."

Otomotiv sektörünün eski günlerine dönebilmesi için zamana ihtiyaç olduğuna işaret eden Butz, şöyle dedi:

"Peki hemen 2010 yılında tekrar 2007 seviyesine dönüyor muyuz? Onu da demek istemiyorum. Kesinlikle o kadar hızlı gitmeyecek. Realist olmak lazım. 2007'nin sonu, 2008'in ilk yarısında seviyeye dönmek için bugünden kesinlikle 3, belki 4 yıla ihtiyaç olabilir. Dolayısıyla 2013-2014 yılında eski seviyelere dönebiliriz ama 2010'da bir istikrarlı canlanma başlayabilir, benim için bu önemli. Yani herhangi bir suni canlandırma olmaması lazım. Yani ÖTV ve hurda teşviki gibi paketler, bir ilaç gibi şu andaki durumu iyileştiriyor, ama o istikrarlı bir şey değil. Dünyada büyük bir hastalık var, ekonomi ve bu ekonomik hastalığı bu ilaçlar hemen düzenlemez. Zaman lazım..."

"Bazı yatırımları erteliyoruz"

Hermann Butz, krize yönelik tedbirler alırken bazı düzenlemeler yapmakla birlikte, Bosch'un planlarının uzun vadeli olduğuna dikkati çekerek, şu bilgileri verdi: 

"Bazı yatırımları erteliyoruz evet ama ertelemek iptal etmek değil. Erteliyoruz. Çünkü şu andaki piyasa koşullarına göre, daha yavaş gitmek ve daha sorumlu hareket etmek zorundayız. Şu andaki herhangi bir şirket için en önemli şey likiditeye sahip olmak... Dolayısıyla biz yatırımlarımızı devamlı yapıyoruz ama çok daha spesifik çok daha planlı. Benzin gibi yeni teknolojilere, yeni iş alanlarına yatırım yapıyoruz ama kapasite artışı için şu anda yatırım yapmıyoruz. Dolayısıyla yeni teknoloji ve inovasyon yatırımları devam, ama kapasite artış yatırımları şu anda biraz daha yavaş ilerliyor."

Şu anda kapasite kullanım oranlarının yüzde 70'in altında olduğuna değinen Butz, kriz öncesinde bu oranın yüzde 100 olduğunu anımsattı.

Butz, ihracat pazarları kadar iç pazarların da önemli olduğunu, ancak iç pazar açısından kendisine yeten ülke olarak sadece Amerika'nın gösterilebileceğini belirterek, buna satın alma güçleri düşük olmakla birlikte Çin, Hindistan, Brezilya ve Rusya'nın ilave edilebileceğini, diğer ülkelerin büyümek için ihracattan başka şanslarının bulunmadığını kaydetti.