"Türk malları İran'da çok rağbet görüyor"

İSTANBUL - Tahran Büyükelçiliği Ticaret eski Başmüşaviri Faik Kural, Türk mallarının İran'da çok rağbet gördüğünü söyledi.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından İran pazarı ve işbirliği olanaklarına ilişkin Odakule'de düzenlenen "Küresel Krizde Hedef Pazarlar: İran Ülke Günü" seminerinde konuşan Kural, İran'da sağlıklı ve yeni istatistikler temin etmenin çok zor olduğunu belirtti.

Faik Kural, Türkiye'nin İran'a olan ihracatının 2006 yılından 2008 sonuna kadar iki kat artarak 1 milyar dolar seviyelerinden 2 milyar dolar seviyelerine geldiğini, buna karşılık ithalatının ise 2008 sonu itibari ile 8 milyar dolar cıvarında olduğunu hatırlattı.

İran'da ekonominin yüzde 40'ının tamamen devletin, yine yüzde 40'ının devlete bağlı vakıfların elinde olduğunu dile getiren Kural, sadece yüzde 20'sinin özel sektörde olduğunu vurguladı.

Kural, İran'da satışların, genellikle vadeli olarak çek karşılığı yapıldığını ve zaman zaman bu çeklerin tahsil edilmesinde sıkıntılar yaşandığını, ayrıca gümrük vergilerinin de "çok yüksek" olduğunu, tekstilde ve mobilyada yüzde 80, diğer mallarda ise yüzde 50 civarlarında gümrük vergisi alındığını anlattı.

İran pazarının Türk yatırımcılar için avantajlarının da olduğunu belirten Kural, şunları kaydetti:

"İran, petrol ve doğal gaz haricinde diğer sektörlerde çok bakir bir ekonomi. Bu bakir ekonomiyi değerlendirmemiz gerekiyor. Ayrıca 'dil' avantajımız var. İran'da 20-25 milyon civarında Azeri vatandaş var ve bunlar Türkçe biliyorlar ve Türk malları İran'da çok rağbet görüyor.

Vergi konusunda da bir vergi cenneti diyebilirim İran için... Çünkü hiç kimse vergisini ödemiyor. Bir yerde fatura istediğinizde, 'Al, sen doldur' diyorlar. Yani hiç önemsemiyorlar."

Yabancıların, bir İran şirketinin yüzde 49'undan fazlasına ortak olamayacağını da anlatan Faik Kural, şube açmanın ise "çok kolay" olduğunu söyledi.

"İran taklit ürün cenneti"

Faik Kural, İran'da taklit ürünlerin "çok fazla" olduğunu, özellikle otomotiv sektöründe İranlıların Türk mallarını, Çin'de birebir ürettirip İran'da pazarladıklarını belirterek "İran, bir taklit ürün cenneti diyebilirim. İran'da taklit malla savaş, ancak o malın patentinin İran'da alınmasıyla mümkün oluyor" diye konuştu.

İran'da işçilik ve enerjinin de "çok ucuz" olduğunu vurgulayan Faik Kural, "10 Yıl sonra İran'da ekonomik ortam çok iyi olacaktır. Bu yarı bakir pazarı kaçırmamalıyız diye düşünüyorum. Ancak, adımlarımızı temkinli atmalıyız" dedi.