Türkiye'nin yatırım açığı 305 milyar dolara ulaştı

İSTANBUL - Türkiye'nin net uluslararası yatırım pozisyonu açığı, AKP'nin iktidarda olduğu 2003-2007'yi kapsayan beş yıllık dönemde iki buçuk kattan fazla büyüyerek 85.1 milyar dolardan 305 milyar dolara çıktı. Merkez Bankası, Türkiye'nin Şubat 2008 sonu itibariyle gerçekleşen ödemeler dengesi büyüklükleri ile birlikte, dış varlık-yükümlülük dengesini ifade eden uluslararası yatırım pozisyonunun 2007 sonu itibariyle düzeyini de açıkladı. Buna göre 2002 sonunda sadece 85.1 milyar dolar olan uluslar arası yatırım pozisyonu açığı, 2003 sonunda 105.3 milyar, 2004 sonunda 126.6 milyar, 2005 sonunda 173.5 milyar, 2006 sonunda 197.2 milyar ve 2007 sonu itibariyle 305 milyar dolara ulaştı. Anılan dönemde uluslar arası yatırım pozisyonu açığı yüzde 258.4 oranında 219.9 milyar dolar büyüdü. 2000 yılında 100 milyar dolara yaklaşan uluslar arası yatırım pozisyonu açığı ağır ekonomik kriz yılı olan 2001'de 84.2 milyar dolara çekilmiş, 2002 sonu itibariyle de 85.1 milyar dolar olmuştu. AKP'nin iş başında olduğu dönemde Türkiye'nin dış varlıkları, yüzde 166.7 büyüyerek 167 milyar 389 milyon dolar olurken, dış yükümlülükleri yüzde 219.5 büyüyerek 472 milyar 393 milyon dolara çıktı. Böylece uluslararası yatırım pozisyonundaki açık 2007 sonu itibariyle 308 milyar 3 milyon dolar düzeyinde oluştu. Ülkenin dış yükümlülüklerinin dış varlıkları ile karşılanamayan kısmını ifade eden söz konusu açık, 2002 sonunda 85 milyar 78 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. Türkiye'nin uluslararası yükümlülükleri ise anılan beş yıllık dönemde yüzde 219.5 oranında 324 milyar 544 milyon dolar büyüyerek 472 milyar 393 milyon dolara çıktı. Bu kapsamda özellikle yurtiçinde doğrudan yatırımlardan kaynaklanan yükümlülüklerde adeta patlama yaşandı. Söz konusu yükümlülükler yüzde 674.3 artışla 145 milyar 521 milyon dolara çıktı. Portföy yatırımlarından kaynaklanan yükümlülükler de yüzde 405.1 artarak 120 milyar 629 milyon dolar oldu. Bunun 64 milyar 201 milyon dolarını hisse senetleri, 56 milyar 428 milyon dolarını devletin borç senetleri oluşturdu. Dış yükümlülükler kapsamında krediler aynı dönemde 77 milyar 270 milyon dolar net artışla 157 milyar 919 milyon dolara yükseldi. Bunun 37 milyar 266 milyon dolarının bankalar, 29 milyar 995 milyon dolarının genel hükümet, 10 milyon dolarının Merkez Bankası, 90 milyar 648 milyon dolarının ise diğer sektörlere ait olduğu belirlendi. Merkez Bankası kredileri yüzde 99.9, genel hükümet kredileri de yüzde 16.2 gerilerken, bankaların kredi hacmi yüzde 458.1, diğer sektörlerin kredileri de yüzde 201.2 artış gösterdi. Aynı dönemde ticari krediler de yüzde 191.2 artarak 21 milyar 726 milyon dolar oldu. Mevduat yükümlülükleri ise yüzde 55.9 artarak 26 milyar 598 milyon dolara çıktı.