Tuzla ve Yalova Norveç’e gemi üretim merkezi oldu

Murat ERDOĞAN

İSTANBUL - Tuzla ve Yalova'da kurulu sekiz tersane, adeta Norveçli firmaların üretim tesisi haline geldi. Çok farklı özel maksatlı gemilerin inşa edildiği tersanelerde ağırlığı balıkçı gemileri oluşturuyor. İnşası devam eden onlarca gemi bir yıl içinde armatörlere teslim edilecek.

Kargo gemi siparişi almakta zorlanan tersaneler, kızaklarını özel amaçlı gemilerle doldurmaya başladı. Geçen ay Oslo’da düzenlenen Nor-Shipping fuarında dağıtılan Neta Deniz dergisi, Norveçli firmaların Türk tersanelerinde devam eden projelerine yer verdi. Tuzla ve Yalova’da bulunan sekiz tersanede Norveç’e ihraç edilmek üzere onlarca projenin inşası devam ediyor. Projelerin büyük kısmını balıkçı gemiler oluşturuyor.

Tersan'a, Kuzey'den yeni gemiler geliyor

Norveç'e ilk anahtar teslim balıkçı gemisi ve Türkiye'nin ilk LNG yakıtlı gemisini inşa eden Tersan, Norveç'ten yeni siparişler almaya devam ediyor. Üç yıllık süre içinde ondan fazla sipariş anlaşmasına imza atan Tersan, yılın hemen başında Norveçli armatörün Rusya'da yaptırdığı iki balıkçı gemisini Türkiye'ye getirip donatımını yapmak için anlaşma imzaladı. Tersanede halen Norveçliler için yedi balıkçı gemisinin inşası devam ediyor. Gemilerin hepsi yıl içinde firmalara teslim edilecek.

Beşiktaş seri üretime geçti

2012'nin sonunda Norveçli iki farklı armatörlük şirketinden siparişler alan Beşiktaş Tersanesi, yanındaki VBG Tersanesi'ni de alarak yeni inşa kapasitesini genişletti. Tersanede şu an Norveç Faroe Adaları merkezli Thor firması için 65 metrelik dört tane sismik destek gemisinin inşası devam ediyor. 2014'ün üçüncü çeyreğinde teslimi başlayacak gemilerden 4 tane de opsiyon sipariş bulunuyor. Tersane ayrıca yine Norveçli balıkçılık şirketi Ytterstad için inşasına devam ettiği 75 metrelik derin deniz balıkçı gemisini de gelecek yıl teslim edecek.

Cemre non-stop devam ediyor

Kurulduğu günden buyana Norveçli armatörlere kabuk gemi yapan Yalova'da kurulu Cemre Tersanesi,  yedi yıllık süreçte yaklaşık 30 gemi inşa ederek ihraç etmeyi başardı.  Artık anahtar teslim gemi üretmeye başlayan Cemre Tersanesi, şu sıralar, Norveçli balıkçılık şirketi Osterfjord için 74 metrelik bir balıkçı gemi inşasına devam ediyor. Tersanenin inşa ettiği 28. gemisi olan gemi gelecek yıl teslim edilecek.

Çeliktrans balıkçı tekne üretiyor

Çeliktrans Tersanesi, Norveçli armatör Aqua Star için canlı balık taşıyan bir gemi inşaatına başladı. 1000 metreküp taşıma kapasitesi bulunan balıkçı gemisinin yılsonunda teslim edilmesi planlanıyor. Tersane ayrıca Norveçli bir firma için iki yıl önce yaptığı 80 metrelik gırgır ağ teknesinin kız kardeşini başka bir Norveçli armatör için inşa ediyor. Bu tekne de yine yılsonunda teslim edilecek.

Dünyanın ilk LNG römorkörü Sanmar'dan

Römorkör inşasında uzmanlaşan Sanmar, şu anda Oslo merkezli Bukser og Berging firması için beş römorkörün inşasını sürdürüyor. Bu römorkörlerden iki tanesi LNG yakıtlı makine ve sistemlerle dontalıyor. Botlar inşa edildiğinde dünyanın ilk LNG yakıtlı römorkörleri olacak. Çevreci özelliğe sahip römorkörler, klasik römorkörlere nazaran yüzde 17 daha az sera gazı emisyonu (GHG) üretiyor.

Ada'dan çok farklı 5 proje

Norveçli bir firma ile dört feribot inşası için anlaşan Ada Tersanesi, serinin son gemisini de birkaç ay sonra suya indirecek. Dört ay gibi kısa bir sürede gemileri tamamlayıp teslim edecek olan tersane, yine bir Norveç firması için denizdeki rüzgar santrallerinin bakım-onarımını yapacak X-Bow tipi bir geminin inşasını sürdürüyor.  Ada tersanesi ayrıca, iki adet Fish Feeding Vessel ( balık çiftliklerini yemleme gemisi) ve bir platform destek gemi projesinin yapımına devam ediyor.

Çeksan iki balıkçıyı yılsonunda teslim edecek

Tübitak'ın sismik gemisini inşa eden Çeksan da şu sıralar Norveç için iki balıkçı gemisi inşa eden tersanelerden. Tersane, Aas Mek için iki adet balık taşıma gemisinin inşasına devam ediyor ve iki gemi de Aralık 2013'te teslim edilecek.

Sefine ilk feribotun ihracatına hazırlanıyor

Yalova'da faaliyet gösteren bir diğer tersane Sefine de, iki farklı Norveçli firma için gemi inşasına başladı. Şu an tersanede, Norled AS için 70 ve 25 araç kapasiteli iki feribot inşasının yanı sıra, Froy Rederi için de 3 bin metreküplük bir adet canlı balık gemisi yapımına devam ediyor. Tersane, feribotları yılsonunda,  78 metrelik balıkçı gemisini ise Haziran 2012'te teslim edecek.

Kocaeli Serbest Bölgesi'nde 19 proje inşası devam ediyor

Kocaeli Serbest Bölgesi'nde, 380 dönüm üzerine kurulu 7 tersane faaliyet gösteriyor. Serbest Bölgenin 2009 yılında toplam ticaret hacmi 810 milyon dolara yükselmiş fakat bir sonraki yıl, 387 milyon dolara geriledi. Tersaneler dışında bölgede bulunan diğer sektörlerde üretimin artmasıyla ihracat, 700 milyon dolara kadar çıktı fakat aynı yıl üç tersane hiç üretim yapamamış. 2008 yılında 5 bin olan istihdam geçen yıl bine geriledi. 2012 yılında bölgenin en aktif tersanesi olan Uzmar geçen yıl 9 tanesi ihracat 10 adet römorkör inşa etti.

Kocaeli Serbest Bölgesi Tersaneler Birliği verilerine göre; geçen yıl inşasına başlanan veya devam eden proje sayısı 19. 2013 ile 2014 yıllarında teslimi planlanan projelerin 8 tanesi Brezilya, 6'sı Kuveyt,  ve 2 tanesi Mısır ve bir tanesi de Türkiye için inşa ediliyor. İki proje ise satış aşamasında.