Ukrayna ve Kırım karıştı, nakliyeci alternatif güzergah arayışında

AYSEL YÜCEL

Ukrayna olayları sonrasında Kırım'ın Rusya'ya bağlanması Türk nakliyecisi için büyük belirsizlik yarattı. Kırım'ın statüsü değişti. Ancak Türkiye'nin BDT yönlü taşımalarında çok önemli bir merkez durumundaki Kırım'ın yeni statüsünü ne Türkiye tanıyor, ne de Ukrayna… Rusya şu sıralar gümrüklerdeki Ukraynalı görevlileri göndererek yerlerine yeni görevliler atıyor. Bu belirsizlik yüzünden Zonguldak'tan Kırım'a giden gemi seferleri durdu. UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, olası gelişmelere karşı alternatif güzergahlar üzerinde çalışmaya başladıklarını söyledi.

Rusya 'ek teminat' isteyebilir

Konuyu DÜNYA'ya değerlendiren Şener, "Önceden Kırım'a gidince Ukrayna'ya gitmiş oluyorduk. Ama şimdi Rusya'ya gitmiş olacağız. Şu anda bir belirsizlik var. Rusya, Ukraynalı gümrük görevlilerini göndermiş. Rus gümrük görevliler yerleştiriyor. Zonguldak'tan gemiler belirsizlik nedeniyle sefer yapmıyor. Bizim tanımadığımız bir ülke oldu. Orada diplomatik temsilcimiz de yok. Gitmek riskli. Bir başka konu da TIR sistemini tanımıyor Rusya. Ek teminat istiyordu. Bu durumda Kırım'a gidince ilave teminat isteyecek mi? Belirsizliklerden biri bu. Devamında Rusya'ya geçebilecek miyiz? Rusya'dan transit geçiş belgelerimiz vardı. Şimdi Kırım'dan geçişler de transit belgesi ister mi? Bunları bilmiyoruz" diye konuştu. Olası yaptırımlar, Ukrayna'nın Kırım varışlı ve çıkışlı TIR'lara olası engeli, evraklarını tanımaması gibi olumsuz senaryolar üzerine çalışma başlattıklarını belirten Fatih Şener, şöyle konuştu: "Büyükelçiliğimiz, Dışişleri Bakanlığı, Ekonomi ve Ulaştırma Bakanlığımız kanalıyla gelişmeleri takip ediyoruz. Diğer güzergahlara ilişkin tespitleri resmi kurumlarımıza ilettik. Şayet Rusya ile Ukrayna arasında büyük bir kriz yaşanırsa, sınırları kapatırsa, bizim Rusya'dan Ukrayna'ya girişte transitte de aksaklıklar olabilir. Kırım'ın Rusya'ya uygulayacağı statüler bize sıkıntı yaratabilir. ‘Ukrayna'ya giderseniz size transit belge vermiyorum' diyebilir. Rusya zaten sorun şu anda. Yaklaşık 40 bin taşımamız, 10 bin belgemiz var. Kırım'a taşımalar da Rusya sayar belge isterse… Zaten belgeler yetmiyordu."

UND 3 alternatif belirledi

Ukrayna'nın Rusya, Kazakistan ve BDT ülkelerine ulaşımda transit konumu itibariyle ihracat taşımaları için kilit bir noktada olduğuna dikkat çeken Şener, Ukrayna'ya sefer yapan 4 gemi hattı bulunduğu ve bu 4 gemi hattından ikisinin Kırım'a ulaştığı bilgisini verdi. Olası senaryolara karşı alternatif güzergah çalışmalarının yapılması gerektiğine dikkat çeken Şener, UND'nin üç alternatif üzerinde çalıştığını belirterek, bu alternatifl eri şöyle sıraladı: "Birincisi, Türkiye'den Rusya'ya direkt gemi hattı; Türkiye - Rusya arasında (Samsun - Novorossisk) bir gemi hattı var. Ancak Novorossisk'te yaşanan beklemeler, alınan ve tam detayları tespit edilemeyen ücretler taşımalarımız için risk. Bu yüzden Rusya'da başka bir limana Ro-Ro hattının kurulması faydalı olacak. İkincisi, Türkiye – Gürcistan - Rusya sınır kapısı; Rusya dışında, Kazakistan'a güney bölgelerinden giden ihracatımız için de süre ve maliyet avantajı getirdiği için önemli. Ancak Rus gümrüğü verimli ve hızlı çalışmıyor. Üçüncüsü; sınır kapısı, Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Slovakya - Polonya - Beyaz Rusya - Rusya'ya ve üzerinden ulaşımda maliyetlerimizi çok arttırsa bir alternatif olarak ihracatçılarımıza sunulabilir." UND yetkilileri, Kırım'da her an için olağanüstü gelişmeler yaşanması ihtimaline karşılık alternatif hatlar devreye girene kadar varış noktaları Ukrayna olan araçların Odesa, Rusya veya Rusya üzerinden üçüncü ülkelere geçiş yapacak araçların ise doğrudan Rusya ile kurulu Ro-Ro hatlarını kullanmalarını tavsiye ediyor.

Gümrük kapandı, Zonguldak'tan Kırım'a giden Ro-Ro seferleri durdu

Kırım'da gümrük işlemlerinin durduğu ve bu nedenle Zonguldak'tan bölgeye yapılan Ro-Ro seferlerinin durduğu bilgisini veren UND İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Alper Özel, DÜNYA'ya şu açıklamayı yaptı: "Rusya, Ukraynalı gümrük memurlarını çıkardı. Rus gümrük memurlarını koyacak. Gümrük işlemleri yapılmıyor. Kırımlı gümrük yetkilileri gönderildi. Rus gümrük yetkilileri gelecek. Rusya Federasyonu gümrük networkü kurulacak deniyor ama bunun ne kadar süreceği belli değil, Bu nedenle şu anda Zonguldak'tan Kırım'a Ro-Ro seferleri durdu. Zonguldak'tan kalkan gemiler Kırım'a gidiyor onun üzerinden Ukrayna'ya geçiliyordu. Bu alternatif kapandı gibi. Kırım'a gidebiliriz, ‘Ruslar bizi alır sizi Ukrayna sınırına kadar götürürüz' diyebilir. Ama Ukrayna diğer taraftan sınır kapısı açacak mı bunu bilmiyoruz. Ukrayna diyebilir ki, ‘Kırım sınırını açmıyoruz ve Kırım'dan gelen araçları almıyoruz.' Direkt Ukrayna'ya gidecek araçlar için kaygımız yok, ancak Ukrayna üzerinden Rusya'ya çok fazla transit taşımamız var. Rusya diyebilir ki, Ukrayna'dan gelen TIR'ları kabul etmiyorum. Ya da Ukrayna, Kırım sınırında kapı açmayabilir. her şey belirsiz. Geçen yıl Kırım üzerinden bu bölgeye Türk nakliyeciler 10 bin, yabancı araçlar ise 19 bin taşıma gerçekleştirmişti. Bu rakamlar düşecek gibi görünüyor."