Uzmanlardan bankalara KKM uyarısı:! Hedefler tutmazsa kâr düşer

Birol BOZKURT

Yarın faiz kararını açıklayacak olan Merkez Bankası’nın TL mevduatı teşvik etmek amacıyla KKM payında sınırlamaya gitmesi sonrası KKM dönüşüm hedeflerinin bankacılık sektörünü nasıl etkileyeceği merak ediliyor. Hedefleri tutturamayan bankaların kârlılığında düşüş olabileceği uyarısında bulunan uzmanlar, mevduat faizlerinin de yüzde 40’ın üzerine çıkmasını bekliyor.

Uzmanlar ayrıca Merkez Bankası’nın faizleri yüzde 20’ye yükseltmesini tahmin ediyor. Merkez Bankası’nın sadeleşme süreci kapsamında, yabancı para mevduattan KKM’ye dönüşüm hedefi uygulamasına ve TL payına göre ilave/indirimli menkul kıymet tesis uygulamasına son verildi. Yapılan düzenlemelerle TL mevduatların artması, kur korumalı hesaplardan TL mevduata geçiş sağlanarak 125 milyar dolara kadar ulaşan KKM’nin azaltılması hedefleniyor.

Merkez Bankası bankaları dinledi

Reuters’te yer alan habere göre Kur Korumalı Mevduatı azaltmayı amaçlayan yeni adımlar sonrası yapılan bir toplantıda bankaların eleştirilerini dinleyen Merkez Bankası, "zorlukların farkında" olduğu ancak düzenlemelerin sağlıklı aktarım mekanizması için "gerekli" olduğu mesajı verdi.

Toplantıya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay ile bankacılık, finansal kuruluşlar genel müdürlüğü çalışanları katıldı. Bankaların genel müdür yardımcılarının ve Hazine işlemcilerinin de yer aldığı toplantıda 150 civarında katılımcı bulunuyordu. Bir bankacı, "Bankalar TCMB'ye yeni düzenlemeler hakkında fikirlerini ve endişelerini iletti.

Yeni belirlenen hedeflerin sektöre mevduat başta olmak üzere önemli etkileri olacak. Tahvil tutma zorunluluğu belirli alanlardan kaldırılırken belirli alanlara yeniden geldi. Bu gibi riskleri bankalar TCMB'ye iletti. TCMB'nin eleştirilere rağmen uygulamalarda kararlı olduğunu gördük ancak zorlukların farkında olduklarını da söylediler" diye konuştu.

Toplantıya katılan bir başka bankacı ise bankaların eleştirilere yönelik TCMB'nin verdiği en net yanıtı şöyle özetledi: "Tekrardan normalleşmeyi sağlamak için, parasal aktarım mekanizmasının sağlıklı çalışmasını sağlamak için bu süreci uygulamak zorundayız. Zorlukların farkındayız." Bankacılar hafta sonu yapılan düzenlemelerin TL mevduat faizlerinde yükseliş ve yılsonuna kadar KKM'de %15'in üzerinde düşüş getirebileceğini hesaplıyor.

Bahçeşehir Üniv. Öğr. Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ünalmış: Merkez Bankası oyunun kurallarını yeniden belirliyor

Son alınan kararlardan da gördüğümüz üzere Merkez bankası oyunun kurallarını tekrar belirliyor. Bazı kuralları öğrendik ama bazı kuralları henüz bilmiyoruz. Ticari kredilerde faizler hangi seviyeye kadar gidecek onu şu anda kestirmek zor.

Perşembe günü merkez bankasının faiz artırmasını bekliyoruz. Benim beklentim yüzde %20'ye yükseltilmesi yönünde. Bankacılık açısından bakarsak, kredi faizleri nereye kadar yükselebilir? Bunu bilirsek mevduat faizlerinin de hangi seviyelere yükselebileceğini tahmin edebiliriz. Kabaca hesaplamak gerekirse; mevduat faizi için 1 yıllık enflasyon tahmini (%42) artı %4 reel faiz ile %46'lık bir tahmin yapabiliriz.

Bankanın kâr payını ve maliyet farklılıklarını da düşünürsek kredi faizlerinin %50-60 aralığına yükselmesi beklenebilir. Eğer bankalar ilan edilen hedefleri tutturamazlarsa düşük faizli Hazine tahvili tutmak zorunda kalacaklar. Mevduat faizlerinin yükseldiği bir ortamda %19 civarında faiz ile tahvil tutmak bankaların kârlılıkları açısından olumsuz olacaktır.

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener: Faiz oranlarını yükseltmek Liralaşmaya katkı sağlar

Merkez Bankası’nın bu düzenleme ile yapmak istediği asıl amaç TL vadeli mevduatları artırmak ve desteklemektir. İkinci en önemli amaç ise 125 milyar dolara ulaşan KKM'yi azaltmaktır. Üçüncü bir amaç ise döviz hesaplarını azaltmak ve kıymetli maden depo hesaplarını sınırlamaktır.

Getirilen yeni uygulama ile öncelikle Merkez Bankası faiz kararları sonrası %30’un altına düşen TL mevduat faizlerinin yüzde kırklı seviyelere kadar yükselebilir. Ayrıca yüksek faiz vermek istemeyen bankaların düşük faizli tahvil alımlarını artırmaları da olasılıklar içerisindedir. Aslında %58’deki yılsonu enflasyon tahmini düşünüldüğünde bankaların Türk Lirası mevduata verdikleri faiz oranlarını yükseltmesi Liralaşmayı artıracak bir unsurdur. Ancak bu durum bankaların kârlılık oranlarını sınırlı da olsa aşağıya çekebilecektir.

“KKM önermeye devam edeceğiz”

İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, Kur Korumalı Mevduat'ın bugün hala en cazip ürün olduğunu söyledi. Bloomberg HT'ye değerlendirmelerde bulunan Aran, "Alınan son kararlara rağmen KKM bugün için hala en cazip üründür. Bugüne dek müşterilere ne kadar bunu inanarak anlatsak da 'yabancı para mevduatta kalacağım' diyenlerin hâlâ ciddi birikimi var. Mevduatın yüzde 43'ü yabancı parada tutuluyor. Biz İş Bankası olarak KKM'deki müşterilerimize TL mevduata dönmeleri telkininde bulunmayacağız.

MB'nin faiz kararı yarın

TCMB beklentilerin altında kalan 900 baz puanlık faiz artışı ardından Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Hatice Karahan'ın da katıldığı yenilenen kadrosuyla alacağı faiz kararını Perşembe günü 14:00'da açıklayacak. Bankacılara göre bu hafta sonu alınan KKM kararı faiz artışlarının sınırlı kalmaya devam edeceğinin de bir göstergesi. Reuters anketine katılan 17 ekonomistin tamamı %17.5 seviyesindeki politika faizinde artış beklerken, tahminler %18 ila %20.5 bandında yer alıyor.