Altıncı bölgeye yatırım teşviki 'dopingi'

Ekonomi Bakanlığı verilerinden yapılan derlemeye göre, bu yılın ocak-haziran döneminde özellikle 6. bölgeye yönelik yatırım teşvik belgeleri ve öngörülen sabit sermaye tutarında artış göze çarptı.

Bu yılın ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yatırım teşvik belgesi sayısı yüzde 31 artışla 3 bin 781'e, öngörülen sabit sermaye yatırım tutarı yüzde 13 artışla 50,8 milyar liraya ulaştı. Söz konusu dönemde öngörülen istihdam ise yüzde 57 artarak 104 bin 84'e yükseldi.

Öngörülen yatırım tutarının sektörlere göre dağılımında ilk sırayı 16,9 milyar lirayla hizmetler sektörü alırken, bunu 16,7 milyar lirayla imalat, 16,2 milyar lirayla enerji ve 1 milyar lirayla madencilik sektörü izledi. Öte yandan bin 412 belgeyle liste başı imalat sektörü oldu, bu sektörü bin 371 belgeyle enerji, 905 belgeyle hizmetler ve 93 belgeyle madencilik takip etti.

Söz konusu dönemde sabit sermaye tutarı birinci bölgede (İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Muğla, Antalya, Bursa, Eskişehir) 18 milyar 693 milyon lira, ikinci bölgede (Adana, Aydın, Bolu, Çanakkale, Denizli, Edirne, Isparta, Kayseri, Kırklareli, Konya, Sakarya, Tekirdağ, Yalova) 7 milyar 927 milyon lira oldu. Bu tutar, üçüncü bölgede (Balıkesir, Bilecik, Burdur, Gaziantep, Karabük, Karaman, Manisa, Mersin, Samsun, Trabzon, Uşak, Zonguldak) 5 milyar 420 milyon lira, dördüncü bölgede (Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Düzce, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Malatya, Nevşehir, Rize, Sivas) 9 milyar 459 milyon lira, beşinci bölgede (Adıyaman, Aksaray, Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli, Yozgat) 3 milyar 142 milyon lira, altıncı bölgede ise (Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van, Bozcaada, Gökçeada) 4 milyar 914 milyon lira olarak öngörüldü.

Bu yılın ocak-haziran döneminde teşvik belgesi sayılarında ilk sırayı bin 169 belgeyle birinci bölge alırken, bu bölgeyi 603 belgeyle ikinci bölge, 597 belgeyle dördüncü bölge, 530 belgeyle üçüncü bölge, 456 belgeyle beşinci bölge ve 416 bölgeyle altıncı bölge takip etti. Bu yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine teşvik belgesi sayısı en çok artan ise altıncı bölge oldu. Altıncı bölgeye yönelik yatırım teşvik belgesi sayısı söz konusu dönemde yüzde 72 arttı. Artış oranı; birinci bölgede yüzde 43,6, ikinci bölgede yüzde 1,3, üçüncü bölgede yüzde 13, dördüncü bölgede yüzde 60, beşinci bölgede ise yüzde 19 olarak kayıtlara geçti.

Kimler yararlanabiliyor?

Türkiye'de Yatırım Teşvik Programı kapsamındaki uygulamalarla sağlanan desteklerden, her bir uygulamanın gerektirdiği koşulları sağlamak şartıyla gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, birlikler, kooperatifler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üniversiteler, dernekler ve vakıflar, yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye'deki şubeleri faydalanabiliyor.

4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu'na göre yabancı ülke vatandaşı gerçek kişiler ve yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiler tarafından Türkiye'de kurulan şirketler Türk şirketi statüsünde oldukları için Yatırım Teşvik Programı kapsamındaki desteklerden yerli yatırımcılarla eşit koşullarda faydalanabiliyor.

Merkezleri Türkiye dışında bulunan yabancı şirketlerin Türk Ticaret Kanunu'na göre Türkiye’de kurdukları, şirket statüsünde olmayan "şubeler" de desteklerden faydalanabilecekler arasında yer alıyor.

Öte yandan Türkiye'de yatırım yapmak isteyen yabancı gerçek kişiler Türkiye’de kuracağı anonim veya limited şirketle yurt dışında kurulmuş bir yabancı şirket ise yine Türkiye’de kuracağı anonim veya limited şirketle ya da şubeyle Yatırım Teşvik Programından faydalanmak üzere başvuruda bulunabiliyor.