Kredi genişlemesinin üçte biri İstanbul’dan geldi
BDDK verilerine göre 2012 yılında net 112.3 milyar lira genişleyen yurt içi kredilerdeki artışın 37.1 milyar lira ile üçte biri, Türkiye toplamında yüzde 39.5 paya sahip olan İstanbul’un kredi hacmindeki büyümesinden kaynaklandı. İstanbul 8.5 milyar TL il
YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Naki BAKIR
İSTANBUL - Ekonomide ısınma göstergesi olan kredi genişlemesi, 2012’de tüketim ve yatırımların yavaşlamasına bağlı olarak hız keserken, yıllık artışın üçte biri, toplam hacimde yaklaşık yüzde 40 paya sahip olan İstanbul’dan kaynaklandı. DÜNYA’nın BDDK verilerinden yaptığı hesaplamaya göre geçen yıl net 112.3 milyar liralık genişleme ile 785.1 milyar liraya ulaşan yurt içi kredi hacmindeki bu artışın 37.1 milyar lira ile yüzde 33’ü, İstanbul’un kredi hacmindeki büyümesinden kaynaklandı.
Ancak İstanbul’un kredi hacmi geçen yıl yüzde 13.6 ile toplamdakinin altında bir büyüme ile 310 milyar liraya yükseldi. İstanbul’un toplam kredi hacminde 2011’de yüzde 40.6 olan payı, 2012 sonunda yüzde 39.5’e indi.
ÜÇ BÜYÜKLER YÜZDE 57’Yİ OLUŞTURDU
2012 sonu itibariyle toplam kredi hacminde İstanbul’u 89.9 milyar TL ile Ankara, 44.3 milyar TL ile İzmir izledi. Üç büyük ilin kredi hacmi 444.2 milyar lira ile Türkiye toplamının yaklaşık yüzde 57’sini oluşturuyor. Kredi hacminde daha sonra 26.7 milyarla Antalya, 25.3 milyarla Bursa, 18.2 milyarla Kocaeli, 17.4 milyarla Adana, yaklaşık 16 milyarla Gaziantep, 13 milyarla Konya ve 11.8 milyarla Mersin izliyor. Bu on ilin toplam kredi hacmi yüzde 15.3 büyüyerek 572.6 milyar liraya yükselirken, toplamdaki payı yüzde 73.8’den yüzde 72.9’a geriledi. Diğer 71 ilin toplam kredi hacmi ise yüzde 20.5’le daha hızlı bir büyüme kaydederek 212.5 milyar liraya, bunun toplamdaki payı da yüzde 26.2’den yüzde 27.1’e yükseldi. Geçen yıl kredi hacmindeki miktarsal artışta İstanbul’u 11.6 milyar lira ile Ankara, 6.8 milyarla İzmir, 4.2 milyarla Antalya, 3.8 milyarla Bursa izledi. Kocaeli yaklaşık 3 milyar, adana 2.9 milyar, Gaziantep 2.7 milyar, Konya 2.5 milyar, Mersin 1.7 milyar liralık kredi genişlemesi kaydetti. On ilin kredilerindeki toplam artış 76.1 milyar lira ile Türkiye toplamındaki artışın yüzde 68’ini oluşturdu. Diğer 71 ilin kredilerindeki toplam artış ise 36.2 milyar lira oldu.
KREDİ ARTIŞ HIZINDA SİİRT BİRİNCİ
Kredilerde oransal artışta ise toplam hacimde çok küçük paya sahip illerden Siirt yüzde 106.6 ile birinci oldu. Siirt’in 2011’de 766 milyon TL olan kredi hacmi, 2012’de bu artışla 1.6 milyar liraya ulaştı. Artış hızında Siirt’i yüzde 43’le Bitlis, yüzde 37.4’le Muş, yüzde 37.2 ile Mardin ve yüzde 33.7 ile Ağrı olmak üzere yine aynı konumdaki iller izledi. Daha sonra yüzde 33.4’le Karaman, yüzde 33.2 ile Erzurum, yüzde 30.3’le Bingöl, yüzde 30.2 ile Karabük ve yüzde 29.6 ile Osmaniye geldi. Bu iller içinde en büyük kredi hacmine 3.7 milyar TL ile Erzurum sahip bulunuyor. Geçen yıl kredi hacminde en düşük artışı ise yüzde 6.6 ile Zonguldak kaydetti. Hatay yüzde 8.5’le kredileri en az artan ikinci, Hatay yüzde 11’le üçüncü il oldu.
Toplam kredilerin yarıya yakınının kullandırıldığı İstanbul yüzde 13.6 ile, toplamda en düşük paya sahip illerden Şırnak da yüzde 13.9 oranıyla kredi hacmi en yavaş artan ilk 5 il arasında yer aldı.
BATIK KREDİDE DİYARBAKIR İLK SIRADA
BATIK KREDİDE DİYARBAKIR İLK SIRADA
İstanbul 8.5 milyar TL ile batık kredi miktarında da başı çekiyor. Takipteki alacak miktarında İstanbul’u 2.5 milyar TL ile Ankara, 1.7 milyar TL ile İzmir izliyor. Antalya’nın takipteki kredi borcu 1 milyar liraya yaklaşıyor. Takipteki alacak miktarı Adana’da 708 milyon, Bursa’da 677 milyon, Mersin’de 488 milyon, Kocaeli’de 442 milyon, Denizli’de 393 milyon, Konya’da 359 milyon lirayı buluyor. Geçen yıl batık kredi miktarı en hızlı artan il ise yüzde 77.8’le Batman oldu. Ancak bu ilin batık kredi miktarı sadece 55.1 milyon lira. Büyüme oranında Batman’ı yüzde 73.2 ile Muş, yüzde 72.2 ile Osmaniye, yüzde 71.2 ile Karaman, yüzde 66.5’le Niğde izledi. Türkiye ortalamasında yüzde 2.7’den geçen yıl yüzde 2.9’a yükselen takipteki alacak miktarının kredi hacmine oranında ise Diyarbakır yüzde 6.3’le birinci sırada yer almaya devam etti. Diyarbakır’ın batık kredi oranı önceki yıla göre 1 puan artış gösterdi. Batık kredi oranında Diyarbakır’ı yüzde 5.1’le Düzce, yüzde 5’le Zonguldak, yüzde 4.2 ile Denizli, yüzde 4’le Mersin izliyor.
MEVDUATIN YARISI İSTANBULLUNUN
BDDK verilerine göre 2012 yılında toplam yurt içi mevduat hacmi yüzde 10.4 oranında net 69.6 milyar liralık artışla 737.3 milyar liraya yükseldi. İstanbul, 340.2 milyar TL ile toplam mevduat hacminin tek başına yüzde 46.1’ine sahip bulunuyor. Geçen yıl toplam mevduattaki 69.6 milyar liralık artışın da 32.4 milyar TL ile yarıya yakını İstanbul’da gerçekleşti. Ankara’nın mevduat hacmi yüzde 15.2 oranında net 16.7 milyar liralık artışla 126.8 milyara, İzmir’in mevduatı yüzde 10 oranında net 3.8 milyarlık artışla 41.7 milyar liraya ulaştı. Mevduat hacminde ilk üç ili 17.4 milyarla Antalya ve Bursa, 13.2 milyarla Kocaeli, 11.6 milyarla Adana, 9.1 milyarla Konya, 8.2 milyarla Mersin, 7.6 milyarla Muğla izliyor. On ilin toplam mevduat hacmi593.2 milyar lira ile Türkiye toplamının yüzde 80.5’ine ulaştı. Bu on ildeki toplam mevduat geçen yıl yüzde 11.2 oranında net 59.8 milyar lira artarken, 71 ilin toplam mevduatı yüzde 7.3 oranında 9.9 milyar liralık artışla 144.1 milyar lira oldu. 71 ilin toplam mevduattaki payı geçen yıl gerileyerek yüzde 20’nin altına indi.
SİİRT MEVDUATTA DA İLK SIRADA
Bu arada yüzde 45.6 oranıyla Siirt’in geçen yıl kredilerin yanı sıra mevduat hacmindeki büyüme hızında da birinci olduğu belirlendi. Mevduattaki büyüme hızında bu ili yüzde 20.5’le Zonguldak, yüzde 19.9’la Bayburt, yüzde 19.6 ile Kocaeli, yüzde 17 ile Karabük izledi. Siirt kredilerin mevduat hacmine oranında da yüzde 280.9’la başı çekiyor. Kredi/mevduat oranında bu ili yüzde 270.9’la Gaziantep, yüzde 262 ile Osmaniye, yüzde 233.4’le Şanlıurfa, yüzde 227.8’le Mardin izliyor. Söz konusu oran kredi ve mevduatta en büyük paya sahip illerden İstanbul’da yüzde 91.1, Ankara’da yüzde 70.9, İzmir’de yüzde 106.1 düzeyinde bulunuyor.