Yerli yatırımcı, geleneği bozmadı

İSTANBUL - Borsa İstanbul'da işlem yapan yerli yatırımcılar önceki 4 yılda olduğu gibi, 2013 yılında da yabancı yatırımcılardan daha başarılı oldu.

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) tarafından her yıl hazırlanan Türkiye Sermaye Piyasası Raporu'nun 2013 sayısı yayımlandı.

Rapora göre, 2013 yılında Borsa İstanbul'da işlem hacimlerindeki artış, kurumsal finansman gelirleri ve kaldıraçlı işlemlerin aracı kurumların gelirlerini olumlu etkiledi. Sektörün net karı önceki yıla göre yüzde 82 artarak 529 milyon liraya yükseldi.

Raporda, 2013'ün ikinci yarısında gelişmiş ekonomilerin toparlanma sürecine girmesiyle, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) tahvil alım programında azaltmaya yönelmesinin gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkilediği hatırlatıldı.  

Türkiye ekonomisinin 2013 yılında küresel ve yerel risk unsurlarına karşın iç talep kaynaklı olarak yüzde 4 büyüme kaydettiği vurgulanan raporda, " 2013 yılında Türk lirası dolar karşısında yüzde 20, avro karşında ise yüzde 25 değer kaybederken; yıllık TÜFE artışı yüzde 5'lik hedefi 2,4 puan aştı ve yüzde 7,4 oldu" denildi.

Günlük ortalama işlem hacmi yüzde 33 arttı

2013 yılında dolar bazında yüzde 28 değer kaybeden BIST 100 endeksinin uluslararası karşılaştırmalarda Peru'dan sonra en fazla değer kaybeden ikinci borsa olduğu ifade edilen raporda, Borsa İstanbul'da işlem gören pay senetlerinin toplam piyasa değerinin yüzde 8 düşerek 504 milyar TL'ye gerilediği kaydedildi.

Raporda, günlük ortalama işlem hacminin yüzde 33 artarak 3,3 milyar TL'ye ulaştığına değinilerek, "2013'te yerli bireyler pay senedi işlemlerinde en yüksek paya sahip grup olmaya devam etse de payları 4 puanlık düşüşle yüzde 59'a indi. Yabancı yatırımcıların işlem hacmindeki payı önceki yıla göre 3 puan artarak yüzde 20 oldu" ifadesine yer verildi.

Kurumsal finansman işlemleri tahvil ihraçlarıyla canlandı

2013 yılında birincil halka arz sayısının 19 olduğunu ve halka arz tutarının 1,4 milyar TL'ye  ulaştığı belirtilen raporda, aracı kurumların tamamladığı kurumsal finansman işlemlerinin sayısının, tahvil ihraçlarındaki canlanma ile 409 olduğu kaydedildi.

Rapora göre, menkul kıymet yatırım fonlarının portföy büyüklüğünün 31 milyar TL'de kalmasına karşın, emeklilik yatırım fonlarının 2013 yılında devlet desteğinin etkisiyle yüzde 30 büyüdü.

Aracı kurumların toplam geliri yüzde 23 arttı

Raporda, aracı kurumların 2013 yılı toplam gelirlerinin yüzde 23 artarak 1,4 milyar TL'ye yükseldiği, işlem hacimlerindeki artışla komisyon gelirlerinin 670 milyon TL'ye çıktığı, buna karşın ortalama komisyon oranlarının ise gerilemeye devam ettiği görüldü.

Kurum portföyüne yapılan işlemlerden kaydedilen kazancın, kaldıraçlı işlemlerden elde edilen 225 milyon TL'lik yüksek gelirin etkisiyle yüzde 43 artarak 344 milyon TL'ye çıktığı ifade edilen raporda, "Halka arz gelirlerindeki artış ile toplam kurumsal finansman gelirleri 133 milyon TL'ye çıkarken, aynı dönemde varlık yönetimi gelirleri de yüzde 32 artarak 57 milyon TL'ye ulaştı. Sektör giderleri ise yüzde 18 artarak 1,2 milyar TL'ye çıktı. Bu tutarın yarısı personel giderlerine ayrıldı" denildi.

Raporda, ağırlıkla kaldıraçlı işlemlerde uzmanlaşmış kurumların pozitif etkisiyle sektörde çalışan sayısının 222 kişi artarak 5 bin 480'e çıktığı dikkati çekti.

Raporda, "Komisyon gelirlerindeki artış, kurumsal finansman gelirleri ve kaldıraçlı işlemlere ek olarak bir aracı kurumun iştirak satışından elde ettiği 230 milyon TL'lik gelirin de katkısıyla aracı kurum sektörünün net karı 290 milyon TL'den 529 milyon TL'ye çıktı" değerlendirmesine yer verildi.

Son 5 yıldır yerli yatırımcı yabancılardan daha iyi  

Raporda, 10 yabancı şirket ve 10 yabancı fonun toplam pay senetlerinin yaklaşık yüzde 15'ine sahip olduğu belirtilirken, ayrıca yerli bireylerin halka açık pay senetlerinin yüzde 19'una sahip olduğu ve bunun yaklaşık yarısının, portföy büyüklüğüne göre ilk sırada olan 1.000 yatırımcıda olduğu kaydedildi.

Rapora göre, 2013 yılında yabancı yatırımcıların pay senedi portföyleri dolar cinsinden yüzde 28, yerli yatırımcılarınki ise yüzde 20 değer kaybettiği görülürken, yabancı yatırımcıların pay senetlerini ortalama elde tutma süresi 12 aydan 10 aya düşerken, yerli yatırımcılarda bu süre fazla değişmeyerek bir buçuk ayda kalması dikkati çekti.

Yabancı yatırımcıların 2013 yılında pay senedi işlemlerinde 22 milyar dolar zarar ettiği ifade edilen raporda, yerli yatırımcıların ise toplam 9 milyar dolar zarar ettikleri kaydediliyor.

Son 5 yıllık karşılaştırmanın yayımlandığı raporda, 5 yıldır üst üste yerli yatırımcıların, yabancı yatırımcılara göre daha başarılı olduğu dikkati çekiyor.