2012'de dünya eski liderlere veda etti
2012, dünya ekonomisinde kriz sözcüğünün yerini koruduğu, hatta şok edici gelişmelerin artık alışılageldiğinden eskisi kadar şok yaratmadığı bir yıl oldu.
YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Evrim KÜÇÜK
Yeni yıla girmemize sayılı günler 2012 yılında yaşananlar konusunda hafızamızı tazeleyelim.
Veda etmek üzere olduğumuz yıla acı bir haberle başladık. Ömrünü Kıbrıs davasına adayan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, tedavi gördüğü Yakındoğu Üniversitesi Hastanesi'nde çoklu organ yetmezliği nedeniyle 87 yaşında vefat etti.
Yılın ilk ayında Türkiye'yi yakından ilgilendiren bir diğer gelişme de Fransa Senatosu'nun 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının inkarını suç sayan yasa teklifini kabul etmesiydi. 86'ya karşı 127 oyla kabul edilen yasa teklifinde, "Kanunlar tarafından tanınan soykırımların inkarı yasaklanır" ifadesi yer alıyordu. Fransa Parlamentosu, 2001 yılında, "Fransa, 1915'deki Ermeni soykırımını tanır" ifadesi bulunan bir yasayı onaylamıştı. Karar Türkiye'de büyük kamuoyu tepkisine neden oldu.
Yine ocak ayında Somalili korsanlar tarafından 8 Eylül 2010 tarihinde kaçırılan Malta bandıralı ticari gemide bulunan 3 Türk ve 15 Gürcü denizci serbest bırakıldı. Denizciler, Air Zena Havayolları'na ait uçakla 13 Ocak'ta Somali'den İstanbul'a getirildi. Gürcistan Devlet Başkanı Mikhail Saakaşvili ve Başbakan Erdoğan, 16 aydır rehin tutulan mürettebatı Atatürk Havalimanı'nda karşıladı.
Şubat ise ölüm haberlerinin manşetlere çok fazla çıktığı bir aydı. Amerikalı ünlü pop şarkıcısı Whitney Houston, 48 yaşında hayatını kaybetti. Houston, Los Angeles'ta Beverly Hilton Oteli'ndeki odasında ölü bulundu. Honduras'ın Comayagua kentindeki cezaevinde çıkan yangında 357 kişi öldü, 80 mahkum ağır yaralandı. Amerikalı gazeteci Antony Şadit Suriye'de hayatını kaybetti. Suriye'de, günlerce bombardıman altında kalan Humus kentinde görev yapan İngiliz Sunday Times gazetesi çalışanı Amerikalı Marie Colvin ve Fransız foto muhabiri Remi Ochlik hayatını kaybetti. Aşırı sağcılar tarafından öldürülen 8 Türk, bir Yunan ve ırkçı saldırıların tüm kurbanları için Almanya genelinde anma törenleri düzenlendi.
Baharda seçimler dünyanın gündeminde ilk sıraya oturdu.
Martta Rusya'da devlet başkanlığı seçimi yapıldı. Başbakan Vladimir Putin, oyların yüzde 63,82'sini alarak devlet başkanı seçildi. Mayısta Ermenistan'da parlamento seçimlerinde yüzde 44'lük oy oranıyla birinci çıkan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın lideri olduğu Cumhuriyetçi Parti, 131 sandalyeli parlamentoda 69 milletvekiliyle temsil edilmeye hak kazandı. Sırbistan'da Cumhurbaşkanı, milletvekilleri ve yerel yöneticilerin belirleneceği seçimler yapıldı. En fazla oyu alan Boris Tadiç ile Tomislav Nikoliç ikinci tura katılmaya hak kazandı. Boris Tadiç, Cumhurbaşkanı seçildi.
Yunanistan'da 6 Mayıs'taki genel seçimlerde hiçbir parti tek başına iktidar olacak oyu alamadı. Yeni Demokrasi Partisi'nin yüzde 18,8 oy oranıyla ilk sırada geldiği seçimin ardından 7 partili bir parlamento ortaya çıktı. Irkçı saldırılarıyla ünlü aşırı sağcı Altın Şafak partisi de parlamentoya girebildi. Batı Trakya'daki Türk Müslüman azınlık adaylarından 3 kişi de parlamentoya girdi. Suriye'de yarım asırdan bu yana ilk "çok partili" seçimler yapıldı. Fransa'da Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turu yapıldı. Seçimi, sosyalist aday Francois Hollande kazandı.
Suriye'nin kalbine bomba
Suriye'nin kalbine bomba
Temmuz ve ağustos aylarında İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN), Higss bosonu olması muhtemel yeni bir atomaltı parçacığı bulunduğu açıklandı. Diğer yandan Suriye'nin başkenti Şam'da Ulusal Güvenlik Kurulu'na yönelik düzenlenen intihar saldırısı tüm dikkatleri yeniden Suriye'ye çekti. Saldırıda, Devlet Başkanı Beşar Esad'ın özel temsilcisi Hasan Türkmani, Savunma Bakanı Davud Racha ve Genelkurmay Başkan Yardımcısı Asıf Şevket öldü. Saldırıyı, Özgür Suriye Ordusu üstlendi. BD'nin Colorado eyaletinde "Batman" filminin galasında silahlı bir saldırganın seyircilerin üzerine ateş açması sonucu 12 kişi öldü, 58 kişi yaralandı. Bilim dünyasında da yenilikler sürdü. NASA tarafından şimdiye kadar üretilmiş en zeki gezegenler arası gezginci robot olan Curiosity (Merak), Mars'a indi. NASA, Curiosity'den gelen Mars görüntülerini ertesi gün yayınladı.
Bu arada, Ay'a ilk ayak basan kişi olarak tüm dünyada tanınan astronot Neil Armstrong, 82 yaşında hayata veda etti
Eylül-ekim dünyada ilklere sahne oldu
Eylül-ekim dünyada ilklere sahne oldu
Son baharda aylarında Ortadoğu ve Suriye gündemdeki yerini korudu. Libya'nın Bingazi kentinde düzenlenen saldırıda ABD Büyükelçisi Chris Stevens ve 3 Amerikalı çalışanı öldü. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Özel Temsilcisi Angelina Jolie, Türkiye'ye sığınan Suriyelilerin bulunduğu kampları ziyaret etmek amacıyla Gaziantep'e geldi. Ayrıca ilklere imza atıldı. NASA'nın Mars'taki uzay aracı Curiosity, iniş yaptığı bölgede, bir zamanlar yüzey boyunca akan nehrin izlerini buldu. 2012 Nobel Barış Ödülü'ne Avrupa Birliği layık görüldü. Serbest düşüşte ses duvarını aşan ilk insan olarak tarihe
geçmeyi hedefleyen 43 yaşındaki Avusturyalı ekstrem sporcu Felix Baumgartner, helyum balonla çıktığı stratosfer tabakasında kendini boşluğa bıraktı ve yere inmeyi başardı. Diğer yandan ABD, yıkıcı Sandy kasırgasının etkisine girdi. Sandy, ABD'nin bugüne kadar karşı karşıya kaldığı en maliyetli kasırgalardan biri olarak kayıtlara geçti.
Ekonominin iki devi yeni yönetimini belirledi
(PAGE)
Ekonominin iki devi yeni yönetimini belirledi
Kasım ve aralık aylarında dünya gündemine damga vuran en önemli iki olay, dünyanın en büyük ve ikinci büyük ekonomileri ABD ile Çin'de yeni yönetimin belinlenmesiydi. ABD'de halk, başkanlık seçimi için sandık başına gitti. Demokrat Parti'nin adayı Barack Obama ikinci kez ABD başkanlığına seçildi. Obama, zafer konuşmasında, "Beyaz Saray'a her zamankinden daha kararlı ve daha ilham almış şekilde döndüğünü" söyledi. Çin'in siyasi değişimi açısından tarihi öneme sahip olan ve Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) yeni yöneticilerinin belirleneceği ÇKP 18. Ulusal Kongresi yapıldı. Çin Devlet Başkan Yardımcısı Şi Cinping'in, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri olduğu açıklandı. Suriye ile ilgili gelişmeler dünyanın gündemindaki yerini korudu. Katar'ın başkenti Doha'da toplanan Suriye muhalefeti, "Suriye Ulusal Koalisyonu" adlı yeni bir çatı örgüt kurulması üzerinde anlaşmaya vardı. Suriye Ulusal Koalisyonu başkanlığına Muaz el-Hatib seçildi. NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, Türkiye-Suriye sınırına yerleştirilmek amacıyla Türk hükümetinden patriot talebi aldıklarını açıkladı.
Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin yeni anayasal düzenlemeler çerçevesinde aldığı kararları protesto amacıyla ülke genelinde düzenlenen gösterilerde şiddet olayları meydana geldi.
Filistin BM'de "üye olmayan gözlemci devlet"statüsü kazandı. ABD'nin Connecticut eyaletindeki Newtown kentinde 20 yaşındaki Adam Lanza, birlikte yaşadığı annesini öldürdükten sonra Sandy Hook İlkokulu'nu bastı. Öğrencilerin ve okul personelinin üzerine ateş açan Lanza, 20'si çocuk 26 kişiyi katletti.