”Batması gereken kurum batmalı”
SPK Başkanı Akgiray herhangi br şirketin "batmasına izin verilmecyek kadar büyük" olarak tanımlanmasının kabul edilemez olduğunu söyledi.
İSTANBUL - Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray, bundan sonra sermaye piyasalarında "batırılamayacak kadar büyük, batırılamayacak kadar borçlu, batırılamayacak kadar sistemik, bu kurum batarsa felaket olacak" düşüncesinin kabulünün mümkün olmadığını belirterek, "Çünkü birisinin kabahatini başkaları taşıyor. Bundan sonra kötü yönetilen, kötü kararlar alanın batmasına izin verecek bir yaklaşım gerekiyor" dedi.
Akgiray, Forum İstanbul 2010'un "Sermaye piyasalarının derinliği ve reel sektörün canlanışı" başlıklı oturumda yaptığı konuşmada, krize ilişkin olarak 15-20 yıldır sinyaller geldiğine değinerek, "Ama regülatörler tam tarihinde uyudu. Arada sırada çıkan kanunlar, yeni düzenlemeler oldu tabii ama hep bu olayın geleceğini yansıtan değil, birtakım menfaatleri kollayan veya birtakım güncel sıkıntıları gideren düzenlemelerdi" diye konuştu.
2007'den sonra uluslararası global finans sisteminin çökmenin eşiğine geldiğini hatırlatan Akgiray, "Hükümetler, devletler böyle hızlı davranmasaydı -ABD, İngiltere vesaire şimdi Avrupa aynı şeyi yapmaya çalışıyor- çok enteresan bir çöküş yaşayabilirdik. Ucundan döndü diye bugün temenni ediyoruz, daha yüzde 100 emin de değiliz maalesef" dedi.
Akgiray, önümüzdeki yıllarda finans piyasasında epey değişmiş, reforma uğramış, daha etkin ve hedefe kilitlenmiş yeni uluslararası regülasyon sistemi görüleceğine dikkati çekerek, bunun, 2007-2010 kriz sebeplerine bakıp, onları tedavi etmek yoluyla yapılmasının, en büyük korkuları olduğunu söyledi.
Finansal düzenlemenin üç ana hedefini, "fiyat istikrarı", "sistemin istikrarının, sağlamlığının korunması", "yatırımcının ve piyasaya olan güvenin korunması" şeklinde sıralayan Akgiray, bu üç ana hedefi adımlayarak kanun, tebliğ yazılırsa doğru yapılabileceğini belirtti. Akgiray, "2009'da Lehman şu hatayı yapmıştı, o yüzden bir daha olmasın' diye yaklaşırsak, tarih boyunca yaptığımız hatayı tekrar yapıyor olacağız" dedi.
SPK Başkanı Akgiray, sistemik riski ciddiye almak gerektiğini vurgulayarak, şu görüşleri dile getirdi:
"Batırılamayacak kadar büyük, batırılamayacak kadar borçlu, batırılamayacak kadar sistemik, bu kurum batarsa felaket olacak' düşüncesinin kabulü mümkün değil. Çünkü birisinin kabahatini başkaları taşıyor. Bu da herhalde silinmesi gereken bir düşünce. Bundan sonra kötü yönetilen, kötü kararlar alanın batmasına izin verecek bir yaklaşım gerekiyor."
Dünya hisse senedi piyasalarının toplam büyüklüğünün, 50-60 trilyon dolar civarında iken İMKB'nin büyüklüğünün 250 milyar dolar civarında bulunduğunu kaydeden Akgiray, Türkiye'de sermaye piyasalarının ana pazarı olan hisse senetleri piyasasının ekonominin büyüklüğüne göre çok az geliştiğini söyledi.
Akgiray, "Ekonomi son 8-10 yılda çok iyi büyümüş, ama borsamız göreli olarak dünya ortalamasının gerisinde kalmış. En az 3 misli büyürse, 600-700 milyar dolarlık toplam değerinde borsa yapabilirsek, dünya ortalamasını yakalıyoruz. Dünya ortalaması da insana heyecan veren, 'bak ne iyi yaptım' denecek bir rakam değil. Onu geçmek durumundayız" değerlendirmesinde bulundu.
"Gerçek ekonomik kriz henüz başlamadı"
Schloer Consulting Group Başkanı Hardy Schloer ise "gerçek ekonomik krizin henüz başlamadığı" görüşünü paylaşarak, "Asıl kriz 2012'de başlayacak, 2015'e kadar sürecek. İkinci kriz ise 2018'den 2025'e kadar devam edecek" dedi.
Schloer, bu krizlerin açık hesaplardan ve batı toplumundaki nüfusun artan harcamalarından kaynaklanacağını dile getirdi.
Deloitte Hindistan Başekonomisi Shanto Ghosh, krizde bir başka bir dibin daha görüleceğini, ABD ve Japonya'nın tutarlı iyileşme belirtisi göstermediğini belirterek, enflasyon korkusunun olduğunu, ancak bunun yönetilemeyeceğini düşünmediğini kaydetti.
Kurtarma paketlerinin uzun vadede gerçekten kurtarıcı olmadıklarını ifade eden Ghosh, daha sistematik önlemler alınması gerektiğini söyledi.