Bedelsiz Otomobil İthali
Hasan AKDOĞAN / Dayanak
Bedelsiz otomobil ithali, Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında Karar ile Bedelsiz İthalat Şahsi Mahiyette Bazı Eşyanın Bedelsiz İthaline İlişkin Tebliğ hükümleri uyarınca gerçekleştirilebiliyor.
Hak sahibi
I- İkamet nakli
a) Yurtta bir takvim yılında 6 aydan fazla kalmamış olmaları kaydıyla Türkiye gümrük bölgesi dışında en az 24 ay (Türkiye'de bir takvim yılında 45 güne kadar kalışlar yurt dışındaki ikamet süresinden sayılır) ikamet ettikten sonra kanuni ikametgahlarını kesin olarak Türkiye'ye nakledenler
b) Kararname ile yurt dışındaki milli veya milletlerarası kadrolara atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri (Bunlar için Türkiye gümrük bölgesi dışında en az 24 ay ikamet şartı aranmaz)
İkametgahlarını naklettikleri son giriş tarihinden en az 6 ay öncesinden beri yurt dışında bulundukları ülkede adlarına kayıtlı ve adlarına kaydının yapıldığı yıl itibariyle (kayıt ve model yılı dahil) 3 yıldan eski olmayan kullanılmış motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaları gümrük vergilerinden muaf olarak ithal edebilirler.
II- Vatandaşlığa geçiş
Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle kanuni ikametgahını yabancı bir ülkeden Türkiye gümrük bölgesine kesin olarak nakleden kişilerin (evlilik suretiyle Türk vatandaşlığına geçenler hariç) ikametgahlarının naklinden önceki Türkiye'ye son giriş tarihinden en az 6 ay öncesinden beri yurt dışında bulundukları ülkede adlarına kayıtlı ve adlarına kaydının yapıldığı yıl itibariyle (kayıt ve model yılı dahil) 3 yıldan eski olmayan kullanılmış motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtalarının ithalinde gümrük vergileri aranmaz. Bunların Türkiye gümrük bölgesi dışında 24 ay ikamet etmeleri şart değildir.
Motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtası ithali aile ünitesine tanınır.
Verilen hak şahsın taşıması gereken şartlara bağlı olduğundan, otomobil ithal başvurusu hak sahibi tarafından bizzat yapılır ve eşlerden biri, diğeri adına kayıtlı aracı ithal edemez.
III- Veraset
Türkiye gümrük bölgesi dışında yerleşik kişilerin ölümü ile Türkiye'de ikamet eden veya Türkiye'ye kesin olarak dönen Türk uyruklu mirasçılarına intikal eden kullanılmış bir adet motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtası ithalinde gümrük vergileri aranmaz.
Muafiyet, mücbir sebepler saklı kalmak kaydıyla, ölene aidiyetinin ve namlarına gelenlere intikalinin kanaat verici resmi belgelerle ispatı şartıyla, veraset ilamı tarihinden itibaren 12 ay içinde getirilen motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtası için tanınır.
Temel şartlar
Muafen ithal edilmiş olan motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaları, serbest dolaşıma girdiği tarihten itibaren 12 ay geçmedikçe, gümrük idaresine bildirilmeden belli bir para karşılığı veya karşılıksız olarak ödünç verilemez, teminat olarak gösterilemez, kiralanamaz, devredilemez veya satılamaz.
Muafen ithalinden itibaren geçmesi gereken 12 aylık sürenin bitiminden önce ödünç verilen; teminat olarak gösterilen, kiralanan, devir edilen veya satılan motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtalarına ait gümrük vergileri, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'na göre tahsil olunur. Bu durumda yükümlüler hakkında ayrıca cezai takibat yapılır.
İthal işlemi tamamlanan motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaları için gümrük idarelerince düzenlenecek trafik şahadetnamesine şerh konularak ilgili trafik idaresine gönderilir.
Muafiyet, sadece, kişinin ikametgahını nakletmek amacıyla Türkiye'ye son giriş tarihi itibariyle 6 ay içerisinde getirip giriş beyanında bulunduğu, motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaları için tanınır.
Yapım türü ve malzemeleri itibariyle bedeli mukabili yahut bedelsiz olarak eşya veya sürücüsüyle birlikte 10 ya da daha fazla kişi taşıyacak şekilde imal edilmiş, römorklu veya römorksuz çekici de dahil olmak üzere, her çeşit motorlu karayolu aracı ve esas olarak insan veya insan taşımaktan başka basit amaçlara yönelik olan her türlü vasıtanın yukarıdaki maddeler kapsamında muafen ithali mümkün değildir:
Bedelsiz otomobile ilişkin şartlar sağlanmış ve yabancı bir ülkede yeniden ikamet tesis edilmiş olsa da, bu şekilde ithalat yapılmasından itibaren 5 yıl geçmedikçe aynı kişilerin motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtalarının muafen ithaline ilişkin talepleri kabul edilmez.
Müracaat süreleri
a) Yurt dışında 24 ay ikamet eden Türk vatandaşları, ikametlerini naklettikleri son giriş tarihinden,
b) Kamu görevlileri; görev sürelerinin bitiminden sonraki giriş tarihinden,
c) Türk vatandaşlığına geçenler vatandaşlık kararından sonra adlarına nüfus kağıdının düzenlendiği tarihten itibaren 6 ay içinde,
d) Miras yoluyla ithalatta veraset ilamı tarihinden itibaren 12 ay içinde,
İthal konusu malların teslim edildiği gümrük idaresine bizzat müracaat edebilirler.
Bu Tebliğde belirtilen müracaat sürelerini ve yurtta 6 aydan fazla kalmama kaydını mücbir sebepler dikkate alınarak 30 güne (30 gün dahil) kadar uzatmaya ilgili gümrük idareleri yetkilidir. Müracaatların bu süreler bitmeden ve mücbir neden belgesi ile birlikte yapılması zorunludur.
Müracaat yeri ve şekli
Araçların ithali amacıyla İstanbul Yeşilköy Otomotiv İhtisas Gümrük Müdürlüğü, Gebze Otomotiv İhtisas Gümrük Müdürlüğü (Gebze Gümrük Müdürlüğü), İzmir Gümrük Müdürlüğü ve Ankara Bedelsiz İthalat ve Naklihane Gümrük Müdürlükleri'nden herhangi birisine aşağıda belirtilen belgelerle birlikte müracaat edilmesi gerekmektedir.
1- Müracaat formu (gümrük idaresinden temin edilir),
2- Pasaport veya pasaport yerine geçen belgeler (göçte pasaport ibrazı zorunlu değildir)
3- İrsaliye veya taşıt giriş formu
4- Teslim Tesellüm Belgesi (işlemleri aynı gün tamamlananlar için bu belge aranmaz)
5- Vukuatlı nüfus kayıt örneği (aile ünitesi uygulanan hallerde)
6- İkamet ettikleri ülkede, işverenden ilişkilerinin kesildiğine dair belge ile İş ve İşçi Bulma Kurumundan işsizlik parası veya yardımı almadıklarını, keza ilgili makamlardan mevcut ikamet kaydını sildirdiklerini belgelemeleri, ayrıca ihtiyarlık sigorta primi kesintilerini durdurduklarına dair belgeyi, eğer okuyorlarsa okulla ilişiklerinin kesildiğini gösterir belgeyi Konsolosluklarımıza ibraz etmeleri üzerine ikametgahın nakledildiğine dair Konsolosluklarımızca düzenlenecek belge
7- Taşıt araçları için (motosikletler dahil) hak sahipleri adına kayıtlı mülkiyet ve trafik belgeleri
8- İthalat talebinde bulunmayan eşin 5 yıl geçmedikçe yeniden ithal izni verilmesi için müracaat etmeyeceğine dair tasdikli beyanname taahhütname
9- Veraset yoluyla yapılacak ithalatla veraset ilamı
10- Göç suretiyle yapılacak ithalatta vukuatlı nüfus kayıt örneğine ilave olarak Türk vatandaşlığına geçişi gösterir belgeler
11- Kamu görevlilerince yapılacak ithalatta görev belgesi
Müeyyide
Bu kapsamda yapılacak ithalat işlemlerinde ithal hakkı elde etmek amacıyla, belgelerde tahrifat yapanlara, bunların sahtesini ibraz edenlere, bu amaca yönelik olarak belge tanzim ederek ibraz edenlere bedelsiz ithal izni verilmez. Bu kişiler ve bunlara yardım edenler ve vekilleri hakkında kanuni kovuşturma yapılır. Belirtilen şekilde hakkında soruşturma açılanlar bu durumun devamı süresince, suçlu görülmesi halinde devamlı olarak ithalat işlemleri ile ilgili olarak vekil dahi tayin edilemezler.