Çalışma izni ve ikamet tezkeresi birleşiyor

RIZA EROĞLU
riza.eroglu@tr.pwc.com

Ülkemizde hem yabancı yatırımların artması hem de az gelişmiş ülkelerden yaşanan göçün bir sonucu olarak yabancı istihdamı artmaktadır. İstihdam edilenlerin bir kısmı yabancı yatırımlar aracılığı ile ülkemize gelen üst düzey yönetici ve teknik uzmanlardan oluşmakta bir kısmı ise ülkemize göre iş olanakları sınırlı bulunan daha az gelişmiş ülkelerden gelen ve genellikle hizmet sektöründe istihdam edilen bakıcı, ev hizmetlisi gibi çalışanlardan oluşmaktadır. 

Şirketler açısından en önemli sorunlardan biri şirket yönetiminde ya da şirket için kilit bir pozisyonda bulunacak yabancının da bakıcı olarak istihdam edilecek yabancının da aynı mevzuat düzenlemelerine göre çalışma izni alabilmesidir. 

Diğer bir sorun ise çalışma izni süreci ile ikamet tezkeresi süreci arasında uyumsuzluklardır. Özellikle İstanbul’da ikamet tezkeresine ilişkin yoğunluk nedeniyle geç randevu verilmesi sürecin kesintiye uğramasına neden olmaktadır. Bu hususta yaşanan gecikmelerden dolayı birçok yabancı çalışanın işbaşı yapamadığı ya da yapılan denetimlerde çalışma izni ve ikamet tezkeresi tarihleri arasındaki tutarsızlıklardan dolayı idari para cezası uygulandığı bilinmektedir. 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve ilgili bürokratları bu konuda alışılmadık bir özveri ve çözüm odaklı yaklaşım ile uygulamada karşılaşılan sorunların aşılması için çaba göstermektedirler. Y

Yabancıların çalışma izni sürecinin iyileştirilmesi aynı zamanda Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) bünyesinde çalışmalarına devam eden İstihdam Teknik Komitesi’nin de eylem maddelerinden birisidir. Bu çalışmalar ışığında hazırlanan 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 11.04.2013 tarihinde yayınlanmış ve birkaç maddesi dışında yayımı tarihinden bir yıl sonra yani 11.04.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6458 Sayılı Yasa’nın getirdiği yenilikleri birkaç başlık altında özetlemek istiyorum. 

1- Çalışma izinleri, ikamet tezkeresi birleşecek

Yabancıların alacakları çalışma izinleri, ikamet tezkeresi yerine geçecek ve ayrıca emniyet birimlerinden ikamet izni alınmasına gerek kalmayacaktır. Bu sayede, yabancıların çalışma izni süreci ile işe başlama süreçleri kısalacak, bürokratik engeller azalacaktır. 

2- İkamet başvuruları yurtdışında

Türk temsilciklerinden de yapılabilecek Eski uygulamada ikamet başvuruları sadece Türkiye’den yapılabilmekteyken artık ikamet başvuruları diğer ülkelerdeki Türk temsilciliklerinden yapılabilecek bu sayede Yabancılar ikamet tezkeresi alarak Türkiye’ye giriş yapabileceklerdir. 

3- Türkiye’de okuyan yabancı öğrenciler çalışma izni alabilecek

Ön lisans, lisans ve lisan üstü eğitim gören yabancıların çalışma iznine başvurmaları mümkün değildi ancak yeni düzenleme ile çalışma iznine başvurabilecekler. 

4- Gayrimenkul alacak, iş kuracak yabancılara 1 yıllık ikamet izni verilecek

Mevcut düzenlemede 3 ay olarak verilen ikamet izinleri, yeni düzenleme ile bir yıla çıkarılacak. 

5- Uluslararası koruma getirilecek

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile hiç kimse, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulacağı veya ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensup olması veya siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının veya hürriyetinin tehdit altında bulunacağı yere gönderilmeyecektir. 

Sonuç olarak; Yasa yürürlüğe girmekle birlikte uygulamada bazı sıkıntıların çıkması ve zaman içinde çözülmesi kuvvetle muhtemeldir. Özellikle çalışma izinlerinin ikamet tezkeresi yerine geçmesi yabancıların çalışma izni ve işbaşı yapma süreçlerini kısaltacak önemli bir düzenlemedir. Bir diğer önemli düzenleme ise Türkiye’de iş kuracak yabancılara verilecek olan ikamet izni süresinin arttırılmasıdır. Yatırım ortamını iyileştirecek ve yabancıların çalışma izni sürecini kolaylaştıracak benzer düzenlemelerin devam etmesini umuyoruz.