Doçentlik sınavında yabancı dil puanı düşürülüyor

ANKARA - Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nde yapılacak değişiklikle, doçentlik sınavına başvurabilmek için gerekli yabancı dil puanının 65'ten 60'a indirilmesi öngörülüyor.

Taslakta, sınava başvuru ve sınavla ilgili ayrıntılı düzenlemelerin yanı sıra "intihal" konusu da yeniden ele alınıyor.

Alınan bilgiye göre YÖK, 18 Haziran 2008 tarihli 5772 sayılı Kanun doğrultusunda, doçentlik sınavına ilişkin usul ve esasları belirleyen yönetmelik taslağı hazırlayarak, görüş almak üzere Üniversitelerarası Kurul'a (ÜAK) gönderdi.

Taslağa göre, doçentlik sınavı ancak anabilim dalı veya bilim dalında açılabilecek. Belirli bir bilim disiplininin anabilim dalı veya bilim dalı olarak kabulüne ÜAK yetkili olacak. ÜAK'nin anabilim dalı veya bilim dalı olarak belirlediği bilim disiplinleri, her yıl Ocakta güncellenmiş olarak YÖK'ün internet sitesinden yayımlanacak.

Adaylar ancak doktora veya tıpta uzmanlık yapmış ya da sanatta yeterlik sahibi olduğu anabilim dalında veya aynı anabilim dalı altında yer alan bilim dallarından birinde doçentlik başvurusunda bulunabilecek.

Başvurular nisan veya ekim ayları içinde olacak

Doçentlik başvuruları nisan veya ekim ayları içinde ÜAK'ın belirleyeceği bir tarihe kadar yapılacak.

Doçentliğe başvuracak adayların şu koşulları taşımaları gerekiyor:

 -Bir anabilim veya bilim dalında Türkiye'de doktora veya tıpta uzmanlık yapılmış ya da yurt dışında yapılmış olan doktora veya tıpta uzmanlık öğreniminin ÜAK tarafından bir anabilim veya bilim dalı ile ilişkilendirilerek denkliğinin kabul edilmiş olması,

- Merkezi yabancı dil sınavında başarılı olunması,

- Doktora, tıpta uzmanlık veya sanatta yeterlik unvanı iktisap edildikten sonra, doçentlik başvurusunda bulunulacak olan anabilim dalında özgün bilimsel yayın ve çalışmaların yapılmış olması.

Doçentlik başvuruları, ÜAK'a yapılacak. ÜAK bünyesinde Doçentlik Sınav Komisyonu kurulacak. Bu Komisyon, farklı bilim disiplinlerindeki anabilim veya bilim dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasından ÜAK'ın seçeceği 21 profesörden oluşacak.

Yabancı dil sınavı

Taslakta, doçentlik başvurusunda bulunabilmek için adayın İngilizce, Fransızca veya Almanca'dan birinde, merkezi yabancı dil sınavında en az 60 puan alarak başarılı olması öngörülüyor. Bu puan daha önce 65 olarak belirlenmişti.

Uluslararası düzeyde yapılan yabancı dil seviye tespit sınavlarındaki başarı notunun doçentlik başvurusu için aranan merkezi yabancı dil sınavındaki başarı şartını karşılayıp karşılamadığına YÖK Yürütme Kurulunca karar verilecek.

İngilizce, Fransızca veya Almanca dilinin anadili olarak konuşulduğu ülkelerdeki bir yükseköğretim kurumunda lisans veya doktora öğrenimi görmüş ve bu öğreniminin denkliği Türkiye'de kabul edilmiş olan kişilerin doçentlik başvurusu için merkezi yabancı dil sınavına girme şartı bulunmayacak.

ÜAK, Doçentlik Sınav Komisyonunun önerisi üzerine, doçentlik başvurusunda bulunan adaylardan her biri için 5 kişilik bir jüri ve bu jüri için 2 yedek üye belirleyecek.

Başarılı bulunan aday, sözlü sınava tabi tutulacak

Doçentlik sınavı, eser incelemesi ve sözlü sınav olmak üzere, iki aşamada yapılacak. Doçentlik sınav jürisini oluşturan asıl ve yedek üyeler, eserlerin kendilerine ulaştığı tarihten itibaren 3 ay içinde, adayın akademik çalışmalarının her birini değerlendirerek hazırladıkları ayrıntılı ve gerekçeli kişisel raporlarını iki nüsha olarak, mensubu bulundukları üniversite rektörlüğü aracılığı ile ÜAK'a gönderecek.

Değerlendirmeye esas alınan jüri raporlarının birer nüshası, eser incelemesi sonucuna ilişkin bildirim yazısıyla birlikte adaya gönderilecek. Değerlendirmeye esas alınan jüri raporları itibarıyla çoğunlukla eser incelemesinde başarılı bulunan aday, sözlü sınava tabi tutulacak. Sözlü sınavın yapılacağı yer, tarih ve saat, ÜAK tarafından adaya, mazereti kabul edilenler dışındaki asıl ve yedek jüri üyelerine bildirilmek üzere, mensubu oldukları üniversite rektörlüklerine ve sınavın yapılacağı üniversite rektörlüğüne bildirilecek.

Sözlü sınavın yapılacağı üniversitenin rektörü, sınav için gerekli fiziki ve teknik imkanları hazırlamakla yükümlü olacak.

Sözlü sınav sonunda jüri, adayın başarılı olup olmadığına çoğunlukla karar verecek ve  bu karar düzenlenen tutanakta imza altına alınacak. Bu karar, jüri başkanı tarafından jüri üyeleri önünde adaya sözlü olarak bildirilecek. Sözlü sınavda başarılı olanlara ÜAK tarafından Doçentlik Belgesi verilecek.

Adayın sözlü sınava gelmemesi halinde, bu durumu tespit amacıyla düzenlenen tutanak, jüri üyeleri tarafından imza altına alınacak. Sözlü sınava ilişkin olarak düzenlenen tutanak, jüri başkanı tarafından ÜAK'a gönderilmek üzere sınavın yapıldığı üniversite rektörüne veya rektörün sınavın yapılmasıyla ilgili olarak görevlendirdiği dekana imza karşılığında teslim edilecek.

Sözlü sınava gelmeyen aday, bu sınava gelmesine engel olacak nitelikte bir mazeretinin ortaya çıkması halinde, bu mazeretini, varsa belgeleyen evrakla birlikte ÜAK'a bildirecek. Üniversitelerarası Kurul, mazeret olarak bildirilen sebep hakkında, bildirim tarihini izleyen ilk toplantıda karar verecek. Mazeret bildiriminde bulunmaması veya bildirdiği mazeretin Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilmemesi halinde, aday sözlü sınavda başarısız sayılacak.

Sözlü sınava gelmeyen adayın bildirdiği mazeret sebebinin kabul edildiğine dair ÜAK tarafından karar verildiği takdirde, sözlü sınav, ÜAK'ın yeniden belirleyeceği yer, tarih ve saatte yenilenecek.

Sözlü sınavda başarısız olan veya başarısız sayılan aday, belirlenen sürelerde yeniden başvuruda bulunması halinde, tekrar sözlü sınava alınacak. Bu başvuruda, doçentlik başvurusu için aranan şartların taşındığına dair belgelerin yeniden ibrazı istenmeyecek. Tekrar sözlü sınava alınacak aday için yeni bir jüri oluşturulmayacak.

Alternatifler

Yönetmelik taslağında, sözlü sınavda başarısız olan adayların yeniden başvurusuna ilişkin dört ayrı alternatif sıralandı.

Birinci alternatife göre eser incelemesinde başarılı olmasına rağmen sözlü sınavlarda üç defa başarısız olan veya başarısız sayılan aday, yeni eserleri de eklemek suretiyle  yeniden doçentlik başvurusunda bulunabilecek. Bu durumda, aday için yeni bir jüri oluşturulacak ve eser incelemesi dahil doçentlik sınav süreci tekrarlanacak.

İkinci alternatifte, eser incelemesinde başarılı olmasına rağmen sözlü sınavlarda üç defa başarısız olan veya başarısız sayılan adayın sözlü sınav için yeniden başvurduğunda, bu sınavı yapmak üzere yeni bir jüri oluşturulması öngörülüyor. Yeni jüri oluşturulmasında üyelerin tamamının veya en azından mevcut jürinin salt çoğunluğu sağlayacak sayıda üyesinin değiştirilmesi şart olacak.

Üçüncü alternatife göre eser incelemesinde başarılı olmasına rağmen sözlü sınavlarda üç defa başarısız olan veya başarısız sayılan aday, sözlü sınav için yeniden başvurduğunda, bu sınavı yapmak üzere yeni bir jüri oluşturulacak. Yeni jüri oluşturulurken önceki jürinin bir veya iki üyesinin bu jüride görevlendirilmesi şart olacak.

Dördüncü alternatifte eser incelemesinde başarılı olmasına rağmen sözlü sınavda başarısız olan veya başarısız sayılan adayın sözlü sınav için yeniden başvurduğunda, bu sınavı yapmak üzere yeni bir jüri oluşturulması ve bu jürinin üyelerinin tamamının veya en azından mevcut jürinin salt çoğunluğu sağlayacak sayıda üyesinin değiştirilmesi şartı getiriliyor.

İntihal konusu yeniden ele alındı

Taslakta, "intihal" konusu da yeniden ele alındı. Buna göre, eser incelemesi yapan jüri üyeleri, başvuru dosyasında yer alan herhangi bir eserde intihal olduğunu tespit ederse, durum bir raporla ÜAK'a bildirilecek.

İntihal iddiası ile ilgili olarak bir karar verilinceye kadar, Üniversitelerarası Kurul doçentlik başvurusu ile ilgili herhangi bir işlem yapmayacak. ÜAK, intihal iddiası hakkında gerekli işlemlerin yapılması için durumu belgeleri ile birlikte YÖK'e gönderecek ve ayrıca diğer jüri üyeleri derhal durumdan haberdar edilerek, iddia sonuçlandırılıncaya kadar rapor hazırlamamaları sağlanacak.

İntihal iddiasıyla ilgili, Yükseköğretim disiplin mevzuatına göre işlem yapılacak. İntihal iddiasının doğru olmadığının tespiti halinde, doçentlik süreci kaldığı yerden devam edecek. İntihal iddiasının doğru olduğunun tespiti halinde, aday, doçentlik başvurusunda başarısız sayılacak. Adayın idari, cezai ve hukuki sorumluluğuna ilişkin hükümler saklı olacak.

Doçentlik sınavı için başvuru dosyasının içeriği bağlamında disipline aykırı bir durumun varlığı nedeniyle soruşturma başlatılmış olması halinde, durum ÜAK'a bildirilecek. Bu soruşturma sonuçlanıncaya kadar ÜAK, doçentlik başvurusu ile ilgili herhangi bir işlem yapmayacak.