Doğu ve Güneydoğu'da yatırım için "çözüm süreci" dopingi

 

 

İSTANBUL - Çözüm süreci, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yatırım ve istihdam beklentisini artırırken, terör nedeniyle uzun yıllardır değerlendirilemeyen ekonomik potansiyeli de açığa çıkaracak. En çok teşviğin verildiği 5. ve 6. Bölge'deki illerin bulunduğu Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da istihdam ve teşvik belgeleri bu yılın başından itibaren katlanarak artarken, çözüm süreciyle birlikte bu artışın daha da hız kazanacağı konuşuluyor.

 

Bölgede başta tekstil, tarım, hayvancılık, turizm, enerji ve madencilik olmak üzere çok sayıda sektörde büyük potansiyel bulunuyor. Çözüm sürecinin konuşulmasından bu yana bölgeye yatırım için bilgi amaçlı arayanların sayısı artarken, tekstil, yatırım için en çok sorgulanan sektör oldu. Çözüm sürecine paralel olarak yılın ikinci yarısından itibaren yatırımların başlayacağı ifade ediliyor. Terörün yarattığı sıkıntıları en fazla hisseden Hakkari ve Şırnak'ta ise umutlar çok daha büyük... Sınır ticareti beklentisi taşıyan Hakkari'de ilk yatırım bile geldi. Şimdiye kadar yatırımcılara "gelin" diyen

Şırnak ise sürecin olumlu sonuçlanmasıyla artık ilde yatırımlara geç başlayanın üzüleceğini düşünüyor. Tunceli'de de şu anda 80 bin olan nüfusun köye geri  dönüşlerle 3-5 yılda ikiye katlanması bekleniyor.

 

 

Diyarbakır OSB Müdürü Mehmet Özel, Ergani yolu üzerinde bulunan mevcut OSB'de küçük birkaç yer dışında alan kalmadığını ifade ederek, arsa tahsisi konusunda yeni bir OSB alanı için çalışma yaptıklarını, son aşamaya geldiklerini, bu yıl yeni OSB'de yer tahsis etmeyi planladıklarını bildirdi. Yatırımcıların ihtiyaçlarını karşılamak üzere 190 hektarlık yeni OSB'ye ağırlık verdiklerini ifade eden Özel, şunları kaydetti:

"Bize 210 firma başvurdu. Bir kısmının ihtiyacı karşılandı. Bu rakam 150'ye kadar düştü. Özellikle tekstil firmalarının bölgeye rağbeti var. Mevcut OSB'nin 2.5 kilometre  kuzey bölgesinde ek organize sanayibölgesi tasarlanıyor. 5-10-50 dönüm olacak şekilde ortalama 100 firmaya burada yer tahsis edilebilecek. Bize yapılan başvuralar gözönüne alındığında orta vadede ihtiyacın karşılanacağını, uzun vadede ise yeni bir OSB'ye ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. Daha büyük, kurumsal altyapısı sağlam, ihracat yapan, cirosu yüksek ve uzun vadeli düşünen firmaları burada daha çok görmek istiyoruz. Bize başvuran firmalarla sınırlı kalmayacağız. Gerekirse biz bu firmalara gideceğiz. Sektörel bazda ağırlık ise mobilya, tarım ve inşaatta." 

 

 

Çözüm süreciyle birlikte yumuşak bir hava olduğunu, kendilerine başvuran firmaların ne zaman arsa tahsis edebilecekleri konusunda bilgi aldığını anlatan Özel, "Şu anda güzel bir hava var. Bölgeye daha fazla yatırımın geleceği düşünülüyor. Çözüm süreciyle birlikte yatırım yapanlar 5-10 yıl sonra yatırım yapmayı planlayanlara göre daha kazançlı çıkacak" diye konuştu. Kuzey Irak'tan gelip Diyarbakır'da yatırım yapmayı planlayanlar olduğunun söylendiğini  ifade eden Özel, çözüm süreciyle beraber yatırım taleplerinin artmasına bağlı olarak 2. OSB'nin hemen yanında 3. bir OSB'nin gündeme gelebileceğini bildirdi.

Şanlıurfa OSB Bölge Müdürü Remzi İnalı da teşvikte 6. Bölge'de yer almalarından ötürü OSB'ye yoğun ilgi olduğunu ifade ederek, tekstil başta olmak üzere gıda gibi bazı sektörlere büyük talep olduğunu dile getirdi. Çözüm sürecinin etkisini önümüzdeki dönemde göreceklerini, bunun yatırımlara olumlu katkı sağlayacağını kaydeden Remzi İnalı, turizmin de yatırım için büyük potansiyel taşıdığına işaret etti.

 

 

 

 

Hakkari Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Şen, yıllardır ticaret ve yatırımdan söz edemediklerini, huzur ve güvenliğin gerçekleşmesinin en büyük hayalleri olduğunu ifade ederek, çözüm süreciyle birlikte havanın değiştiğini, iyi gelişmeler olacağına inandıklarını söyledi. "Sürecin olumlu sonuçlanmasıyla geçmişte kaybettiklerimizi kazanmaya başlayacağız" diyen Şen, Türkiye'nin de, ilin de geleceğinin buna bağlı olduğunu  söyledi. Ahmet Şen, madenciliğinson yıllarda Hakkari'de önemli bir sektör haline geldiğine ve bu potansiyelin değerlendirilmesi gerektiğine işaret ederek, Irak'a Üzümlü ve Derecik kapılarının kapalı olduğunu, bu kapıların yıl içerisinde açılmasını beklediklerini kaydetti. Bölgede büyük bir turizm

ve hayvancılık potansiyeli olduğuna da dikkati çeken Şen, süreçle birlikte batılı bir firmanın yaklaşık bir ay önce ilde açtığı tekstil atölyesinde yaklaşık 150 kişiye istihdam sağladığını bildirdi.

 

 

Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Osman Geliş, bugüne kadar ile yatırım yapılmamasının huzurun olmamasına bağlarken, "Çözüm süreciyle birlikte yatırımların büyük bir ivme kazanacağını düşünüyorum. Şimdiye kadar biz onlara 'gelin' diyorduk. Artık kendileri gelecektir. Çünkü yatırımın gelmemesi için bir engel kalmayacak. Huzur ortamı yaratıldığında geç kalanlar üzülecek" şeklinde görüşünü dile getirdi. Şırnak'ta madencilik, tarım ve hayvancılıkta büyük yatırım potansiyeli olduğuna işaret eden Osman Geliş, ilin geniş bir bölgeye hitap ettiğini de söyledi.

 

 

Bingöl Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Zahir Karlı, çözüm süreciyle birlikte ile bölgede ciddi bir yatırım beklediklerini ifade etti. Bunun teşviklerle desteklenmesi gerektiğini savunan Zahir Karlı, "Gelişmemiş iller ile ilgili teşviklerde bir ayrımcılık yapılması lazım. Yoksa insanları buraya çekemezsiniz" değerlendirmesini yaptı. Zahir Karlı, Bingöl ve çevresine bekledikleri yatırımların kentte büyük potansiyel taşıyan tarım, hayvancılık ve madencilik ile ilgili olacağını kaydetti. Bitlis Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davut Tezcan, sürecin olumlu gitmesi, barışla sonuçlanması halinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun Dubai olacağını savundu. Güvenlik için ayrılan kaynak ile altyapı sorunlarının çözüleceğini belirten Tezcan, bu durumda, birçok yatırımcınını bölgede yeraltı kaynaklarına atırım yapmayı düşündüğünü kaydetti. Bitlis'te büyük bir turizm potansiyeli olduğuna işaret eden Tezcan, tekstil, mobilya, tarım ve gıda alanında faaliyet gösteren orta ölçekli 30 firmanın OSB'de arsa tahsisi için ön görüşme yaptığını bildirdi.

 

 

 

 

Van Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mirza Nadiroğlu, Türkiye'nin önündeki en büyük engelin terör olduğunu belirterek, hızla değişen dünyada Türkiye'nin artık enerjisini terörle tüketmemesi gerektiğini söyledi. Terörün sona

erdiği takdirde bölgedeki ekonomik potansiyelin ortaya çıkacağını ve yatırım hamlesinin başlayacağını ifade eden Nadiroğlu, şöyle devam etti: "İlk 3 etabı tamamen dolan OSB'mizde yatırımcılara yer tahsisi için 60 hektarlık 4. etap çalışmasına

başladık. Şu an Van'da yatırım yapmak isteyen 140 civarında firmamız sırada beklemektedir. Güven ve huzur ortamının sağlanmasıyla bölgenin cazibe merkezi olan Van ekonomik anlamda neden bir Gaziantep veya Kayseri olmasın. Söylemleri bile bahar havası yaratan barışın hakim kılınmasıyla, Van ekonomisi çok kısa bir sürede birkaç kat büyüyecektir."

Barışın sağlanmasıyla Türkiye üzerindeki kara bulutların dağılacağını belirten Nadiroğlu, Irak ile yapılan ticaretin daha da artacağını söyledi. Nadiroğlu, "Bölgede işsiz kalmayacak. Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile birlikte Türkiye de hızla kalkınacak" dedi.

 

 

Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Yusuf Cengiz, ilin 30 yıldan bu yana ciddi sıkıntılar yaşadığını dile getirerek, 1975'te 165 bin olan nüfusun bugün 80 bin civarında bulunduğunu, bu sürecin sonunda köylere geri dönüşlerin başlamasının

da etkisiyle nüfusun 3-5 yılda ikiye katlanacağını düşündüğünü söyledi. Geçmişte yaşananların ilin ekonomisine büyük zarar verdiğini belirten Cengiz, turizm, hayvancılık ve tarımdaki potansiyele işaret ederek, "Kar tesisleri, dağ evleri yapılabilir. Turizmde patlama yaşanacağını düşünüyoruz. Alabalık ve arıcılık da çok büyük potansiyel taşıyor" dedi. Cengiz, teşvikte 5. bölgede yer alan Tunceli'nin mutlaka 6. bölgeye alınması gerektiğini vurguladı.

 

 

Güneydoğu Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Şahismail Bedirhanoğlu, huzur ortamının sağlanmasıyla yatırımların bölgeye geleceğini, bunun hem bölgeyi kalkındıracağını hem de istihdamı artıracağını ifade etti. Bölgedeki yatırım potansiyeline ilişkin bilgi amaçlı arandıklarını ifade eden Bedirhanoğlu, "Süreç kalıcı bir barışa doğru giderse, güvenlik ve istikrarla ilgili kaygılar ortadan kalkarsa özellikle yılın ikinci yarısından itibaren yatırımların geleceğini düşünüyoruz. Diyarbakır tarım, tekstil ve turizmde, Bingöl, Bitlis ve Muş hayvancılıkta, Van, turizm ve hayvancılıkta, Mardin turizm ve tarımda, Şanlıurfa tarım ve tekstilde büyük potansiyel