Ekonomi yeni dönemde sıkı bir maratona girecek

ANKARA - Yeni oluşacak kabinenin yakın vadede üzerinde en fazla yoğunlaşacağı konu ekonomi olacak. Türkiye'de ekonominin iyileştirilerek, öngörülen 2023 hedeflerine ulaşabilmesi için yeni dönemde istihdam, yatırım ortamının iyileştirilmesi ve İstanbul Finans Merkezi paketleri hazırlanacak. Bunun yanı sıra cari açığın önlenebilmesi için de bir dizi tedbir alınacak.

24. dönem milletvekili seçimlerinin ardından oluşacak yeni kabinenin üzerinde en fazla duracağı konu ekonomi olacak. Ekonomi de 2023 için koyulan 500 milyar dolar ihracat hedefi ve dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmak için yeni dönemde sıkı tedbirler uygulanacak.

İstihdam paketi

Hükümetin yeni dönemde üzerinde duracağı 3 paketten biri İstihdam Paketi olacak. Krizin etkilerinden kurtulmaya çalışan Türkiye, en büyük önceliği işsizlikle mücadeleye verecek. İşsizliğe karşı seferberlik başlatan hükümet bu amaçla yeni bir istihdam paketi hazırlıyor. İstihdam paketinin temelini, Çalışma Bakanlığı'nın 29 sivil toplum ve meslek kuruluşuyla birlikte yaptığı Ulusal İstihdam Stratejisi Çalıştayları'ndaki öneriler oluşturacak.

Yeni pakette 2 puan olan işverenin işsizlik sigortası payı 1 puana indirilecek. İş kuran gençlerin sosyal sigorta primlerinde indirim sağlanacak.

İlk istihdam paketini 2008 Temmuz'unda çıkaran hükümet, bu paketle SSK primlerini 5 puan indirmişti. Ayrıca kadınlar ile 18 ile 29 yaş arasındaki gençlerin primlerini de 5 yıl boyunca kademeli olarak devlet üstlenmişti. Paket ile özürlülerin SSK primlerini Hazine karşılarken eski hükümlü ve terör mağduru çalıştırma zorunluluğu kaldırılmıştı.

Yatırım ortamının iyileştirilmesi

Yatırım ortamının iyileştirilmesi için yeni hükümet bir dizi reformu da hayata geçirecek. Yeni düzenlemenin sadece merkezi hükümeti değil yerel yönetimleri de içeren bir paket olması bekleniyor. Bunun için şirket işlemleri, istihdam, sektörel lisanslar, yatırım yeri, vergi ve teşvikler, dış ticaret ve gümrükler, fikri ve sınai mülkiyet hakları, yatırım promosyonu, doğrudan yabancı yatırımlar, KOBİ, kurumsal yönetim ve Ar-Ge alanlarında uygulanacak eylemler yeniden belirlenecek.

İstanbul Finans Merkezi

Hükümetin yeni dönemde öncelikli işleri arasında yer alacak İstanbul Finans Merkezi paketi ile birçok yeni düzenleme yapılacak. Yapılacak yeni düzenlemeler içerisinde; Uyuşmazlıkların etkin çözümü için mahkemelerde ihtisaslaşma sağlanacak. İstanbul merkezli kurumsal bir Tahkim Merkezi kurulacak. Merkezde, kurumsal olarak arabuluculuk imkanı sunulacak. Türk Ticaret Kanunu Tasarısı, Türk Borçlar Kanunu Tasarısı ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısının yasalaştırılması yönünde çalışmalar yapılacak. Başbakanlıkta bulunan Genel İdare Usulü Kanunu Tasarısı yasalaştırılacak. AB direktiflerine uyumlu yapı için Sermaye Piyasası Kanununda değişiklik yapılacak. Gayrimenkul yatırım fonu ve girişim sermayesi yatırım fonu gibi yeri ürünlere ilişkin düzenleme yapılacak.

Merkezi Teminatlandırma ve Merkezi Takas Tarafı sistemi oluşturulacak. Uluslararası Ödeme ve Takas Sistemleri ile entegrasyon geliştirilecek. Ödeme Sistemleri Kanunu yayımlanacak. Yabancı menkul kıymetlerin yurtiçi piyasalarda işlem görmesi konusunda yabancı şirketlerin kotasyonunda gereken Maliye Bakanlığı izni kaldırılacak. Devlet iç borçlanma senetlerinin Yatırımcıları Koruma Fonu kapsamına alınması değerlendirilecek. Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu Tasarısı sektör temsilcilerince iletilen görüşler çerçevesinde hızla yasalaştırılacak.

Özel sektör borçlanma araçlarına işlerlik kazandırılacak ve bu araçlar Yatırımcıları Koruma Fonu kapsamına alınacak. Yerel yönetim borçlanma araçları geliştirilecek. Sigortalı ihraca yönelik sistem kurulacak. Tezgahüstü piyasalarda sunulan ürünlerle ilgili mevzuat, takas ve işlem altyapısı oluşturulacak Gelir Vergisi Kanunu yeniden yazılacak. Vergi Usul Kanunu tümüyle gözden geçirilerek, vergi cezalarının caydırıcılığının artırılması başta olmak üzere mükellef hakları, uyuşmazlıkların çözümü ve değerleme hükümleri modern vergi sistemleriyle paralel hale getirilecek

Cari açık

Yeni kurulan hükümet Ocak-Nisan döneminde 29.6 milyar doları aşan cari açıkla mücadeleye yoğunlaşacak. Cari açığı minimize etmek için yeni bir teşvik sistemi oluşturulması yönünde çalışmalarını sürdüren Hükümet, yerli üretimin desteklenmesi çerçevesinde adımlar atacak. Yeni dönemde cari açığa neden olan ürünlerin üretildiği, kurumlar vergisi ve sigorta priminin sıfır olduğu yeni üretim alanları belirlenecek. Bu bölgeler sanayileşmiş şehirlere yakın yerlerdeki mevcut sanayi bölgelerinin dönüştürülmesi veya bölgeler kurulması yoluyla meydana getirilecek. Çari açığın önlenmesi kapsamında ülke genelindeki ihracatçı birlikleri kurulacak. Ankara OSTİM'deki bazı firmalarda ihracatçı birlikleri çatısı altında toplanacak.

Özelleştirmelere tam gaz devam

Başkent Doğalgaz ihalesinin iptal edilmesinin ardından enerji sektörü özelleştirmelerine yönelik yaşanan kaygı elektrik dağıtım bölgelerinde süre uzatımı ek süre verilmesi ile yerini beklemeye aldı. 12 Haziran seçimleri sonrasında kurulacak hükümet özelleştirmeler açısından ilk önce elektrik dağıtım bölgelerinin devrine odaklanacak. 7 elektrik dağıtım bölgesi için ihaleyi kazanan firmalara 29 Ağustos tarihine kadar ek süre verilmişti.

Bu bağlamda öncelikli olarak Boğaziçi Elektrik Dağıtım, Dicle Elektrik Dağıtım, Trakya, Gediz, AYEDAŞ, Akdeniz Elektrik Dağıtım ve Toroslar Elektrik Dağıtım firmalarının özelleştirmesi tamamlanacak. Bu arada Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB)Hamitabat Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş için teklifleri 27 Haziran tarihinde alacak. Elektrik Üretim A.Ş.'ye ait santralle için 29 Temmuz'a, Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş. için 7 Temmuz'a kadar teklifler verilecek. ÖİB, bunların yanı sıra Milli Piyango'nun özelleştirilmesi içinde çalışmalarını sürdürüyor.

Orta vadeli programın ekimde açıklanması bekleniyor

Yeni kurulacak hükümetin birkaç ay içerisinde Orta Vadeli Programı (OVP) güncelleme çalışmalarını tamamlaması ve OVP'nin Ekim ayında açıklanması bekleniyor. 2011 OVP'sinin temel perspektifi önceden ortaya konulmuş mali konsolidasyon duruşunun devam etmesi yönünde olurken, 2009 ve 2010 yıllarında yayınlanan OVP'lerden en önemli farkı kamu maliyesine cari açık perspektifinden bakması olacak. Babacan, yaptığı bir açıklamada “Kamu maliyesi ile ilgili politikaların ve araçların, cari açıkla mücadelede kullanıldığı bir OVP hazırlanmış olacak. Makro ihdiyadi tedbirler de OVP'de yer alacak” demişti.

Yeni kabinede ekonomi kuruluşları başbakan yardımcısına bağlandı

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimlerden önce açıkladığı yeni kabine sisteminde 4 başbakan yardımcılığı ve 20 tane icracı bakanlık var. Yani yapılan düzenlemeler ile ise Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası, BDDK, SPK VE TMSF başkanları komitede başbakan yardımcısına bağlı olacak. Yeni kurulacak ve revize edilecek bakanlıklar arasında ekonomiyle direkt ilgili olanlar şöyle:

Ekonomi Bakanlığı: Dış ticaretten sorumlu bakanlığın yerini alan bu bakanlık, dış ticaret, yatırım teşvikleri, dış ekonomik ilişkilerden sorumlu olacak.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın görevlerinin yanı sıra gıda üretimi ve güvenliği, kırsal kalkınma gibi konulardan sorumlu olacak.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı: Gümrük politikalarının yanı sıra, iç ticaret hizmetlerine ilişkin görevler yapacak.

Kalkınma Bakanlığı: Sektörel ve bölgesel gelişme planı yapacak. Orta Vadeli Programı ve eylem planları hazırlayacak. İktisadi, sosyal ve kültürel politikaların belirlenmesinde hükümete bu bakanlık müşavirlik yapacak. Güneydoğu Anadolu Projesi, Doğu Anadolu Projesi ve Konya Ovası Projesi bu bakanlığa bağlı olacak.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın görevlerine ek olarak, bu bakanlık bilim ve teknoloji politikalarını da takip edecek.

Bağımsız kurumların görevleri ile alakalı düzenleme yapılması bekleniyor

Yeni dönemde TAPDK, EPDK gibi bağımsız üst kurulların görevleri ile alakalı bazı düzenlemelerin yapılması bekleniyor. Bakan Babacan daha önce yaptığı konuşmasında, “Siyasi iradenin karar vermesi gereken konulardaki görevlerini o kurumlardan alıp ilgili Bakanlığa verebiliriz. Ya da bir bağımsız kurumda bu işin daha iyi yürüyeceğine kanaat getirirsek Bakanlıktaki bazı yetkileri de tutar o bağımsız kuruluşa veririz. Bir görev değiş tokuşu gerekiyor diye ben düşünüyorum” diye konuşmuştu.

Finansal istikrar komitesi

Seçim öncesi, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Merkez Bankası ve Hazine Müsteşarlığı başkanlarını bir araya getirerek oluşturulan Finansal İstikrar Komitesi çalışmalarına yeni kabinede hız verecek. Finansal İstikrar Komitesi'nin de cari açığın önlenmesinde önemli rol oynaması bekleniyor.