”En yüksek 10 alım” ne ifade ediyor?
Mustafa AKIL YMM / MAZARS DENGE YMM AŞ
Yeminli mali müşavirlerin katma değer vergisi iadesi işlemlerini yerine getirirken karşılaştıkları önemli hususlardan birisi de, karşıt inceleme tutanağı, teyit ve bilgi yazılarında iade işlemine konu malın imal veya tedarikine ilişkin bilgilerin yerine tedarikçi ya da imalatçının teslim yapılan dönemdeki en yüksek mal alımında bulunduğu en az 10 adet firmanın fatura bilgilerinin talep edilmesidir. Bu husus, bazı vergi dairelerince talep edilmekte olup, yeminli mali müşavirlerin istenen bilgileri kapsamayan karşıt inceleme tutanakları ve teyit yazıları iade edilmekte yada ihtilaf konusu yapılmaktadır.
Bilindiği üzere yeminli mali müşavirlerin tasdik kapsamına giren işlemlerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının tespiti için gerekli denetim teknikleri içerinde karşıt inceleme tutanakları, teyit ve bilgi yazılarında bulunması gereken hususlar ile raporda bulunması gereken bilgiler muhtelif tebliğlerle belirtilerek açıklanmıştır.
Bu kapsamda 27 Sıra No'lu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliği'nin "II/7 Karşıt İnceleme Tutanakları ve Teyit Yazılarında Yer Alması Zorunlu Bilgiler" başlıklı bölümünde; "Nezdinde karşıt inceleme yapılan mükellefin malları (imalatçılarda hammaddeyi) tedarik ettiği alt firmalara ilişkin bilgiler (malın veya hammaddenin satın alındığı kişinin adı-soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası malın KDV dahil toplam bedeli, düzenlenen belgenin tarih ve numarası) mal veya hammadde alımlarının çok sayıda kişiden yapıldığı hallerde en yüksek 10 alıma ilişkin bilgilerin verilmesi yeterli olacaktır" hükmüne yer verilmiş ve aynı zamanda 29 Sıra No'lu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliğ'in "II/2 Karşıt İnceleme Tutanakları" başlıklı bölümünde de; "...buna göre tutanak sayısının fazla olduğu hallerde sırasıyla en yüksek mal ya da hizmet alımlarına ilişkin 10 tutanağın rapora eklenmesi yeterli olacaktır. Tutanak sayısının 10 tutanaktan az olduğu hallerde mevcut karşıt inceleme ve teyit tutanaklarının tasdik raporuna eklenmesinin yeterli olacağı tabiidir" denilmiştir.
Diğer taraftan, 29 Sıra No'lu Genel Tebliğin "III/l Yeminli Mali Müşavirlerden Bilgi İstenmesi" başlıklı bölümünde ise; bilgi istenmesinin mahiyeti açıklanarak, buna ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş ve "Hakkında bilgi verilen mükellefin malları (imalatçılarda hammaddeyi) tedarik ettiği alt firmalara ilişkin bilgiler (malın veya hammaddenin satın alındığı kişinin adı-soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, malın KDV dahil toplam bedeli, düzenlenen belgenin tarih ve numarası), (mal veya hammadde alımlarının çok sayıda kişiden yapıldığı hallerde en yüksek 10 alıma ilişkin bilgilerin verilmesi yeterli olacaktır)" ifadesine yer verilmiştir.
Söz konusu düzenlemelerde yer alan "en yüksek 10 alıma ilişkin" ibarenin ne anlama geldiği vergi dairelerinde farklı değerlendirilmektedir. Özellikle yukarıda ifade edildiği üzere ilgili aydaki 10 farklı firma hakkında bilgi verilmesi istenilmektedir.
Ancak konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığı'nca verilen 4.9.2008 tarih ve B.0.071GİB.0.31/3139-65-87840 sayılı özelgede özetle karşıt inceleme, teyit ve bilgi işlemlerinde; karşıt inceleme tutanaklarında, teyit yazılarında ve bilgi yazılarına ilişkin düzenlemelerde yer verilen "...en yüksek 10 alıma ilişkin..." ifadesinden ilgili dönemdeki en yüksek tutarlı 10 alım (fatura) bilgilerinin anlaşılması gerektiği, dolayısıyla, düzenlenecek karşıt inceleme tutanaklarında teyit ve bilgi yazılarında her bir faturanın tarih sayı ve tutarı müstakilen belirtilerek, aynı mükelleften de olsa en yüksek 10 alıma ilişkin bilgilere yer verilmesi yeterli bulunduğu ifade edilmiştir.
Görüldüğü üzere Maliye Bakanlığı verdiği özelgede 27 ve 29 Sıra No'lu tebliğlerde geçen "...en yüksek 10 alıma ilişkin" ifadesinin ilgili dönemdeki en yüksek tutarlı 10 fatura bilgisinin anlaşılması gerektiği yönünde görüşünü açıklamıştır. Konunun önemi ve vergi daireleri arasında uygulama birliğinin sağlanması açısından düzenlemenin Tebliğ çıkarılmak suretiyle yapılması daha uygun olacağı kanaatindeyiz.